خلاصة:
این پژوهش به مقایسۀ نقش خانواده و مدرسه در جامعهپذیری دینی دانشآموزان پرداخته است. روش تحقیق پژوهش پیمایشی است. جامعۀ آماری کلیۀ دانشآموزان دختر مقطع متوسطۀ شهر فیروزآباد بوده که تعداد 366 نفر بهعنوان نمونه براساس فرمول کوکران و به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شده است. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه است. دادهها توسط نرمافزار SPSS مورد پردازش قرار گرفته و میزان پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که میانگین جامعهپذیری دینی دانشآموزان از حد متوسط (100) بالاتراست (178/113). بین جامعهپذیری دینی و متغیرهای پایگاه اقتصادی−اجتماعی، نقش الگویی خانواده، سرمایه فرهنگی، نقش معلم، شیوههای فرزندپروری، انواع سبکهای مدیریت، نقش مربی و نقش محتوای کتابهای درسی رابطۀ معناداری وجود دارد. نقش خانواده در کل در جامعهپذیری دینی دانشآموزان بیشتر از مدرسه است. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان میدهد که متغیرهای مستقل وارد شده در مدل رگرسیون 6/49درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین میکند.
The present study compares the role of family and school in religious socialization of high school female students in Firoozabad. The statistical population consisted of the female students in high schools in Firoozabad in academic year of 1392-1393 SH. We selected 366 students as the sample based on the Cochran Formula, which was selected through random sampling. The instrument used for collecting data was questionnaire. The results of this research show that the religious socialization of the students is above the average (113.178). There is a significant relationship between the religious socialization and the variables of economic-social status such as role of family, cultural asset , the teacher’s role, the method of parenting, different style of management, the role of the educator and role of textbooks. Generally, the role of family is more than school in religious socialization of students. The analysis of regression shows that independent variables explanation 49.6 percent of dependent variable
ملخص الجهاز:
این تحقیق میتواند به سیاستمداران و برنامهریزان فرهنگی کشور در شناخت بیشتر و بهتر نقش خانواده و مدرسه و تقویت کارکردهای آنها و نیز برنامهریزی برای ژرفابخشی و تقویت دینداری افراد در جهت داشتن جامعهای سالمتر و متعالیتر مدد رساند.
یکی از مؤلفههای مهم جامعهپذیری، انتقال هنجارهای دینی است با توجه به اهمیت خانواده و مدرسه در انتقال ارزشها و هنجارهای دینی در این پژوهش به مطالعه و مقایسه نقش این دو نهاد در جامعهپذیری دینی نوجوانان، بهعنوان قشر مهم جامعه، پرداخته شده است.
احمدی در پژوهش خود که با هدف نقش تغیرات ساختاری خانواده بر جامعهپذیری دانشآموزان انجام شده نتیجه گرفته است که در ایران والدین برای جامعهپذیری دانشآموزان بیشتر بر ویژگیهای استقلال و ایمان مذهبی تأکید دارند و کمتر به ویژگیهای احساس مسئولیت، اطاعت و عزم راسخ و پایداری اهمیت میدهند (احمدی، 1391، ص9).
یکی از ابزارهای اساسی که جامعۀ دینی از آن برای انتقال ارزشهای مورد احترام Max Weber Bourdieu Pierre Talcott parsons جامعه به افراد خود استفاده میکنند، نهاد آموزش است.
مدرسه نهادی است که فرد بعد از خانواده وارد آن میشود و نقش کمتری نسبت به خانواده در جامعهپذیری دینی دانشآموزان دارد.
باتوجه به اهمیت نقش خانواده در جامعهپذیری دینی دانشآموزان بهعنوان نخستین نهادی که کودک در آن پای میگذارد و تحت تأثیر شدید والدین قرار میگیرد، و در این پژوهش نقش خانواده بهویژه نقش الگویی دینی والدین بیشتر از نقش مدرسه در جامعهپذیری دینی دانشآموزان بوده است، ضرورت دارد که آگاهی والدین در مورد ارزشها و هنجارهای دینی تقویت شود.