خلاصة:
برنامۀدرسی کارورزی، برنامۀ یادگیری فکورانه و تجربی بر مبنای صلاحیت های علمی و حرفه ای دانشجومعلمان در صحنۀ عمل است. کارورزی یکی از مهمترین دروس تربیت معلم است. در این رهگذر دانشجومعلمان دانش، مهارت و نگرش معلمی را در پرتو تلفیق دانش نظری و عملی و بر مبنای محیط های واقعی آموزشی به دست میآورند. هدف مقالۀ حاضر این است که ضمن تبیین جایگاه درس کارورزی در عرصۀ تربیت معلم، به معرفی پژوهش روایی به عنوان یکی از ارکان این درس بپردازد. پژوهش روایی به توسعۀ تفکر فکورانه در یادگیری کلاسی و فهم عمیق تجارب آموزشی تمرکز دارد و به کاوش داستانها و زیست آموزشگاهی دانشجومعلمان میپردازد. روایتپژوهی امکان تأمل بر نظریههای مرتبط با تدریس و یادگیری را در عمل فراهم مینماید و ضمن تشریح پدیدههای آموزشی، فرصت توصیف رخدادهای نابهنگام و تفکربرانگیز را مهیا میکند. در دورههای تربیت معلم، دانشجومعلمان در فرایند کارورزی باید بتوانند با استفاده از پژوهش روایی گزارشهای جمعآوری شده از کاوش موقعیتهای آموزشی را به صورت روایت نقل و کدگذاری نموده و ضمن سازماندهی گزارهها بتوانند مسائل آموزشی را تبیین نمایند. بنابراین در این مقاله جایگاه و اهمیت پژوهش روایی در برنامۀدرسی کارورزی در تربیت معلم مورد بررسی و تحلیل قرار خواهد گرفت.
Practicum curriculum, as one of the most important parts in teacher education, is an experimental and reflective learning program based on scientific and professional qualifications of student teachers. In this curriculum, student teachers can gain the teaching knowledge, skill and attitude through the integration of their practical and theoretical knowledge in real educational environment. The purpose of this study, which is an introduction to narrative inquiry, is to determine the importance of practicum curriculum in teacher education. Narrative inquiry is concentrated on developing reflective thinking in classroom and deep understanding of educational experiences. Narrative inquiry gives the possibility to reflect on learning and teaching theories in action and beside the explanation of educational phenomena provides the opportunity for the description of sudden and thought-provoking occurrences. In practicum curriculum, student teachers could encode and organize the reports gathered from educational situations in a narrative manner and explain educational problems through narrative inquiry. So, this article aims to analyze the role and importance of narrative inquiry in practicum curriculum of teacher education.
ملخص الجهاز:
در دوره هاي تربيت معلم ، دانشجومعلمان در فرايند کـارورزي بايـد بتوانند با استفاده از پژوهش روايي گزارش هاي جمع آوري شـده از کـاوش موقعيـت هـاي آموزشـي را بـه صورت روايت نقل و کدگذاري نموده و ضمن سازماندهي گزاره ها بتوانند مسائل آموزشي را تبيين نمايند.
در چنـين نگـاهي، برنامـه کـارورزي بايـد بتوانـد دانشجويان را براي رويارويي با موقعيت هاي بيبديل تدريس آماده نمايد؛ به گونه اي که به عنـوان يک معلم فکور و نه يک مجري صرف ، تصميمات و حتي بکار برنده يافته هـاي پژوهشـي و دانـش حرفه اي تدريس ، به طور مـداوم در خصـوص موقعيـت خـود بينديشـند و تصـميمات مختلـف و محتمل را با توجه به ابعادي که مسـئله پـيش روي او دارد مـورد واکـاوي قـرار داده ، دسـت بـه انتخاب بهترين گزينه زده و بالاخره اثرات مثبـت و منفـي تصـميم را مـورد ارزيـابي قـرار دهنـد (حبيب زاده ، ١٣٩٣).
از سوي ديگر بايد اذعان داشـت کـه در فرايند کارورزي، پژوهش روايي به مثابه ابزاري است که دانشجومعلمان به واسطه آن ميتوانند فهم خود از مسائل مرتبط با تدريس و يادگيري را به اشتراک بگذارنـد، در مـورد آنهـا بـه بحـث بنشينند، و با تلاقي اين تجارب ، دانش و شايستگيهاي عملي و حرفه اي خود را ارتقاء دهند.
با اين اوصاف ، اگر بپذيريم که تربيت معلم فکور خود عملي فکورانه است ؛ لـذا يکـي از روش - هايي که به مدرسان در طول اجراي برنامه کارورزي براي تربيـت معلـم فکـور کمـک مـيکنـد، استفاده از پژوهش روايي است .