خلاصة:
انیمیشن از جمله رسانههای بسیار تاثیرگذار بر مخاطبان کودک و بزرگسال است؛ از اینرو ضروری مینماید که محتوای این رسانه و بهویژه نمونههای پربیننده آن تحلیل و واکاوی شود. در این پژوهش ابتدا مفاهیم اصلی تحقیق مانند آشناییزدایی، کهنالگو، کهنالگوی پیر دانا و انیمیشن، تبیین شده و سپس به چگونگی بازنمایی کهنالگوی پیر دانا در سه انیمیشن «هورتون صدایی میشنود»، «حماسه» و «عصر یخبندان: مسیر برخورد» پرداخته شده است. در هر سه انیمیشن یاد شده کاراکترهایی وجود دارند که واجد مولفههای کهنالگوی پیر دانا هستند. سوال اصلی این تحقیق چنین است: خوانش فرهنگی شخصیت پیر دانا در انیمیشنهای «هورتن، حماسه، و عصر یخبندان» با استفاده از نظریهی آشناییزدایی چگونه است؟ روش این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است و بر اساس نتایج بهدست آمده میتوان گفت «از کهنالگو پیر دانا در انیمیشنهای مذکور آشناییزدایی شده و به عبارت دیگر تعریف و ویژگیهای جدیدی از آن به مخاطبان ارائه میشود.» تعریفی که همسو با مفاهیمی مانند مرکززدایی و تقدّسزدایی قرار میگیرد.
Animation is one the effective media among both children and adult audiances. Therefore, it is necessary to be analyzed. In this study at first main research concepts such as defamiliarization, archetype, nestor archetype and animation are defined and then it is paid attention to the way of representation of nestor archetype in three animations named as »Horton Hears a Who«, »Epic«, and »Ice Age: Collision Course.« The study main question is, How is the Cultural Reading of »nestor« personality in the three mentioned animations using defamiliarization method? The method conducted in the study, is Qualitative content analysis and according to the results, nestor archetype has been defamiliarized in above-mentioned animations and actually it has been provided a new definition of that. A definition which is in line with implications such as decentralization and desacralizing
ملخص الجهاز:
خوانش فرهنگی انیمیشن؛ آشناییزدایی از کهنالگوی پیر دانا در انیمیشنهای «هورتُن»، «حماسه» و «عصر یخبندان» پری ناز هاشملو1، نادر جعفری هفتخوانی2 1 دانشآموخته کارشناسی ارشد علوم اجتماعی گرایش مطالعات فرهنگی، دانشکده علوم انسانی رفاه، تهران، ایران 2 استادیار دانشگاه امام صادق علیهالسلام، تهران، ایران چکیده انیمیشن از جمله رسانههای بسیار تأثیرگذار بر مخاطبان کودک و بزرگسال است؛ از اینرو ضروری مینماید که محتوای این رسانه و بهویژه نمونههای پربیننده آن تحلیل و واکاوی شود.
سوأل اصلی این تحقیق چنین است: خوانش فرهنگی شخصیت پیر دانا در انیمیشنهای «هورتُن، حماسه، و عصر یخبندان» با استفاده از نظریهی آشناییزدایی چگونه است؟ روش این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است و بر اساس نتایج بهدست آمده میتوان گفت «از کهنالگو پیر دانا در انیمیشنهای مذکور آشناییزدایی شده و به عبارت دیگر تعریف و ویژگیهای جدیدی از آن به مخاطبان ارائه میشود.
برای یافتن پاسخ، سؤال اصلی این پژوهش را در قالب سه سؤال فرعی زیر بررسی میکنیم: 1) ابعاد و مؤلفههای شخصیت کهنالگوی پیر دانا چیست؟ 2) مؤلفههای نظریهی آشناییزدایی در ادبیات و هنر چیست؟ و 3) چگونه مؤلفههای این نظریه در ایجاد شخصیتهای قهرمان انیمیشن و تحلیل آنها به کار میرود؟ فرضیه تحقیق آن است که در این انیمیشنها، کهنالگوی پیر دانا، آشناییزدایی شده و پیر دانای جدیدی بازنمایی و معرفی میشود که متناسب و همگون با برخی ارزشهای معاصر فرهنگ غربی مانند لیبرالیسم و فمینیسم است و به همین خاطر میتواند مورد پذیرش عام قرار بگیرد و رضایت تعداد بیشتری از مخاطبان را جلب کند؛ علیرغم اینکه ممکن است با ارزشهای فرهنگ ایرانی اسلامی ما همخوانی نداشته باشد.