خلاصة:
آدمی به دلیل فطرت کنجکاو خویش، همواره در جستجوی علت پدیدهها است. پرسش از چرایی هستی و مبدأ و منتهای خود، بنیادیترین موضوعاتی هستند که پاسخ صحیح به آنها، زندگی را معنادار کرده، آدمی را از افتادن در دام پوچگرایی میرهاند. پوچگرایان به دلیل ناتوانی در تبیین علتغایی پدیدهها زندگی را محدود به این دنیا میکنند و سرنوشت تلخ فنا و نابودی را برای انسان رقم میزنند. قرآن کریم با تبیین غایت نظام هستی بهطورعام و زندگی انسان بهطورخاص، هر نوع پوچی و بیهدفی را از نظام هستی نفی میکند. در این مقاله با نگاهی به آرای علامه طباطبایی ضمن اثبات معنای زندگی از طریق برهانیکردن آن، با ذکر آیاتی از هدفداری نظام آفرینش، این حقیقت تبیین خواهد شد که قرآن جامعترین پاسخها را به پرسشهای برخواسته از فطرت آدمی به بشریت عرضه میکنند. روش تحقیق درنوشتار حاضر، عقلانی - وحیانی است که دادهها را به شیوه تحلیلی - توصیفی پردازش کرده است. از جمله مهمترین نتایج این پژوهش عبارتاند از: اثبات معناداری زندگی با اقامه چهار استدلال و مستندکردن آنها به آیات قرآن، رهایی بشر از پوچگرایی و بیمعنایی زندگی در سایه تعالیم وحیانی قرآن از قبیل ارائه جهانبینی جامع و عقلانی در رابطه با آغاز و انجام انسان و نظام هستی.
Because of his curious nature, humankind is always looking for the cause of phenomena. The questions about the nature of universe and its origins and ends are the most fundamental issues to which the correct answer makes life meaningful, keeps one from falling into the trap of nihilism. Nihilists limit life to this world because of their inability to explain the final cause of phenomena, and create the bitter fate of annihilation and mortality for human. Through explaining the goal of the system of existence in general and human life in particular, the Holy Qur'an negates any kind of emptiness and aimlessness in the system of existence. This paper, with a look at the Allameh Tabataba'ei's viewpoints, while proving the meaning of life through demonstrating it, explains the fact that the Qur'an provides the most comprehensive responses to the raised questions about the nature of humankind via mentioning verses from the purposefulness of the system of creation. The research method in the present paper is rational-revelatory, which has processed the data in an analytical-descriptive manner. Some of the most important results of this research are proving the meaning of life by presenting four arguments and documenting them in Qur'anic verses, freeing human beings from absurdity and meaninglessness of life in the light of revelatory teachings of the Qur'an such as providing a comprehensive and rational worldview about beginning and end of human and system of the universe.
ملخص الجهاز:
از جمله مهمترین نتایج این پژوهش عبارتاند از: اثبات معناداری زندگی با اقامه چهار استدلال و مستندکردن آنها به آیات قرآن، رهایی بشر از پوچگرایی و بیمعنایی زندگی در سایه تعالیم وحیانی قرآن از قبیل ارائه جهانبینی جامع و عقلانی در رابطه با آغاز و انجام انسان و نظام هستی.
در این مقاله ضمن اثبات معناداری زندگی با نگاهی به آرا علامه طباطبایی، همچنین با تکیه بر دیدگاه اعتدلالی ایشان درباره جامعیت قرآن، بیان خواهد شد که قرآن با هدفمند معرفیکردن نظام آفرینش، هدف نهایی و غایت تمامی پدیدهها را بازگشت به مبدأ آغازین بیان میکند؛ ازاینرو هیچ جزئی از اجزای نظام هستی پوچ و بیهدف نیست.
هریک از این اصول و معارف نتیجه اعتقاد به اصل قبلی است؛ زیرا کسی که خدا را شناخته باشد، او را با تمامی اوصاف کمالی از قبیل حکمت و عدالت خواهد شناخت و کسی که خدا را با صفت حکمت و عدالت شناخت، خلقت این جهان و زندگی انسان را لغو و بیهوده نمیداند؛ زیرا میداند موجود حکیم فعل عبث انجام نمیدهد؛ ازاینرو با اعتقاد به معاد، غایت خلقت انسان و جهان را بازگشت به همان مبدأ آغازین میداند و برای پیمودن این مسیر، خود را نیازمند راهنمایانی معصوم میداند که راه درست را به او نشان دهند و او را در رسیدن به هدف غایی رهبری کنند؛ بنابراین میتوان گفت برنامه کامل و جامع زندگی انسان در گرو پذیرش و اعتقاد به سه اصل توحید، نبوت و معاد است و قرآن کاملترین و جامعترین برنامه زندگی را براساس این سه اصل برای بشریت ارائه داده است.