خلاصة:
هجوم مغولان بهعنوان یکی از مهمترین رویدادهای تاریخ ایران» تمامی ارکان و بنیانهای سیاسی, اجتماعی,
اقتصادی و فرهنگی آن روزگاران آیران را تحت تاثیر خود قرار داد و نقطفعطفی شد که آهمیت خود راتا
سدههای آتی حفظ نمود بهعبارتی این حلائه نوسان و دگرگونی بسیاری را در مسیر تاریخ سبب گردید و
در هر زمینه از تاریخ نقش موّثر و قابل تاملی ایفا کرد پژوهش حاضر به شیوة توصیفی --تحلیلی و با روش
کتابخانهای انجام شده است و میکوشد تا به پیامدهای فکری -فرهنگی حملة مغولان بر ایران بپردازد پر
واضح است ویرانگریهای مغولان» بهویژه چنگیزخان, عظیم و نتایج فلاکتبار آن برای ایران» همیشگی بود.
ما مطالعه و بررسی ساختار اجتماعی و خاستگاه مغولان براین اندیشه صحه میگذارد که آنها با خود چیزی
نداشتند تا جایگزین فرهنگ ایرانی کنند؛ لذا نتوانستند در مسیر فکری -فرهنگی ایرانیان» گسستی پدید آوردند.
ازاینرو شاید رشد و گسترش صوفیگری را بتوان از مهمترین پیامدهای فرهنگی حملة مغولان دانست؛ چرا
که بااعتقالات آنان به جادوگری و دنیای غیب نیز هماهنگی داشت.
The Mongol invasion, as one of the most important events in the history of Iran,
affected all the political, social, economic and cultural pillars of those days in Iran
and became a turning point that maintained its importance until the following centuries.
In other words, this incident caused many fluctuations in the course of history
and played an effective and thought-provoking role in every field of history. It is
clear that the devastation of the Mongols, especially Genghis Khan, and its tragic
consequences for Iran were permanent. But the study of the social structure and
origins of the Mongols confirms the idea that they had nothing to replace Iranian
culture; Therefore, they could not create a rift in the intellectual-cutlural path of the
Iranians. Thus, perhaps the growth and spread of Sufism can be considered one of
the most important cultural consequences of the Mongol invasion; Because it was
in line with their beliefs about witchcraft and the unseen world.
ملخص الجهاز:
خوانشي تاريخي بر پيامدهاي حملۀ مغولان به ايران ؛ با تمرکز بر پيامدهاي فکري - فرهنگي مسلم احمدي ١ چکيده هجـوم مغـولان به عنـوان يکـي از مهم تريـن رويدادهـاي تاريـخ ايـران ، تمامـي ارکان و بنيان هـاي سياسـي، اجتماعي، اقتصـادي و فرهنگـي آن روزگاران ايـران را تحـت تأثيـر خـود قـرار داد و نقطۀعطفـي شـد کـه اهميـت خـود را تـا سـده هاي آتـي حفـظ نمـود.
در شـرايط نابسـامان سياسـي و اجتماعـي آن روزگار، چنـان کــه ملک الشــعراي بهــار در کتــاب «ســبک شناســي» خــود اشــاره مي کنــد؛ برانــدازي ملــوک قراختائيـان توسـط سـلطان محمـد خوارزمشـاه ٤ و در نتيجـه همسـايه شـدن خوارزمشـاهيان بـا قبايـل تاتـار و مغـول ، تـلاش خليفـۀ عباسـي در تحريـک و شـوراندن چنگيزخـان عليـه سـلطان محمدخوارزمشـاه و نيـز بي تدبيـري حاکـم شـهر اتـرار٥ در جلوگيـري از ورود بازرگانـان مغولـي بـه شـهر٦، به راحتـي بهانـۀ لازم را بـراي هجـوم بـه ايـران در اختيـار چنگيـز خـان ، قـرار داد.
انجــام ايـن پژوهـش ، گامـي بـراي روشـن سـاختن بخشـي از تاريـخ ايـران اسـت کـه به دنبـال يـورش مغــول ، در شــمار يکــي از تاريک تريــن دوره هــاي تاريخــي ايــن ســرزمين ، قلمــداد مي شــود.
ايــن مقالــه از آنجــا کــه در عنــوان قصـد پرداختـن بـه آثـار پايـدار حملـۀ مغـولان بـر جامعـه ايرانـي در ابعـاد سياسـي ، اجتماعـي و فرهنگــي را دارد؛ بيشــتر به دلايــل و زمينه هــاي تهاجــم مغــولان بــه ســرزمين هاي شــرقي و به ويــژه ايــران پرداختــه اســت .