بازنمایی موضوع مرگ و نمادهای هیجان‌ساز آن در کانال‌های خبری مجازی مقالة

هدف: برنامه‌های تلویزیونی و اخبار، سرشار از صحنه‌هایی است که یادآوری می‌کند زندگی، بدون‌شک پایان خواهد یافت. هدف از پژوهش حاضر بررسی بازنمایی اخبار مرگ و نمادهای هیجان ساز آن در کانال‌های خبری مجازی بود. روش: روش تحقیق کیفی و ازنوع تحلیل مضمون بود. جامعه مورد مطالعه کانال‌های خبری مجازی و نمونه به صورت در دسترس شامل چهار کانال پرمخاطب بود که در آن اخبار مرگ در ماه‌های اردیبهشت تا مرداد 1398 بررسی شد. اینکه کدام ماه از کدام کانال انتخاب شود، به صورت تصادفی بود و نمونه‌گیری تا اشباع داده‌ها ادامه یافت. یافته‌ها: بر اساس تحلیل مضامین اخبار، بازنمایی اخبار مرگ در ده مضمون عوارض جسمانی و بیماری‌، حوادث غیرعمدی، مرگ مغزی، سوء مصرف الکل و مواد، خودکشی، کشتار جمعی، قتل‌، قصاص، سهل انگاری منجر به مرگ و مرگ و کشتار حیوانات و بازنمایی شیوه‌های جلب‌توجه و افزایش هیجان در پنج مضمون صحنه‌پردازی و برجسته‌سازی (حساس بودن محل و زمان وقوع، نماد ترس و دلهره و ایجاد تضاد)، نمادهای محرک تصور و خیال (همایندی و تداعی، وضعیت ناتمام و مبهم)، نمادهای کمی (افزایش آماری و حجم پوشش خبری)، نمادهای اهمیت (مسئولیت گوینده خبر و شهرت) و اشاره به تابوها (تجاوز منجر به مرگ) طبقه‌بندی شد. نتیجه‌گیری: تفاوت میان بازنمایی این عوامل مرگ‌ومیر در پژوهش‌های پیشین و اخبار، در بررسی و ارائه شیوه‌های پیشگیری در پژوهش‌هاست. در حالی‌که در اخبار مرگ‌ومیر، آگاهی‌بخشی و ارائه راهکارهای مفید پیشگیرانه تقریبا در حد صفر بوده‌است. این مساله موجب نشخوار مداوم رویدادهای منفی می‌شود که هیجانات اندوه، ترس و خشم را افزایش و موجب احساس ناامنی مردم می‌شود.

Aim: Television and news programs are full of scenes that remind us that life will no doubt end. The purpose of this study was to investigate the representation of death news and its exciting symbols in virtual news channels. Methods: The research method was qualitative and thematic analysis was used. The population of the study included virtual news channel contents and the sample were four high-profile news channels in which the news of death during the period of May-August 2019 was reviewed. Month and channel selection were random and sampling continued until data saturation. Findings: Based on the analysis of news themes, the representation of death news was categorized in ten themes: physical and disease complications, unintentional accidents, brain death, alcohol and drug abuse, suicide, mass killing, murder, retribution, negligence leading to death, and death and killing of animals, as well as representations of attention-grabbing practices and increased excitement were categorized into five themes of stimulating imagination (sensitive location and time of occurrence, symbol of fear and apprehension and conflict), imaginative symbols (sympathetic and associative, unfinished affair and ambiguity), quantitative symbols (statistical increase and volume of news coverage, symbols of importance (reporter’ responsibility and fame), and references to taboos (rape leading to death). Conclusion: The difference between the representations of mortality factors in research and news differs in presenting prevention methods in research. Meanwhile, in the news of death, awareness and the provision of useful preventive strategies have been nearly zero. This causes continuous rumors of negative events that increase emotions of sadness, fear and anger and cause people to feel insecure.

نمونه‌ای از این موارد شامل بررسی پوشش رسانه‌ای اخبار مربوط به بیماری‌های مرگبار و مرگ به عنوان آخرین مرحله پیشروی بیماری (آدلمن و ولبراگ ، 2000)، پژوهش در مورد پوشش خبری محیط زیست و مرگ حیوانات از جمله کشته شدن شیر نر سیزده ساله در سال 2015 در زیمباوه که واکنش بی‌سابقه جهانی رسانه‌ها را برانگیخت (مک دونالد، جاکوبسن، برنهام، جانسون و لاوریج ، 2016)، مرگ سیاستمداران یا فعالان سیاسی مثل بن لادن (مروان، جان و خان ، 2017) که آنهم موجب شگفتی در سراسر دنیا بود، می‌شود. با توجه به مطالب فوق ضروری است برای اجتناب از آسیب به مخاطبین بررسی شود مضامین بازنمایی شده اخبار مرگ در شبکه‌های خبری چیست؟ زمانی که رسانه‌ها وقایع مرگبار را به صورت اخبار سازمان می‌دهند، چگونه و از چه نمادهایی برای بازنمایی هیجانی حادثه استفاده می‌کنند؟ این سؤالات محققان پژوهش حاضر را برانگیخته‌اند تا در مورد بازنمایی و پوشش خبری رویدادهای مرگبار و نمادهای هیجان‌ساز آن در فضای مجازی به عنوان رسانه‌های ماندگار و همیشه در دسترس مخاطب، پژوهش کنند. پس از نقل چکیده خبر، ذیل هر مضمون فرعی، تعداد بازدید خبر و تاریخ آن نیز گزارش شده است: 1- عوارض جسمانی و بیماری‌ الف- عدم دریافت عضو «رئیس واحد فراهم‌آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی گفت: در حال حاضر حدود ۳۰ هزار نفر در لیست انتظار پیوند اعضا (قلب، ریه، کبد، پانکراس و روده) هستند و روزانه ۱۲ نفر از این لیست به علت نرسیدن عضو پیوندی فوت می‌کنند.