خلاصة:
شخصیت‌های داستان‌ها شاید در نگاه نخست زاییدۀ مطلق ذهن نویسنده به نظر برسند اما بیتردید در پس ذهن هر نویسنده‌ای تصاویری است که از اثری، انسانی، اتفاقی یا خاطره‌ای نقش بسته و همین تصاویر به مدد خلاقیت او تبدیل به شخصیتی منحصر به فرد شده است. از این تصاویر و الگوهای اولیه با عنوان "پروتوتایپ" یا "پیشین‌تیپ" یاد میشود که انواع مختلفی چون ادبی، اساطیری، تاریخی، مذهبی و... دارد. شهرنوش پارسیپور به عنوان یکی از نویسندگان مطرح معاصر با توجه به گرایشی که به سبک رئالیسم جادویی و فضاسازی وهم‌آلود دارد بدیهی است که در خلق شخصیت‌های داستانی‌اش به طور مثال متاثر از پروتایپ‌های ادبی و اساطیری باشد. پرسش اصلی این پژوهش آن است که در خوانش داستان طوبا و معنای شب بر اساس انواع پروتوتایپ‌ها و منشا شخصیت به چه نوع پروتوتایپ‌هایی برمی‌خوریم و منشا شخصیت‌های داستان از کجاست. آیا برساختۀ ذهن نویسنده است و یا از جایی وام گرفته شده‌اند. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی این پروتوتایپ‌ها را کشف و در چارچوب‌هایی نظم داده و بررسی کند تا نشان دهد نویسنده در پرداخت داستان از چه پروتوتایپ‌هایی بهره گرفته و در کدام نوع موفق‌تر عمل کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد با توجه به گرایش نویسنده به سبک رئالسیم جادویی، شخصیت‌پردازی این داستان تحت تاثیر صد سال تنهایی و هم‌چنین بوف کور قرار گرفته و استفاده از پروتوتایپ‌های ادبی کاملا مشهود است. بخش زیادی از انواع پروتوتایپ‌ها در این اثر قابل بررسی است اما پروتوتایپ‌های اساطیری و ادبی در مقایسه با دیگر پروتوتایپ‌ها بیشترین فراوانی را در این رمان داشته‌اند. نحوۀ پرداخت غالب پروتوتایپ‌ها نیز روساختی و تصنعی است.
ملخص الجهاز:
بررسی پروتوتایپ ها در رمان طوبا و معنای شب اثر شهرنوش پارسیپور زیبا قلاوندی * سارا دارنگ ** چکیده شخصیت های داستان ها شاید در نگاه نخست زاییدة مطلق ذهن نویسنده به نظر برسـند امـا بیتردید در پس ذهن هر نویسـنده ای تصـاویری اسـت کـه از اثـری، انسـانی، اتفـاقی یـا خاطره ای نقش بسته و همین تصاویر به مدد خلاقیت او تبدیل بـه شخصـیتی منحصـر بـه فرد شده است .
٢. پیشینۀ پژوهش در پیوند بـا پروتوتایـپ هـا تنهـا اثـر مسـتقلی کـه بـه ایـن مبحـث پرداختـه اسـت کتـاب شخصیت پردازی در ادبیات داستانی: پژوهشی در نقش پروتوتایپ ها در آفـرینش هـای ادبـی اثر شیرین دخت دقیقیان است که بیشتر به بررسی آثار خارجی به عنوان شاهد مثـال پرداختـه و نویسندگان ایرانی در اثر او مغفول مانده انـد؛ ازایـن رو تنهـا مباحـث نظـری آن کـه شـامل تعریف و دسته بندی پروتوتایپ ها میشود در این پژوهش به عنوان منبع اصلی به کـار رفتـه است .
٥ پروتوتایپ ادبی(Literary prototype) گاهی خوانش یک اثر ادبی چنان تأثیری بر ذهن خواننده میگذارد که حّتی بی آن کـه قصـد داشته باشد در خلق کاراکترهای داستان خود از شخصیت های آن داستان تأثیر میپذیرد و یـا داستانش رنگ و بوی آن اثر را به خود میگیرد به عنوان مثال کـاراکتر دون کیشـوت یکـی از این کاراکترهای نیرومند است که آثار زیادی تا سالیان سال پـس از آن تحـت تـأثیرش قـرار گرفته اند.
(
, 
, 
)
