خواجه نظام‌الملک برای تأمین مخارج و هزینه‌های مدارس و احداث و بنای آنها، دو منبع مالی در نظر گرفته بود: یکی اموال شخصی و اموالی که توسط سلطان به شخص او اختصاص داده شده بود و دیگری، موقوفاتی که بر این مدارس وقف کرده بود.
برخی از مدارس نظامیه تبدیل به مراکز علمی بزرگی شدند که تا چند قرن مهم گسترش علوم گوناگون در جهان اسلام بودند که در میان آنها می‌توان به نظامیه بغداد، نیشابور و اصفهان اشاره کرد.
مدرسه نظامیه بغداد بیش از دیگران مورد توجه خواجه نظام‌الملک بود و رونق و اعتبار فراوانی داشت.
نظامیه خواف (خردگرد) خردگرد در روزگار سلجوقیان شهری درخور توجه بود و به همین دلیل خواجه نظام‌الملک آن را در ردیف شهرهایی چون نیشابور و اصفهان قرار داد و مدرسه نظامیه باشکوهی در آن بنا نهاد.
بنای آن در سال ۴۵۹ق تکمیل شد و نظام الملک برای ساختمان این مدرسه بسیار هزینه کرد و موقوفات متعدد و پردرآمدی بدان اختصاص داد.
(
, 
, 
)
