خلاصة:
جوکها به‌منزلۀ خردهفرهنگهای هر جامعه، معانی و مفاهیم اجتماعی گوناگونی را بازنمایی می‌کنند که نشانگر فضای ذهنی آن جامعه و ویژگی‌های افراد آن است. در این میان، جوک‌های جنسیتی نمایشگر نگاه اجتماعی جامعه به مقولۀ جنسیت هستند. اقبال جامعۀ ایران به فناوریهای نوین تلفن همراه و پیامرسانها ازجمله، تلگرام از یکسو و کشیده شدن جوکها به این فضا از سوی دیگر، لزوم بررسی و مطالعه آن را بیشتر از قبل میطلبد. این مقاله با روش کیفی و شیوۀ مردم‌نگاری درون‌شبکه‌ای و با استفاده از نظریۀ برساخت‌گرایی اجتماعی، جوک‌های مختلف جنسیتی را در پیام‌رسان تلگرام مقایسه کرده است. نتایج بررسی سه کانال جوک تلگرامی که بعد از فیلترینگ و در تیر ۱۳۹۷ ارزیابی‌شده است، نشان میدهد ۵۰ درصد کل جوک‌های این کانال‌ها را جوک‌های جنسیتی تشکیل داده و به لحاظ شکلی، بیشترین جوک‌های جنسیتی مربوط به جوک‌های کلامی است که جوک‌های مربوط به زنان در هر سه کانال، تقریباً دو برابر جوک‌های مردان بوده است. برساختههای جنسیتی برای مردها در جوکها بیشتر با موضوع جنسی و برای زنان بیشتر با موضوع کلیشههای جنسیتی مانند: «احمقشمردن»، استفادۀ بی‌رویه از لوازم آرایش، تمایل به ازدواج، ناتوانی در رانندگی، الزام به انجام کارهای خانه و زودرنجی است که به‌نوعی بازتعریف نقش اجتماعی زنان در شرایط اجتماعی فعلی است.
Jokes are considered as examples of subculture in a society, and they represent different social meanings and concepts. Among them, gender jokes represent social attitude of the society toward gender category. As Iranian people in one hand, have the advantage of utilizing modern telecommunication tools such as smart phones and therefore they use messaging apps such as Telegram and on the other hand, exchange jokes widely in this messaging apps. , these jokes should be studied and considered more than before. This study is a qualitative one and it uses a netnography as its methodology. By applying a social constructive theory, this study compares different gender jokes posted in messaging app namely Telegram. The results of studying jokes in three Telegram channels after filtering that were evaluated in June 2018 showed that 50% of jokes were gender jokes and considering their form, they were mostly verbal jokes; jokes related to women were almost twice as many as jokes related to men in all three channels. Topics of gender constructions for men were related to sexuality and for women they were related to gender stereotypes including "making fool of women", "excessive use of make-up", "eagerness to get married", "inability to drive", "being forced to do household chores", and "irritability". These concepts are somehow redefining women's social role in current social conditions.
(
, 
, 
)
