خلاصة:
این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به مولفه های اصلی آموزش محیط زیست در محتوای کتب درسی علوم تجربی پایه های چهارم و پنجم مقطع ابتدایی صورت گرفت ، سپس نتایج حاصل با یکدیگر مقایسه شدند. پژوهش حاضر توصیفی – کاربردی است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش آنتروپی شانون استفاده شده است. جامعه ی آماری در این تحقیق کل محتوای کتاب های علوم تجربی دو پایه چهارم و پنجم ابتدایی اعم از متن، تصاویر، فکر کنید، جمع آوری اطلاعات و... بود که براساس مولفه ها ی آب، هوا ، خاک ، گیاهان و جانوران ، آلودگی های صوتی و طبیعی و انرژی، مورد بررسی و کد گذاری قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان داد، کتاب علوم پنجم در مقایسه با کتاب علوم چهارم به نشانگرهای زیست محیطی توجه کمتری داشته است. در هر دو کتاب مولفه ی گیاهان و جانوران بیشترین ضریب اهمیت را نسبت به دیگر مولفه ها دارد و در مقابل مولفه ی آلودگی های طبیعی و صوت پایین ترین درجه اهمیت را نشان داد.
The aim of this study was to investigate the level of attention to the main components of environmental education in the content of textbooks of experimental sciences in the fourth and fifth grades of primary school, then the results were compared with each other. The present study is descriptive-applied. The Shannon entropy method was used to analyze the data. The present study is descriptive-applied. The Shannon entropy method was used to analyze the data. The statistical population in this study was the total content of experimental science books in the fourth and fifth grades of elementary school, including text, images, think, data collection, etc., which are based on the components of water, air, soil, plants and animals. Noise, natural and energy pollution were investigated and coded. The findings of this study showed that the fifth science book paid less attention to environmental markers than the fourth science book. In both books, the component of plants and animals has the highest coefficient of importance compared to other components, and in contrast to the component of natural and noise pollution, it showed the lowest degree of importance.
ملخص الجهاز:
بهرامی در بررسی و تبیین نشانگرهای سواد زیست محیطی در برنامه های درسی علوم مدارس به این نتیجه رسید که در کتاب های علوم مقطع ابتدایی به مولفه آب، هوا، گیاهان و جانوران، آلودگی خاک، صوت و زباله و نیز نقش انسان در آن ها بسیار اهمیت داده شده اما تعداد صفحات اختصاص یافته به موضوعات زیست محیطی در دوره ابتدایی کم می باشد(بهرامی, 1390).
از اینرو در این پژوهش، دو کتاب علوم تجربی چهارم و پنجم ابتدایی تالیف شده در نیمه ی دوم دهه ی90شمسی، را از نظر توجه به مولفه های اصلی آموزش های زیست محیط به روش تحلیل محتوا مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت.
در پژوهش حاضر، محتوای کتاب های درسی علوم تجربی چهارم و پنجم ابتدایی از لحاظ توجه به آموزش مولفه های اصلی زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته های پژوهش سوال 1) به چه میزان در کتاب علوم تجربی چهارم ابتدایی به مولفه های اصلی آموزش محیط زیست پرداخته شده است؟ جدول شماره 1: توزیع فراوانی مولفه های اصلی آموزش محیط زیست محتوای کتاب علوم تجربی پایه چهارم ابتدایی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} توجه به جدول 1 نشان می دهد که بالاترین فراوانی را از میان شش مولفه اصلی آموزش محیط زیست، مولفه ی گیاهان و جانوران با مجموع 51 به خود اختصاص داده است و در مقابل آلودگی های صوتی و طبیعی با فراوانی صفر کمترین فراوانی را در کل کتاب دارد.
در این پژوهش ، دو کتاب علوم تجربی پایه های چهارم و پنچم ابتدایی که در سال های اخیر تالیف شده اند از لحاظ پرداختن به مولفه های اصلی آموزش محیط زیست مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند.