خلاصة:
متغیرهای روان‌شناختی سبب بروز تفاوت‌های رفتاری در مدیران می‌شوند؛ بنابراین، این متغیرها به عنوان عاملی تاثیرگذار در قصد تقلب مدیر در گزارشگری مالی شناخته می‌شوند. مطالعه حاضر درصدد بررسی تاثیر خودکارآمدی، منبع‌کنترل و ویژگی‌های تاریک شخصیت بر گزارشگری مالی متقلبانه می‌باشد. داده‌هایی که قابلیت آزمون را داشتند، از 352 مشاهده در میان مدیران مالی و حسابداران مستقر در شرکت های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران جمع‌آوری شدند و تحلیل آنها با استفاده از نرم‌افزار Smart PLS3 و مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام گرفت. نتایج تحلیل آماری نشان داد که ویژگی‌های تاریک شخصیت (خودشیفتگی، ماکیاولیسم، جامعه‌ستیزی و سادیسم) بر گزارشگری مالی متقلبانه تاثیر مثبت و معنادار دارند، در حالی که ویژگی‌های شناختی خودکارآمدی و منبع‌کنترل تاثیر معناداری بر گزارشگری مالی متقلبانه ندارند. همچنین بر مبنای یافته‌های پژوهش، خودکارآمدی و منبع‌کنترل بر صفات تاریک شخصیت تاثیر منفی و معناداری دارند. نتایج این پژوهش به تایید اهمیت مولفه‌های روان‌شناختی در شناخت علت‌های رفتار غیر اخلاقی مدیران که به تقلب در گزارشگری مالی منجر شود، تاکید دارند. از این رو، با درک و شناخت مولفه‌های روان‌شناختی تاثیرگذار بر عملکرد مدیران و به‌ویژه رفتار متقلبانه مدیران، می‌توان به پیشبرد اقدامات پیشگیرانه در این زمینه کمک نمود.
Psychological variables cause behavioral differences in managers; Therefore, these variables are known to be an influential factor in the intention of fraud in financial reporting. The present study seeks to investigate the effect of self-efficacy, Locus of control and dark personality traits on fraudulent financial reporting. Data that could be tested were collected from 352 observations among financial managers and accountants located in companies listed on the Tehran Stock Exchange, and their analysis was performed using Smart PLS3 software and structural equation modeling. The results of statistical analysis showed that dark personality traits (narcissism, Machiavellianism, anti-socialism, and sadism) have a positive and significant effect on fraudulent financial reporting, while cognitive characteristics of self-efficacy and Locus of control have no significant effect on fraudulent financial reporting. Also, based on the research findings, self-efficacy and control source have a negative and significant effect on dark personality traits. The results of this study confirm the importance of psychological components in understanding the causes of managerschr(chr('39')39chr('39')) unethical behavior that lead to fraud in financial reporting. Therefore, by understanding the psychological components that affect the performance of managers and especially the fraudulent behavior of managers, it is possible to help prevent preventive measures in this area.
ملخص الجهاز:
هدف اصلي اين پژوهش ، به طور کلي بررسي ارتباط متغيرهاي روانشناختي در سنجش قصد تقلب در گزارشگري مالي است و به طور خاص ، شناخت ميزان تاثيرگذاري باورهاي خودکارآمدي و منبع کنترل بر ويژگيهاي تاريک شخصيت و به تبع آن بر گزارشگري مالي متقلبانه است تا بدين وسيله بتوان شناخت بهتري از خصوصيات رفتاري مديران شرکت هاي بورسي به دست آورد.
علاوه بر آن ، عبادي و همکاران (١٣٩٧) نيز در تحقيق خود به اين نتيجه رسيدند که مولفه کنترل استرس ، صفات تاريک شخصيت ماکياوليسم و جامعه ستيزي، از جمله عواملي هستند که منجر به رفتارهاي پرخطر در افراد ميشوند و افراد ساديست مستعد کاهش کيفيت اطلاعات حسابداري از طريق مديريت سود و تقلب هستند (ديوگنس ،٢٠١٧).
با توجه به مباني نظري در خصوص خودکارآمدي، منبع کنترل ، صفات تاريک شخصيت و گزارشگري مالي متقلبانه که پيش تر به آن اشاره گرديد، مدل مفهومي پژوهش در شکل شماره ١ نشان داده شده است .
نتيجه آزمون فرضيه ها در مدل اول پژوهش در حالت معناداري- تاثير خودکارآمدي و منبع کنترل بر صفات چهارگانه تاريک شخصيت و گزارشگري مالي متقلبانه - دستکاري بااهميت سود (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول شماره ٤.
نتيجه آزمون فرضيه ها در مدل دوم پژوهش در حالت معناداري- تاثير خودکارآمدي و منبع کنترل بر صفات چهارگانه تاريک شخصيت و گزارشگري مالي متقلبانه - دستکاري کم اهميت در سود (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول شماره ٥.
(
, 
, 
)
