خلاصة:
یکی از ضروری ترین تحولات در راستای ارتقای عملکرد نظامهای آموزشی، تحول در نگرش و روش تدریس معلمان نظام آموزشی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تجارب زیستهی معلمان ابتدایی از تدریس در موقعیتهای یاددهی یادگیری روییدنی انجام شده است. با توجه به ماهیت موضوع مورد مطالعه، پژوهش حاضر از حیث هدف در زمره پژوهشهای کاربردی قرار دارد و از حیث روش پژوهش، با رویکرد کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناسی توصیفی انجام شده است. میدان مطالعه این پژوهش مدارس مقطع ابتدایی شهر مشهد در نیمسال دوم تحصیلی 1398-1399 بود. نمونه پژوهش شامل معلمان موفق در مقطع ابتدایی بود که به صورت نمونه هدفمند مورد مطالعه قرار گرفتند. برای گردآوری اطلاعات، از مصاحبههای نیمه ساختاریافته فردی تا رسیدن به اشباع نظری استفاده شد. جهت تجزیهو تحلیل دادهها از مرحلهی اول و دوم روش کدگذاری اشتراوس و کوربین یعنی کدگذاری باز و محوری استفاده شد. جهت کسب اعتبار یافتههای پژوهش از روشهای بررسی توسط مشارکتکنندگان، توصیف جامع از شرایط مشارکتکنندگان، انتخاب هدفمند مشارکتکنندگان، کدگذار ثانوی و بررسی توسط اساتید متخصص استفاده شد. نتایج نشان میدهد که جایگاه روش تدریس روییدنی بین معلمان ابتدایی مشهد، به دو صورت منفعلانه و فعالانه است. همچنین ویژگیهای تدریس روییدنی، ویژگیهای دانشآموزان در سن ابتدایی و تاثیرات آموزشی حاصلِ استفاده از تدریس روییدنی، پرداختن به این روش تدریس را ضروری مینماید.
One of the most essential changes in improving the performance of educational systems is the change in attitude and teaching method of teachers. The purpose of this study was to investigate the experiences of elementary teachers teaching in emergent learning situations. Due to the nature of the subject under study, the present study is one of the applied researches in terms of purpose and the research method is qualitative and descriptive phenomenological. The field of study was Mashhad elementary schools in the second semester of the year 1398-1999. The sample of the study consisted of successful elementary teachers who were studied as purposeful sample. Semi-structured interviews were conducted to obtain theoretical saturation. The first and second steps of Strauss and Corbin encoding, open and axial encoding, were used to analyze the data. Validation of the research findings was done by participant review methods, comprehensive description of participants' conditions, purposeful selection of participants, secondary coding, and expert review. The results show that the place of popular emergent teaching method among elementary teachers in Mashhad is both passive and active. Also, the characteristics of emergent instruction, the characteristics of elementary school students, and the educational implications of using emergent instructional teaching, necessitate this method of teaching.
ملخص الجهاز:
با توجه به این مطلب میتوان نتیجه گرفت که دانشآموزان در سنین کودکی به تعادل ذهنی نرسیدهاند و در تلاش هستند تا از طریق ارتباط با محیط و دیگران به تعادل ذهنی دست یابد، بنابراین احتمال اینکه دانشآموزان در سالهای اولیه آموزش رسمی، به دلیل نداشتن تعادل در ذهن، موقعیتهای پیشبینی نشدهای در کلاس درس ایجاد کنند، بیشتر است و در این موقعیت معلمان را وادار به تغییر طرح درسهای از پیش تعیین شده و گاهی دچار احساس ضعف میکنند.
دلیل دیگر انتخاب دوره اول ابتدایی این است که بهترین زمان برای تقویت ذهن و پرورش خلاقیت دانشآموزان، آنطور که مورد انتظار برنامهدرسی روییدنی است، سالهای اولیه آموزش میباشد؛ زمانی که هنوز دانشآموزان در جریان آموزش متمرکز ایران، دچار انفعال نشده و در برابر کتابهای درسیِ از قبل تعیین شده، تسلیم نشدهاند و میتوانند علایق، نیازها و خلاقیت خود را بروز دهند.
ویژگیهای جمعیتشناختی مشارکتکنندگان در جدول1 آورده شده است: جدول1: ویژگیهای جمعیت شناختی مشارکت کنندگان {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} یافتههای پژوهش پاسخ به سوال اول پژوهش: آیا معلمان در حال حاضر تجربه استفاده از تدریس روییدنی را دارند؟ منظور از تجربه استفاده از روش تدریس روییدنی، هنگامی است که معلمان در موقعیتی از کلاس خود قرار میگیرند که از قبل برای آن برنامهریزی نداشته و به عبارتی از پیش تعیین شده نبوده است و حال این موقعیت را به گونهای موفقیتآمیز مدیریت میکنند که منجر به تدریس و آموزش یک مبحث درسی شده است.
چند نمونه از این موقعیتهای از پیش تعیین نشده که به تدریس روییدنی منجر شده است از زبان چند معلم، بیان میشود: معلم کد7 تجربه خود را چنین بیان میکند: "من شیفت بعد از ظهر بودم و هوا تاریک شده بود که برقها قطع شد، بلافاصله دانشآموزان گفتن که خانم مدرسه تعطیل شده و دیگه نمیتونین درس بدین.