خلاصة:
در بین منابع رشد تولید، صادرات جزئی مهم تلقی میشود که از سیاستهای دولت بهشدت تأثیر میپذیرد. از اینرو، هدف اصلی مطالعة حاضر بررسی اثر تغییر ترکیب صادرات کالاهای مختلف در طول زمان بر رشد تولیدات کشاورزی بود. بدین منظور، با استفاده از روش تحلیل «تجزیه ساختاری»، ابتدا رشد تولید به چهار عامل اصلی اثر تغییر در تقاضای نهایی داخلی، اثر تغییر در صادرات، اثر تغییر فناوری و اثر جایگزینی واردات تجزیه شد؛ سپس، اثر تغییر در صادرات نیز مورد تجزیههای بعدی قرار گرفت تا اثر تغییر در ترکیب آن بر رشد تولید با جزئیات بیشتری معین شود. بدین منظور، از جداول داده- ستانده سالهای 1370 و 1380 با تبدیل آنها به قیمت ثابت 1376 استفاده شد. براساس نتایج بهدستآمده، تغییر در صادرات اثری مثبت بر رشد تولید محصولات همه زیربخشهای کشاورزی بهجز محصولات دامی و طیور داشته است. نتایج تجزیه این اثر نشان داد که رشد تولید محصولات زراعی و باغی و نیز ماهی و سایر آبزیان از افزایش صادرات محصولات خود این زیربخشها بیشتر تأثیر پذیرفته، در حالی که در زیربخش دام و طیور، اثر منفی کاهش صادرات محصولات غذایی و آشامیدنی به کاهش رشد تولید این زیربخش انجامیده است. از اینرو، برای افزایش تولید محصولات کشاورزی، علاوه بر اهمیت افزایش صادرات محصولات خام زیربخشهای کشاورزی، میتوان سرمایهگذاری در توسعه صنایع غذایی برای فرآوری محصولات خام غذایی با کیفیت بالا و قابلیت رقابت در بازارهای جهانی را یک عامل عمدة تحریککنندة رشد تولیدات خام کشاورزی محسوب کرد.
Among the sources of production growth, export is a major component that is strongly influenced by government policies. The main objective of this study is to investigate the effect of export combination change on agricultural production growth. For this purpose, structural decomposition analysis method has been used. In this way, first, the growth of production has been decomposed into four main factors: changes in domestic final demand, the effect of change in exports, the effect of technology change, and the effect of import substitution. Then, the effects of change in exports are also subjected to further decomposition to determine the effect of the Export combination change on production growth in more details. This operation was performed using input-output tables of 1991 and 2001 which are deflated. According to the results, the change in exports has had a positive effect on the growth of production of all agricultural sub-sectors, except for livestock and poultry products. Decomposition of the effect of exports showed that the growth of crops, horticulture, fishery products was mostly influenced by increasing in their own exports. However, in the case of livestock and poultry sector, the negative effect of declining exports of food products and beverages has reduced the growth of this sector. These results mean that in order to increase agricultural production, in addition to the importance of increasing agricultural raw materials exports, investment in food industry to process products in high-quality and competitive with world markets can be a major driver of growth in agricultural productions.
ملخص الجهاز:
با ايـن همـه ، هيچ مطالعه اي صرفا بـا تأکيـد بـر صـادرات و تمرکـز بـر تحليـل اثـر تغييـر مقـدار صـادرات در زيربخش هاي مختلف و همچنين ، اثر تغيير ترکيب صادرات محصولات بر رشد زيـربخش هـاي کشاورزي صورت نگرفته است ، به جز مطالعة سوري (٢٠٠٥ ,Suri) که البته فاصله زماني زيادي تا زمان حال دارد و در آن ، بخش کشاورزي تنها به سه زيربخش تفکيک شده است و همچنين ، جداول داده - ستاندة مورد استفاده در آن تورم زدايي نشده و از اين رو، قابل مقايسـه نبـوده انـد و روش شناسي آن نيز تا حدي محدود بوده است .
نتايج تجزيـه رشـد توليـد محصـولات زراعـي و بـاغي در دوره ٨٠-١٣٧٠ در سـطر اول جدول ٣ نشان مي دهد که از کل رشد توليد محصولات زراعي و باغي (١٥١١٠ ميليـارد ريـال )، مقدار ٢٢٨٢٦ ميليارد ريال معادل ١٥١ درصد مربوط بـه اثـر تغييـر در تقاضـاي نهـايي بـوده ، در حالي که تغيير فناوري در اکثر بخـش هـاي اقتصـادي در راسـتاي کـاهش مصـرف محصـولات زراعي و باغي به ميزان ٣٢٠٨ ميليارد ريال (٢١ درصد) همراه با افزايش واردات اين محصولات به ميزان ٤٥٠٨ ميليارد ريال (سي درصد) موجب کاهش توليد اين بخش شده اسـت .
Economic growth, material flows and the environment: new applications of structural decomposition analysis and physical input- output tables.