بررسی مطالب حقوقی در کتابهای درسی دورۀ ابتدایی مقالة

پژوهش حاضر با هدف بررسی مطالب حقوقی در کتابهای درسی دوره ابتدایی و با روش کتابخانه ای انجام شده است. جامعه پژوهش شامل ۵۱ کتاب درسی شش پایه دوره ابتدایی است و نمونه شامل ۱۷ کتابی است که قابلیت ارایه مطالب حقوقی را داشته اند. روش نمونه گیری با توجه به ظرفیت کتابهای مورد بررسی که بالقوه می توانند ارایه دهنده مطالب حقوقی باشند، هدفمند انتخاب شده است. ابزار گرد آوری و تحلیل داده ها روش بررسی اسناد و مدارک است که اعتبار و روایی آن به روش تحلیل محتوای توصیفی به دست آمده است. در تحلیل محتوا، جدا از بهره گیری از مفاهیم مربوط به ارزشهای اخلاقی و عرفی جامعه، از اهداف اجتماعی دوره ابتدایی نیز استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که کتابهای درسی نمونه آماری تحقیق (فارسی، هدیه های آسمان، مطالعات اجتماعی، تفکر و پژوهش، و کار و فناوری در شش پایه دوره ابتدایی سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶) دارای نگاه حقوقی محض به مطالب درسی نیستند و فقط در کتابهای مطالعات اجتماعی چهار پایه ابتدایی این نگاه به شکل مستقیم یا غیرمستقیم وجود دارد. از این رو پیشنهاد می شود که با تهیه و توزیع جزوات و برگزاری دوره های ضمن خدمت معلمان را با رویکرد حقوقی مطالب کتابها آشنا کنیم تا بتوانند با این رویکرد، مطالب را به دانش آموزان تدریس کنند و اهدافی را که در دوره ابتدایی برای این دروس در جهت آشنایی با مطالب حقوقی و تربیت قانون مدارانه دانش آموزان در نظر گرفته شده است، محقق گردانند.

Theoretically speaking, among topics that need to be covered throughout the elementary school years, legal ones loom large. In order to determine the extent to which this coverage is actually present in elementary school textbooks, a set of 17 such books from among 51 in total, deemed appropriate for such matters to be covered in, was selected and content analyzed utilizing concepts related to moral values and social norms in addition to the expressed social goals for the elementary level of education. Results indicate that most of the textbooks covered in the analysis lack a legal perspective. Only in the Social Studies textbooks of the last four grades of primary school both direct and indirect attention is paid to legal matters. It is, therefore, suggested that in-service courses be offered in order to familiarize teachers with legal matters not covered in the textbooks so that the goals of elementary education in regards to producing law abiding citizens come closer to being achieved.

مقوله هاي جدول شماره ٣ مربوط به شش پايۀ ابتدايي و دربرگيرندة مفاهيمي است که براي دانش آموزان دورة ابتدايي قابل درک است و آنها با آشنايي و عمل به وظايف و مسئوليتهاي اجتماعي و حقوقي خود که در جدول درج شده است ، در مسير تربيت شهروند قانون مدار قرار ميگيرند و با آگاهي از حقوق خود و ديگران ، از انجام بزه دور ميشوند. مقوله هاي جدول شماره ٦ مربوط به پنج پايۀ ابتدايي و دربرگيرندة مفاهيمي است که براي دانش آموزان دورة ابتدايي قابل درک است و آنها با آشنايي و عمل به وظايف و مسئوليتهاي اجتماعي و حقوقي خود که در جدول درج شده است ، در مسير تربيت شهروند قانون مدار قرار ميگيرند و با آگاهي از حقوق خود و ديگران ، از انجام بزه دور مي شوند. مقوله هاي جدول شماره ٩ مربوط به چهار پايۀ ابتدايي و دربرگيرندة مفاهيمي است که براي دانش آموزان دورة ابتدايي قابل درک است و آنها با آشنايي و عمل به وظايف و مسئوليتهاي اجتماعي و حقوقي خود که در جدول درج شده است ، در مسير تربيت شهروند قانون مدار قرار ميگيرند و با آگاهي از حقوق خود و ديگران ، از انجام بزه دور ميشوند. مقوله هاي جدول شماره ١٢ مربوط به پايۀ ششم ابتدايي و دربرگيرندة مفاهيمي است که براي دانش آموزان دورة ابتدايي قابل درک است و آنها با آشنايي و عمل به وظايف و مسئوليتهاي اجتماعي و حقوقي خود که در جدول درج شده است ، در مسير تربيت شهروند قانون مدار قرار ميگيرند و با آگاهي از حقوق خود و ديگران ، از انجام بزه دور مي شوند.