خلاصة:
این مقاله در پی بررسی مساله استقلال کردستان عراق از منظر منافع و راهبرد بازیگران اثرگذار با بهرهگیری از رویکرد تحلیل بازیگر و روش مکتور است. پرسش اصلی این است که در خصوص مساله استقلال کردی در عراق چه همگراییها و همپوشانیهایی در منافع و راهبردهای بازیگران کلیدی وجود دارد و این وضعیت به چه نحوی استقلال کردی را متاثر میسازد؟ در روش مکتور به تحلیل روابط بین بازیگران و ارزیابی روابط بین بازیگران و راهبردها پرداخته میشود. در این مقاله ابتدا بازیگران و راهبردهای اصلی در مساله استقلال کردی شامل 11 بازیگر اصلی و 14 راهبرد کلیدی شناسایی شد و سپس نمودارها و گرافهای تولیده شده مورد تحلیل قرار گرفت. مهمترین نتایج بدست آمده در خصوص مساله استقلال کردستان شامل اثرگذارترین و اثرپذیرترین بازیگران، رقابتپذیری بازیگران در مساله استقلال کردی؛ و بیشترین حساسیت و میزان همگرایی و واگرایی بازیگران درباره راهبردهاست. نتیجه مهم اینکه حساسیت بازیگران اثرگذار و اجماع نسبی در مخالفت با تشکیل دولت کردی، تجزیه عراق و نگرانی از شکلگیری کردستان بزرگ و تشدید بیثباتی و وخامت امنیت منطقهای در روند شکلگیری دولت کردی به مفهوم وجود موانع جدی در مقابل کردهای عراق است.
The present article seeks to explain the Iraqi Kurdistan independence from the perspective of the interests and strategy of the effective actors, and utilizes the Actor Analysis Approach and MACTOR method. In this regard the main question is: what is the main convergences between interests and strategies of the main actors in Iraqi Kurdistan, and this circumstances how affects Kurdish independence? MACTOR method explicitly analyzes the relationships between actors and evaluates the relationships between actors and strategies. The main actors and strategies - including 11 main actors and 14 key strategies- were identified and then graphs were analyzed. The most important results regarding the Kurdistan independence are: the most influential actors in the subject; the actors competitiveness in the Kurdish independence; the most sensitive strategies; and the degree of convergence and divergence of actors regarding the strategies under consideration. The important result is that the sensitivity of the key actors and their relative consensus to disagree about establishment of Kurdish state and disintegration of Iraq and also concerns about creation of great Kurdistan state and as a result Increasing instability and Insecurity in the region, means that there are serious obstacles to ahead of Iraqi Kurds.
ملخص الجهاز:
براين اساس دراينجاتلاش شده است تابه عنوان يک مطالعه مورديازبکارگيري روش تحليل بازيگردرمطالعات وبررسيهايراهبرديبه تحقيق درخصوص مساله استقلال کردستان عراق پرداخته شود.
باتوجه به اين مقدمه پرسش اصلياين است که درخصوص مساله استقلال کردي درعراق چه همگراييهاوهم پوشانيهايي درمنافع وراهبردهاي بازيگران کليديوجودداردواين وضعيت به چه نحوياستقلال کرديرامتاثرميسازد؟ فرضيه مطرح شده دراين خصوص آن است که باتوجه به منافع مشترکاغلب بازيگران منطقه اي وقدرت هايبزرگ جهانيدرحفظ يکپارچگيعراق ونگرانيازاثرات تجزيه عراق برثبات وامنيت منطقه اي،هم پوشاني بالايي درراهبردهاي بازيگران کليدي در خصوص مخالفت بااستقلال کرديوجودداشته واين واقعيت به عنوان مانع اصلياستقلال کرديدرميان مدت محسوب ميشود.
درتحليليآينده نگرانه باعنوان "کردستان عراق وفراسويآن : منافع اتحاديه اروپا"،نويسنده ضمن اشاره به روندوابعاداستقلال گراييکردهايعراق وبه خصوص همه پرسي استقلال درسال ٢٠١٧،به تبيين پيامدهاي احتمالي اين مساله براي کشورهاياتحاديه اروپاميپردازدوازجمله بيثباتيمنطقه اي،مهاجرت هاازمنطقه ،افراط گراييوافزايش نقش روسيه درخاورميانه رابه عنوان اصليترين پيامدهاياستقلال کردي براياروپابررسيميکند(٦-٢ :٢٠١٨ ,Lecha &Kader ).
دراين تحقيق يازده بازيگربه عنوان بازيگران کليدياثرگذاربرمساله کرديدر عراق شناساييشدندکه عبارتنداز:دولت اقليم کردستان ودولت مرکزيداخل عراق ،سه همسايه داراياقليت کردعراق شامل ايران ،ترکيه وسوريه ،رژيم صهيونيستيوعربستان سعودي به عنوان بازيگران محوري منطقه اي وقدرت هاي بزرگ شامل امريکا،روسيه ، دولت هاياروپاييوچين .
1 نمودار رقابت پذيري بازيگران (به تصوير صفحه مراجعه شود) يافته هايفوق نشان ميدهدکه درمساله استقلال کردستان عراق ،سه بازيگرخارجي شامل امريکا،ايران وترکيه درکناردوبازيگرداخليشامل دولت مرکزيعراق ودولت اقليم تعيين کنندگيبالاييدارندوهرگونه تحول دراين موضوع درآينده به نوع اهداف ، منافع وراهبردهاياين بازيگران ياوقوع تغييراتي درآنهاوابسته است .