خلاصة:
در نظام مالکیت فکری، بهمنظور حمایت از خلاقیتها و آثار فکری، برای پدیدآورندگان و صاحبان آنها دو نوع حقوق اقتصادی و معنوی (اخلاقی) درنظر گرفته شده است. در قلمرو این نظام، نوعا حقوق معنوی امتیازاتی غیرمالیاند که برای حمایت از شخصیت پدیدآورنده بهوجود آمدهاند و برعکس حقوق اقتصادی، محدود به زمان و مکان نیستند. در مالکیت صنعتی و تجاری، برخلاف آثار ادبی و هنری، به لحاظ معطوف شدن توجهات به کارکردها و منافع تجاری، از اهمیت حقوق معنوی کاسته شده است. این امر بهدلیل طبیعت و نظام حمایتی منحصربهفرد اسرار تجاری، در خصوص آنها شدت یافته است؛ چراکه در تحقق آنها، خلاقیت، اصالت و حتی نو بودن اثر فکری حائز اهمیت نیست و اتخاذ تدابیر حفاظتی متعارف برای محرمانه نگهداشتنشان کفایت میکند. به همین سبب در منابع مکتوب، اثری از مقولۀ حقوق معنوی صاحبان اسرار تجاری دیده نمیشود. نتایج تحقیق نشان میدهد که اولا، مفهوم «حریم خصوصی» میتواند مبنایی برای شکلگیری حقوق معنوی دارندگان اسرار تجاری باشد. البته این امر با حقوق معنوی ناشی از سایر اموال فکری تفاوت دارد که میتوان آن را بهعنوان عاملی مهم در جهت انشقاق اسرار تجاری از نظام مالکیت فکری تلقی کرد. «حفظ محرمانگی اطلاعات» و «افشای اسرار در قالب اختراع، تالیف و...» دو حقیاند که با مفهوم مذکور توجیهپذیرند؛ ثانیا، با توجه به اینکه منشا پیدایش حقوق یادشده (وقوع اطلاعات در حریم خصوصی دارنده) علت تامۀ آنها محسوب نمیشود و نیز از آنجا که حقوق مذکور از قبیل مقتضی نبوده و اختصاصا برای شخص دارندۀ اسرار در نظر گرفته نشده است، ازاینرو بهتر است حقوق مورد بحث را قابل اسقاط، نقل و انتقال بدانیم.
Abstract In accordance with the opinion of lawyers, the trade secrets are of the intellectual properties. In the intellectual property system, in order to protect creativity and intellectual works, two types of economic and moral rights are devoted to the creators and owners of them. moral rights is typically non-monetary concessions that are created to support the personality of the creators and, unlike economic rights, are not limited to time and place. In industrial properties, unlike literary and artistic works, the importance of moral rights has diminished in terms of focusing on commercial interests. This has intensified due to the unique nature of trade secrets, since the creativity, originality and even the novelty of the intellectual works are not important, and it is enough to take the reasonable safeguards to keep them confidential. Therefore, in written sources, there is no trace of the moral rights of the owners of trade secrets. Our findings suggest that the concept of "privacy" could be the basis for the formation of moral rights for the owners of trade secrets. Accordingly, "maintaining the confidentiality of information" and "disclosing secrets in the form of invention, compilation, and ..." are two rights that can be justified by the mentioned concept. since the source of the emergence of such rights (i.e. the occurrence of information in the owner's privacy) is not their perfect cause and since the said rights are not the main cause of the creation of an object and are not specifically reserved for the person who holds the secrets, it is better to consider the rights in question as voluntaraly and coercively transferable and abandonable.
ملخص الجهاز:
» دو حقي اند که با مفهوم مذکور توجيه پذيرند؛ ثانيا، با توجه به اينکه منشأ پيدايش حقوق يادشده (وقوع اطلاعات در حريم خصوصي دارنده) علت تامة آنها محسوب نمي شود و نيز از آنجا که حقوق مذکور از قبيل مقتضي نبوده و اختصاصا براي شخص دارندة اسرار در نظر گرفته نشده است ، ازاين رو بهتر است حقوق مورد بحث را قابل اسقاط، نقل و انتقال بدانيم .
بدين ترتيب هرچند برخي منشأ پيدايش حقوق معنوي را خلاقيت ، نوآوري يا اصالت اثر خلق شده دانسته اند، ليکن چون در بيشتر نظريات ، عامل اصلي پيدايش چنين حقي ، وابستگي به شخصيت و قوة تفکر معرفي شده است ، مي توان حقوق معنوي را حقوقي دانست که براي دارندگان آثار فکري ، جدا از انگيزه هاي مادي و علايق اقتصادي ، به اعتبار ارتباط با قوة تفکر يا شخصيت وي درنظر گرفته مي شود.
بند ٢ مادة ٣٩ توافقنامه در خصوص ابعاد تجاري حقوق ناشي از مالکيت فکري (مصوب سازمان تجارت جهاني )، بدون ذکر نام «اسرار تجاري »، تحت عنوان «اطلاعات افشانشده » اطلاعاتي را قابل حمايت دانسته است که قانونا تحت کنترل اشخاص حقيقي يا حقوقي قرار دارد؛ به شرطي که (الف ) به اين معنا محرمانه باشند که به عنوان يک مجموعه يا با ترکيب يا سر هم کردن دقيق اجزاي آن ، اشخاص درون صنوفي که معمولا با اين نوع اطلاعات سروکار دارند، اغلب از آنها آگاهي نداشته باشند يا دسترسي ايشان به اطلاعات مزبور به سادگي امکان پذير نباشد؛ (ب ) به سبب محرمانه بودن ، داراي ارزش تجاري باشند؛ (ج ) حسب اوضاع و احوال ، شخصي که قانونا کنترل اطلاعات را در اختيار دارد، براي حفظ محرمانگي آنها، اقدامات معقولي را به عمل آورده باشد.