منظر همچون طبیعت نمادین، تأملی بر نقش نمادین عناصر طبیعی در شکل‌گیری منظر روستای «کامو» مقالة

منظر روشی تاریخی برای تجربه و شناخت جهان است و همچون متن و تصویری فرهنگی، قابلیت انتقال جهان‌بینی افراد را دارد. مناظر روستایی به‌ عنوان مناظری هم‌زمان طبیعی و فرهنگی شناخته‌ می‌شوند که اجتماعی‌شدن طبیعت را به‌‌واسطۀ تصرف گروهی فرهنگی و قومی به نمایش می‌گذارند. منظر روستای کامو حاصل ساماندهی محیط و عناصر طبیعی براساس باورها، معانی و ارزش‌های مشترک ساکنان است. در این روستا عناصر و اجزای طبیعی، ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی هستند که در قالب انگاره‌های فرهنگی و با سازوکاری مشخص، انتقال مفاهیم و معانی و ارائۀ منظر روستایی را به‌ عنوان یک موجودیت واحد و کل نمادین میسر می‌سازند. هدف از نوشتار حاضر بررسی نقش نمادین محیط و عناصر طبیعی در شکل‌گیری منظر روستای کامو و شیوه‌هایی است که این مسأله از معانی، باورها و تعاریف اصلی ساکنان اثر پذیرفته و بر شناخت ساکنان از محیط و نحوۀ ساماندهی و مدیریت آن اثر می‌گذارد. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع کیفی و قوم‌نگارانه بوده و با رویکرد تحلیلی و تفسیر معانی منظر قومی و ادراک منظر، به تببین مدل مفهومی ادراک نمادین منظر و روشن‌ساختن نقش عناصر طبیعی در شکل‌گیری منظر روستای کامو می‌پردازد. جمع‌آوری اطلاعات در مرحلۀ تبیین مبانی نظری از نوع کتابخانه‌ای و در مرحلۀ مطالعۀ موردی به شیوۀ میدانی است. ماهیت نمادین منظر روستایی در تحول محیط به منظر، عناصر طبیعی به نمادهای فرهنگی و تعامل‌گران به گروه فرهنگی دیده می‌شود. در منظر روستای کامو عناصر طبیعی فراتر از نقش کارکردی خود به شکلی نمادین، به ساختاری از ارزش‌ها و باورها اشاره دارند که فهم مخاطبان از محیط روستا را فراتر از دریافت اطلاعات از محیط کالبدی، به ادراک نمادین منظر ارتقا می‌بخشند. این مسأله در پاسخگویی محیط به نیازهای مادی و معنایی ساکنان شکل می‌گیرد. پاسخگویی به نیازهای مادی نظیر تأمین معیشت و سرپناه، با تکیه‌بر نقش روایتگر منظر پتانسیل‌های محیط طبیعی را به نمایش گذاشته و پاسخگویی به نیازهای معنایی نظیر نیازهای اجتماعی و زیبایی‌شناسانه، با تکیه‌بر وجه شاعرانۀ منظر باورهای طبیعت‌گرایانۀ ساکنان را بازگو می‌کند.

Landscape is a historical approach for experiencing and recognizing the world, and like cultural text and picture, it is capable of conveying the worldview of the people. Rural landscapes are known as both natural and cultural landscapes that represent the socialization of nature through the possession of a cultural and ethnic assembly. The landscape of Kamu village stems from the organization of the environment and natural components based on the shared beliefs, semantics, and values of the inhabitants. In this village, natural elements account for the communication and information tools that, in the form of cultural tenets, conduct concepts and definitions and exhibit the rural landscape as a single and figurative whole being with a transparent mechanism. This paper intends to examine the symbolic role of the environment and natural elements in the formation of the landscape of Kamu village and the ways in which this subject has been affected by the main semantics, dogmas, and definitions of residents, and stirs their' knowledge of the environment and how to regulate and manage it. The methodology in the present research is qualitative and ethnographic. With the scientific approach and analysis of the semantics of ethnic landscape and landscape understanding, a conceptual model of symbolic landscape perception is expressed, and the role of natural elements in shaping the landscape of Kamu village is illuminated. Data collection at the stage of explaining theoretical grounds is of the library type, and at the stage of the case study, it is of the field type. The representative nature of the rural landscape is seen in the environment to the landscape, the natural components to the cultural figures, and the interactors to the cultural group developments. Beyond their functional role in a representative way, natural details refer to a blend of values and beliefs that promote the audience's comprehension of the rural environment, beyond collecting information from the physical environment, to the symbolic understanding of the landscape in the landscape of Kamu village. This subject is developed in the environment's answer to the material and semantic needs of the inhabitants: Satisfying the material needs, such as livelihood and shelter, relying on the narrative role of the landscape, has exhibited the potential of the natural setting. Further, responding to semantic needs, including social and aesthetic needs, relying on the poetic regard of the landscape, conveys the naturalistic beliefs of the residents.