خلاصة:
اهداف: فعالیت‌های جمعی و رویدادهای اجتماعی همواره متأثر از نوع نگرش حاکمان بوده است. در دوره‌ی صفویه به سبب رویکرد حکومت نسبت به مقوله حیات جمعی، و توجه به مسئله وحدت ملی و یکپارچگی جامعه، تحولات ویژه‌ای در نوع و نحوه بروز فعالیت‌های اجتماعی مشاهده‌می‌شود. ازاینرو بررسی تأثیرات حکومت صفوی بر شکل‌گیری فضاهای شهری، امری مهم است؛ همچنین روند تبدیل‌شدن پل‌های ساخته‌شده در این دوران، نظیر پل‌های الله‌وردی‌خان و خواجو، به بستر فعالیت‌های جمعی و نقش حکومت در آن موردنظر‌است.
ابزار و روش‌ها: در این پژوهش با روش تاریخی تفسیری، سفرنامه‌های دوران صفوی جهت استخراج فعالیت‌های اجتماعی مطالعه‌شده‌است. سپس با تبیین نقش حکومت در این قبیل فعالیت‌ها، به بررسی علل عاملیت حکومت در برگزاری رویدادهای اجتماعی مختلف پرداخته و به‌دنبال آن، ایجاد پل‌های الله‌وردی‌خان و خواجو توسط حکومت به‌عنوان محل بروز رفتارهای جمعی مردم مورد تحلیل قرارگرفته‌است.
یافته‌ها: ازآنجایی‌که مشروعیت حکومت صفوی درگرو وحدت‌ملی است، قلمرو عمومی به‌عنوان عرصه ارتباطات جامعه، به صحنه بروز رویدادهای ملی و مذهبی تبدیل‌می‌شود و حکومت صفویان، متولی برپایی و شکل‌گیری بسیاری از رخدادهای اجتماعی شده‌است؛ لذا جهت تحقق این امر فضاهایی نظیر میدان نقش‌جهان، خیابان چهارباغ، پل الله‌وردی‌خان و خواجو، در این دوران شکل‌گرفته‌اند.
نتیجه‌گیری: حضور و جایگاه ویژه حکومت و همراهی با مردم در فضاهای جمعی دوران صفوی بیانگر مشروعیت حکومت به‌واسطه یکپارچگی سیاسی و اجتماعی است. ازاینرو پل‌های شهری این دوران یعنی الله‌وردی‌خان و خواجو به بستر فعالیت‌های اجتماعی مردم و شاه بدل گشته و به‌جای کارکرد صرف گذر، با معماری ویژه‌ی خود، فضای جمعی مهمی را در ساختار شهر اصفهان شکل‌داده‌اند.
In Esfahan, a new age in Iranian civilization began with the rise of the Safavid Dynasty. Economically strong and politically stable, this period saw a flourishing growth in many social events, engendering new viewpoints in ways of development in society issues. With important social concerns, the appearance of new patterns based on geometrical networks in the development of cities gave order to open urban spaces.
In a time of prosperous economic situation, the commercial network of the bazaar served as an artery linking the old urban center to a vast public square, Naqsh-e Jahan, the site of a new focal point around which the economic, political and religious facets of Safavid views gravitated. A major linking avenue, the Chahar Bagh, was creating the town’s main fusion, and viewing towards the Zayandeh Roud river and several liaison bridges such as Allahverdi Khan, Khaju, and many others, hence creating a greater social accessibility to different quarters and population. Each bridge coincides with a straight avenue running through the city from north to south. Bridges had two functional purposes, to link the town’s two parts, to function as a dam, but mostly, due to the progressive social views, to create places of encounter, rest and gathering for the people. Therefore, the bridge was conceived as a living urban space inherent to the town itself with different layers of rest, commerce and use, as well as benefiting from the agreement of the Zayandeh Roud River.
(
, 
, 
)
