خلاصة:
مادران کودکان مبتلا به سندرم داون، تجارب فرزندپروری دشواری دارند و در معرض سطوح بالای استرس و پیامدهای روانی و جسمانی آن قرار میگیرند. برنامههای آموزشی ویژه این مادران میتواند به آنها در مواجهه بهتر با دشواریها کمک نماید. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهزیستی روانشناختی و جسمانی مادران کودکان با سندرم داون انجام شد. این پژوهش با رویکرد کمی و طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری شامل تمام مادران دانش آموزان با سندرم داون مدارس استثنایی شهرستان مشهد در سال تحصیلی 98-1397 بودند که با نمونهگیری خوشهای تک مرحلهای انتخاب شدند. 30 نفر از مادران این کودکان که دارای نمره بالاتر از 22 در پرسشنامه سلامت عمومی بودند، انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه آموزش ذهن آگاهی و گروه گواه جایگزین شدند. مادران در گروه آزمایش، 8 جلسه دوساعته برنامه آموزش ذهن آگاهی را دریافت نموده و گروه گواه هیچ نوع آموزشی دریافت نکردند. ابزارهای پژوهش مقیاسهای رضایت از زندگی، عاطفه مثبت و منفی، افسردگی – شادکامی و علائم جسمانی بودند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس موجب افزایش معنادار بهزیستی جسمانی و روانشناختی مادران دارای کودک مبتلا به سندرم داون میشود (p <0/05). بنابراین این برنامه برای مادران کودکان سندرم داون برنامه مداخلهای مناسبی بوده و میتواند در مراکز درمانی و مدارس ویژه این کودکان مورد استفاده قرار گیرد.
Mothers of children with Down syndrome have difficult parenting experiences and are exposed to high levels of stress and psychological and physical consequences. These mothers' special education programs can help them to cope better with difficulties. Therefore, the present study was conducted to investigate the effectiveness of mindfulness-based stress reduction program on the psychological and physical well-being of mothers of children with Down syndrome. This study was conducted with a quantitative approach and a pretest-posttest design with a control group. The statistical population consisted of all mothers of students with Down Syndrome in Mashhad exceptional schools in the academic year of 2018-2019 who were selected by single stage cluster sampling. Thirty mothers of these children who scored higher than 22 on the General Health Questionnaire were selected and randomly assigned into two groups of mindfulness training and control group. Mothers in the experimental group received 8 two-hour sessions of mindfulness training program and the control group did not receive any training. The research instruments were life satisfaction scales, positive and negative affect, depression-happiness and physical symptoms. The results of covariance analysis showed that mindfulness-based stress reduction therapy significantly increased physical and psychological well-being of mothers of children with Down syndrome (p < 0/05). Therefore, this program is a good intervention program for mothers of Down syndrome children and can be used in medical centers and special schools for these children
ملخص الجهاز:
از این رو، هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهزیستی روان شناختی و جسمانی مادران کودکان با سندرم داون بود.
نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد درمان ذهن آگاهی مبتنی برکاهش استرس موجب افزایش معنادار بهزیستی جسمانی و روان شناختی مادران دارای کودک مبتلا به سندرم داون میشود (٠٠٥>p).
Van Gameren- Oosterom, Fekkes, Buitendijk, Mohangoo & Bruil 3.
Senses Dinc, Cop,Tos, Sari & Senel 5.
Pourmohamadreza-Tajrishi, Azadfallah, Garakani & Bakhshi 2.
Jones, Hastings, Totsika, Kean & Rhule وینتون ١ (٢٠٠٧) اثربخشی این درمان را در افزایش بهزیستی روان شناختی مادران و کاهش مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به ناتوانی ذهنی تأیید نموده است .
در پژوهش های داخلی نیز شیخ الاسلامی و سید اسماعیلی قمی (١٣٩٨) فنون ذهن آگاهی را به مادران دارای فرزند با ناتوانی یادگیری خاص آموزش دادند و نتایج مطالعه آن ها کاهش معنادار اضطراب ، استرس و افسردگی این مادران را پس از ٨ جلسه مداخله به همراه داشت .
Benn, Akiva & Arel Roeser 3.
بحث و نتیجه گیری پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش برنامه ذهن آگاهی مبتنی برکاهش استرس و فنون آن بر بهزیستی روان شناختی و جسمانی مادران کودکان با سندرم داون انجام شد.
یافته های مربوط به فرضیه دوم پژوهش ، یعنی تأثیر مداخله آموزشی بر بهزیستی جسمانی مادران دارای فرزند مبتلا به سندرم داون نیز نشانگر اثربخشی آموزش ذهن آگاهی مبتنی برکاهش استرس بر افزایش بهزیستی جسمانی مادران شرکت کننده درگروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل است .