خلاصة:
ارتش هخامنشی به عنوان بخش جداییناپذیر در زمینه شناخت فرهنگ و تمدن این دوره به شمار میرود و قابلیتها و جذابیتهای پژوهشی حاصل از این بخش از تمدن هخامنشی موجب نگارش و انتشار آثاری چنین در این زمینه گردیده است. کتاب ارتش ایران هخامنشی بنا به چنین ضرورتی تألیف گردید. این اثر به عوامل مؤثر و متأثر در روند شکلگیری، رشد و گشترش و در نهایت افول ارتش هخامنشی پرداخته است. هدف از پژوهش پیشرو، روشن ساختن میزان ارزشمندی متن این کتاب به روش تحلیل محتوا است. این کتاب علاوه بر نقاط قوت و زمینه پژوهشی مناسب، کاستیهایی دارد که در مسیر پژوهش به آنها پرداخته شد. در جمعبندی کلی، نقاط قوت کتاب سیرتاریخی و تلفیق دو دسته از منابع از جمله متون تاریخی کلاسیک و همچنین دادههای باستانشناسی در کنار تصاویر گویا بوده است. نقاط ضعف کتاب نیز بهرهگیری نامناسب از منابع، عدم تطبیق مطالب، برخی ادعاهای بدون پشتوانه و عدم جامعیت محتوا به شمار میرود. در مجموع کتاب حاضر میتواند منبعی کمک درسی برای دروس تاریخ هخامنشی و همچنین باستانشناسی هخامنشی مقاطع کارشناسی و کارشناسیارشد رشتههای تاریخ ایران باستان و باستانشناسی دوران تاریخی در نظر گرفته شود.
The Achaemenid Army is considered as an integral part in recognizing the culture and civilization of this period, and the research potential of this part of Achaemenid civilization has led to the writing and publication of such works in this regard. The book of the Achaemenid Persian Army was compiled as such exigency. This effect has influenced the factors affecting the formation, growth and development and finally the decline of Achaemenid army. The purpose of the present study is to clarify the value of the text of this book in the form of content analysis. In addition to the strengths and research fields, this book has shortcomings that have been addressed in the research. In the overall conclusion, the strengths of the syntactic book and the combination of two categories of sources, including classical historical texts as well as archaeological data along with illustrative illustrations. The book's weaknesses include inappropriate use of resources, inadequacies of content, some unpredictable claims, and lack of material content. In sum, the present book can be considered as a source of tuition for the Achaemenid history courses, as well as the Achaemenid archeology of the undergraduate and master classes in ancient Iranian history and Historical archaeological period.
ملخص الجهاز:
کتابهایی نظیر ارتش پارسها نوشتۀ نیکولاس اسکوندا (Sekunda 1992)، سایههای صحرا؛ ایران باستان در جنگ اثر کاوه فرخ (Farrokh 2007)، ارتشهای ایران باستان از شکلگیری امپراتوری هخامنشی تا سقوط شاهنشاهی ساسانی نوشتۀ مارک آدام وزنیاک (Wozniak 2019)، دشمنان روم3؛ پارتیان و ساسانیان ایرانی تألیف پیتر ویلکوکس (Wilcox 1986)، و ارتشهای ساسانی: امپراتوری ایرانی آغاز سدۀ سوم تا نیمۀ سدۀ هفتم میلادی نوشتۀ دیوید نیکول (Nicolle and McBride 1996) ازجمله این آثار بهشمار میروند.
زمینۀ تاریخی پس از مقدمه بهصورت کلی روند شکلگیری امپراتوری هخامنشی و انشعاب قومی در آن و همچنین فروپاشی آن را براساس منابع تاریخی توضیح داده است و در این مختصر تلاش شده است تا بیشتر وقایع مهم رخداده در جریان حاکمیت سیاسی هخامنشیان بر پهنۀ وسیع جغرافیایی سند تا دریای مدیترانه تشریح شود.
او برای انجامدادن این مهم علاوهبر بهرهگیری از منابع یونانی و نگارههای هخامنشی از توصیفهای متون یادشده و همچنین نقوش اقوام موجود در تختجمشید تصاویری از نقوش سربازان پیاده و سوارۀ وابستهبه ارتش شاهنشاهی هخامنشی را درقالب لوحههای رنگی 1 تا 8 ارائه کرده است و درکنار آن برای فهم بیشتر مطالب ارائهشده در بخش سربازان بیگانه دوازده تصویر از شمارۀ 33 تا 44 را به کتاب افزوده است.
نویسنده در بیان هدف اصلی اثر بهطور ضمنی بازنمایی کلی ارتش هخامنشی را (که بهزعم مؤلف کتاب از نظر منابع یونانی بازندۀ نبردها شمرده میشد) مدنظر داشته تا از دیگر منابع موجود استفاده کند؛ هرچند گاهی خود نیز گرفتار این توجه زیاد به منابع یونانی شده است.
کتاب ارتش ایران هخامنشی ازجملۀ این آثار است که مؤلف آن تلاش کرده است نیروی نظامی را درجایگاه قلب تپندۀ امپراتوری موردواکاوی قرار دهد.