خلاصة:
صنعت نفت کشور با وجود برخورداری بیش از یکصد سال تجربه در زمینه تولید و تجارت نفت، همچنان قادر به انجام فعالیتها بهصورت درونزا و بهرهبرداری از توان داخل در تمامی بخشهای عملیاتی و اجرایی نیست. یکی از مهمترین بخشهای صنعت نفت کشور که همچنان به شکل قابل توجهی به خارج از کشور وابسته است، بخش تأمین تجهیزات مورد نیاز این صنعت در بخش بالادستی است. با توجه به اهمیت ساخت داخل تجهیزات صنعت نفت و گاز در بخش بالادستی، این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش اساسی است که آیا منابع حقوق نفت کشور حمایت مناسب و متناسبی از صنایع ساخت این تجهیزات دارند؟ برای پاسخ به سوال تحقیق، این مطالعه، معیارهای استانداردی را بر پایه یک مدل مفهومی و با بهرهگیری از نظر کارشناسان خبره استخراج نموده و پس از تبیین منابع حقوق نفت موجود، به ارزیابی منابع حقوق نفت در این زمینه پرداخته شده است. نتایج حاکی از آن است که قوانین اصلی نفت کشور و قوانین مربوط به الزام سهم داخل نسبت به معیارهای استخراج شده، بیتوجه بوده و قوانین اساسنامههای شرکت ملی نفت ایران نیز حمایت ضعیفی از ساخت تجهیزات موصوف به عمل میآورند.
The country’'s oil industry, despite having over a hundred years of experience in oil production and trade, is still unable to carry out activities in an endogenous manner and to exploit local potentials in all operational and executional sectors. One of the most important sectors of the country’'s oil industry, which continues to be significantly dependent to overseas, is the procurement part of the industry in the upstream sector. Considering the importance of national production of oil and gas equipment in upstream sector, this survey is trying to answer whether the oil legislation law sources support the oil industry in the production of these equipment properly and proportionately? To answer this question, this research has extracted standard measures on the basis of a conceptual framework and through the experts’ viewpoints, and after clarifying the existing legislative sources, has come to evaluate the oil legislation law sources in this regard. The results show that the main oil laws of the country and the laws regarding the requirement of internal share towards the extracted standards are neglected and the statutory laws of the National Iranian Oil Company also provide poor support for the construction of the mentioned equipment.
ملخص الجهاز:
بـاتوجـه بـه اهميـت ساخت داخل تجهيزات صنعت نفت وگـازدربخـش بالادسـتي،ايـن پـژوهش درپـي پاسخ به اين پرسش اساسياست که آيـامنـابع حقـوق نفـت کشـورحمايـت مناسـب و متناسبيازصنايع ساخت اين تجهيزات دارند؟برايپاسخ به سوال تحقيق ،ايـن مطالعـه ، معيارهاياستاندارديرابرپايه يک مدل مفهـوميوبـابهـره گيـريازنظـرکارشناسـان خبره استخراج نموده وپس ازتبيين منابع حقوق نفت موجود،به ارزيـابيمنـابع حقـوق نفت دراين زمينه پرداخته شده است .
همان گونـه کـه درسياست هاياقتصادمقاومتيتصريح شـده ،تکميـل زنجيـره ارزش درصـنعت نفـت وگـاز موردتأکيدبوده ولذاباتوجه به اهميت صنايع ساخت تجهيزات نفتـي،توسـعه ايـن صـنايع بـه عنوان جزئياززنجيره ارزش صنعت نفت تلقيميگردد.
بررسي منابع حقوق نفت کشور در حمايت از ساخت داخلي تجهيزات صنعت نفت دراين قسمت تلاش ميشودتاتماميقـوانين مـرتبط بـانفـت ،شـامل قـوانين اصـلينفـت کشور،قوانين اساسنامه هايشرکت ملينفت ايران وقوانين مربوط به الزام سهم داخل ازمنظـر حمايت ازساخت داخل تجهيزات صنعت نفـت درچـارچوب معيارهـايچهارگانـه اسـتخراج شده بررسيشود.
جدول ٥ - حمايت از ساخت داخل در قوانين اول و دوم نفت کشور {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} 1 مأخذ: امور حقوقي اينکه مادربررسيتاريخينحوه حمايت ازساخت داخل تجهيزات نفتيدردوقانون نفـت اول ودوم ،موفق به ارائه سوابقي شده ايـم ،درواقـع ثمـره آن اسـت کـه قـوانين نفـت مـذکورشـرايط و ضوابط انعقادقراردادهاينفتيراتشريح کرده بودند.
جدول ٩- ارزيابي قوانين سهم داخل {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع : بررسيهاي تحقيق نتيجه گيري دراين تحقيق مشخص گرديدکه «هـم پـاييفناورانـه صـنعت سـاخت تجهيـزات »،«ايجـاد پوشش استانداردبرايتجهيزات »،«توجه به توسعه صنايع داخليسـاخت تجهيـزات بـه عنـوان جزئياززنجيره ارزش صنعت نفت وگازکشور»و«نشان سازيتجـاريوتقويـت حضـوردر بازارهايمنطقه وجهان »معيارهاياساسـيارزيـابيمنـابع حقـوق نفـت کشـوردرحمايـت از توسعه صنايع داخلي ساخت تجهيزات نفتيقلمدادشده وموردتوجـه کارشناسـان خبـره فعـال دراين صنعت ميباشند.