خلاصة:
آشنایی هرچه بیشتر با تلاشها و اهداف محققان غربی فعال در حوزه مهدویت، از عمده ضرورتهای عصر حاضر در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی میباشد. یکی از لوازم تحقق این هدف، بررسی تحولات شیعهپژوهی بهطور خاص تحقیقات مربوط به حوزه مهدویت در ادوار چهارگانه شیعهشناسی، با تمرکز بر تحول این مطالعات، در عطف تاریخی 1979 میلادی میباشد. در این پژوهش، با جست و جوی گسترده در آثار مستشرقان به منظور یافتن مطالعات مهدوی، تحلیل آرا و تطبیق دیدگاهها با وقایع، سعی در ارتقا کیفیت اطلاعات به دست آمده، تلاش شده است. محصول این تحقیق، آشنایی با بخشهایی از حجم گسترده پژوهشهای مهدوی مستشرقان غربی و بررسی برخی از مهمترین آرای این افراد میباشد. با توجه به تقویت مطالعات مهدوی در دوران بعد از انقلاب اسلامی ایران، بهخصوص پس از وقایع 11 سپتامبر و با عنایت به جایگاه ویژه و پرچمداری برخی گروههای ضد اسلامی، همچون صهیونیسم در این مطالعات، ورود گسترده و سازمانیافته نهادهای حوزوی و دانشگاهی به حوزه مهدیپژوهان غربی ضروری مینماید.
ملخص الجهاز:
ادوار مهدیپژوهی با نگاهی به کارهای صورت گرفته در زمینه مهدویت ، میتوان ادوار مهدیپژوهی در غرب را چهار دوره دانست : این دوره ها به اجمال عبارتند از سال ١٨٢٨ (که تاریخ اولین اثر مهدوی در دسترس میباشد) تا ١٩٤٥ (مصادف با پایان جنگ جهانی اول )؛ دوره دوم از ١٩٤٥ تا ١٩٧٩ (مصادف با پیروزی انقلاب اسلامی ایران )؛ دوره سوم از ١٩٧٩ تا سال ٢٠٠١ (مقارن با حملات یازدهم سپتامبر در آمریکا) و آخرین دوره ، از ٢٠٠١ تا کنون .
بررسی اجمالی زمینه ها و آمار کارهای صورت گرفته همان طور که پیش تر بیان شد، در دو قرن اخیر، مطالعات شیعه شناسانه ، همواره در میان محققان غربی وجود داشته است ؛ اما در دو مقطع تاریخی، توجهات به این سوژه مطالعاتی، بیش از دو برابر افزایش یافته است .
از آن جا که تخصص اصلی نیومن در حوزه تاریخ بوده و این توان را در حوزه مطالعات شیعی در بخش تاریخ ایران صفوی به کار گرفته است ؛ بخش هایی از مهم ترین آرای مهدوی این شخص مورد بررسی قرار میگیرد که به طور پراکنده در خلال آثاری همچون دو کتاب شیعه دوازده امامی: «وحدت و تنوع در طول حیات اسلام »؛ و «دوره شکل گیری تشیع دوازده امامی» و همچنین برخی از مقالات وی مطرح شده است .
8. Cook, David; Martyrdom in Islam, Cambridge: Cambridge University Press.
Cook, David; Studies in Muslim Apocalyptic, Darwin Press, Princeton.
Cook, David; Understanding Jihad, Berkeley: University of California Press.
S. State and Government in Medieval Islam New York: Oxford University Press.