خلاصة:
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی زوج‌های مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر بوشهر بود. روش: این پژوهش روی 3 زوج (6 نفر) که با نمونه‌گیری داوطلبانه و هدفمند انتخاب‌شده بودند، در چارچوب طرح شبه آزمایشی تک‌موردی از نوع خط پایه‌ی چندگانه هم‌زمان، طی 10 جلسه برای هر زوج، به همراه پیگیری سه‌ماهه انجام شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، مقیاس تاب‌آوری کانر و دیویدسون (2003) و مقیاس بهزیستی روان‌شناختی ریف (1989) بود. داده‌ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند. یافته‌ها: رفتاردرمانی دیالکتیکی باعث افزایش تاب‌آوری زوج‌ها شده (19/ 83 درصد بهبودی) و اثرآن تا پایان دوره پیگیری سه ماهه حفظ شد (71 درصد بهبودی). همچنین رفتاردرمانی دیالکتیکی توانست بهزیستی روان‌شناختی زوج‌ها را افزایش دهد (28/ 44 درصد بهبودی) که اثر آن تا پایان دوره پیگیری سه‌ماهه ماندگار بود (83/ 69 درصد بهبودی). شاخص تغییر پایای آنها هم حاکی از معنی‌دار بودن این تغییرات بود (05/ 0> P). نتیجه‌گیری: نتایج تحلیل معنی‌داری بالینی، گویای اثربخشی مداخلۀ آموزشی رفتاردرمانی دیالکتیکی در افزایش تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی زوج‌های ناسازگار بود و متغیر یادشده می‌تواند میزان بالایی از تغییرپذیری تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی را در شرایط ناسازگاری زوج‌ها تبیین نماید.
Aim: The aim of the present study was to investigate the effectiveness of dialectical behavioral therapy on resilience and psychological well-being of couples referring to Bushehr counseling centers. Methods: This study was performed on 3 couples (6 people) who were selected through voluntary and purposeful sampling. Data collection tools were Connor and Davidson Resilience Scale (2003) and Ryff Psychological Well-being Scale (1989). Data were analyzed by visual mapping, reliable change index and recovery percentage formula. Findings: Dialectical behavioral therapy was able to increase the couple's resilience (83.19% recovery), which lasted for three months until the end of the follow-up period (71% improvement). Also, dialectical behavioral therapy was able to increase the psychological well-being of couples (44.28% improvement) which was permanent until the end of the three-month follow-up period (69.83% improvement). The sustainable change index also indicated a significant change (P> 0.05). Conclusion: The results of clinical analysis of significance showed the effectiveness and importance of dialectical behavioral therapy intervention in enhancing couple resilience and psychological well-being of troubled couples and the mentioned variable could explain high rate of resilience and psychological well-being in maladaptive conditions.
ملخص الجهاز:
رفتاردرمانی دیالکتیکی چهار مؤلفه مداخله‌ای را مطرح می‌کند: (1) « هوشیاری فراگیر بنیادین »: نوعی هشیاری است که از طریق معطوف کردن هدفمند توجه به زمان حال و بدون قضاوت از تجارب لحظه‌به‌لحظه، پدید می‌آید (مک کی، وود و برنتلی ، 2007؛ ترجمه حمیدپور، جمعه پور و اندوز، 1397)، (2) «تحمل پریشانی »: این حیطه به مواجه‌شدن با احساسات و موقعیت‌های سخت و دشوار می‌پردازد و بر مشکلات و نگرانی‌های فعلی افراد (در اینجا و اکنون) که منجر به رفتارها و هیجانات دردِسرساز می‌شود، تمرکز می‌کند، (3) « تنظیم هیجانی »: درمانگرانی که در این حوزه کار می‌کنند، به بیماران کمک می‌کنند تا هیجان‌های خود را بپذیرند و آنها را به شیوه‌ای مناسب کنترل و ابراز کنند و (4) « کارآمدی بین فردی »: این حیطه مهارت‌هایی را برای گسترش و حفظ روابط پرثمر و رضایت‌بخش آموزش می‌دهد (مظفری، حسینی و طباطبایی راد، 1396)، لذا با استفاده از مهارت‌ها و تکنیک‌های درمان دیالکتیکی، می‌توان به خویشتن‌داری هیجانی بهتری دست پیدا کرد و هیجان‌های دردسرساز و شدید که اغلب ریشه در بنیادهای ژنتیک و تجارب ناگوار گذشته دارند را کنترل کرد (مک کی و همکاران، 2007؛ ترجمه حمیدپور و همکاران، 1397) و خوشبختی، شادی و توانایی‌های بالقوه خود را شکوفا کرد (یعقوبی، نادری پور، محققی و یارمحمدی واصل، 1397)، بدون این‌که در مورد خودمان و یا تجارب گذشته‌مان قضاوت یا انتقاد کنیم (مک کی و همکاران، 2007؛ ترجمه حمیدپور و همکاران، 1397).
(
, 
, 
)
