خلاصة:
بررسی اسطوره‌شناختی ـ تطبیقی غار به عنوانِ یک نماد کهن، از سویی می‌تواند جنبه‌هایی کمتر شناخته شده از کارکردهای این نماد را آشکار سازد و از دیگر سو امکان درک دقیق‌تر چراییِ به کار بستن این نماد را فراهم می‌کند. نگارندگان با روش تحلیلی ـ تطبیقی در بررسی اسطوره‌شناختی نمودهای غار و کارکردهای آن در متون مختلف، کوشیده‌اند به یک دسته‌بندی جامع و مانع از نمودهای غار دست یابند. همچنین بر پایۀ این دسته‌بندی چهار کارکرد برای این نماد تعریف و تبیین کرده‌اند که عبارتند از: 1. زهدان زمین ـ مادر؛ 2. دنیای درون و ناخودآگاه؛ 3. جایگاهِ نمادین آیین تشرف؛ 4. دنیا. بر پایۀ این دسته‌بندی جدید، امکان بررسی نمودهای اسطوره‌ای نماد غار در شعر منوچهر آتشی، با تکیه بر تمایزها و تعاریف هر کارکرد، فراهم گردید؛ بررسی این نماد در شعر نو پارسی از جمله این شاعر نوپرداز، از سویی نشان‌دهندۀ میزان نفوذ شیوۀ تفکر اسطوره‌ای در ذهن بشر مدرن است و از دیگرسو می‌تواند پربسامدترین کارکردهای بازمانده از این نماد در شعر این شاعر نو سرای فارسی را آشکار سازد. بررسی‌ِ شعر منوچهر آتشی نشان از آن دارد که کارکردهای نمادین غار که در پیوند با «دنیای درون و ناخودآگاه» و نیز «نوزایی و تجدد» هستند، در سروده‌های وی با بسامد افزون‌تری قابل مشاهده هستند.
The comparative-mythological study of the cave, as an ancient symbol, can reveal some unknown aspects of the functions of this symbol, and also, it makes it possible to understand more precisely why this symbol is used. By using the analytical-comparative method and the mythological approach to cave and its functions in various texts, the authors of present article have tried to achieve a comprehensive classification of the cave images. Based on this classification, four functions have been defined for the symbol as follows: 1. the womb of the Land-Mother; 2. the inner world and unconscious; 3. the symbolic role of the initiation ritual; 4. the world. According to these definitions, the mythological representations of the cave in the poems of Manouchehr Atashi have been considered. The study of the symbol in Persian modernist poetry, including the poems of Atashi, on the one hand shows the extent of the influence of mythological thinking in the mind of modern man, and on the other hand, it can reveal the most frequent functions of the symbol in the poetry of this modern Persian poet. An examination of Manouchehr Atashi's poetry shows that the symbolic functions of the cave, which are related to ‘the inner world and unconscious’ as well as ‘renaissance and modernity’, can be seen in his poems with greater frequency.
ملخص الجهاز:
تحليل اسطوره شناختي ـ تطبيقي نماد غار و بررسي نمودهاي آن در شعر منوچهر آتشي با تکيه بر ديدگاه هاي ميرچا الياده علي صادقي منش * ـ مهيار علوي مقدم * پژوهشگر پسادکتري زبان و ادبيات فارسي دانشگاه حکيم سبزواري - دانشيار زبان و ادبيات فارسي دانشگاه حکيم سبزواري چکيده بررسي اسطوره شناختي ـ تطبيقي غار به عنوان يک نماد کهن ، از سويي ميتواند جنبه هايي کمتر شناخته شده از کارکردهاي اين نماد را آشکار سازد و از ديگر سو امکان درک دقيق تر چرايي به کار بستن اين نماد را فراهم ميکند.
افزون بر موارد ياد شده ، مقاله هايي دربارة اهميت غار در حوزة تاريخ هنر و باستان شناسي موجود است که برخي از آن ها عبارتند از: رادفر (١٣٨٢)، در مقالۀ «غارهاي اجانتا» و محمدي نشلي و رستم نژاد نشلي (١٣٩٢)، در مقالۀ «معرفي و بررسي غارهاي دستکند کافر کلي بخش لاريجان شهرستان آمل » و صفاران و شوقي بابانظر (١٣٩٤) در مقالۀ «بررسي و مطالعه نقوش صخره اي مناطق شمال غرب ايران جهت بهره وريهاي فرهنگي، هنري و گردشگري (نمونۀ موردي روستاي عقربلو و غار کرفتو)»، درواقع ، آنچه پژوهش پيش رو را از آثار ياد شده ممتاز کرده است ، تمرکز بر شعر معاصر است ؛ تأثير پررنگ اساطير بر زندگي انسان معاصر، امري است که در بسياري از پژوهش ها مغفول مانده است و شايد به همين دليل است که مقالات يادشده بيشتر بر آثار هنري کهن تر تأکيد نموده اند، اما پژوهش پيش رو با تکيه بر ديدگاه متفاوت از مقالات پيشين ، بازتاب کارکرد نمادين غار در شعر نو پارسي را مورد ارزيابي قرار ميدهد و به سبب همين تأکيد بر شعر نو، اثبات کنندة پويايي و زنده بودن تفکر اساطيري در ذهنيت شعراي معاصر است .
(
, 
, 
)
