ملخص الجهاز:
وقتي شما ملاحظه مي كنيد, چه آن زماني كه خواسته هاي شان توسط سفير عثماني به شاه فرستاده شدو چه اطلاعيه هايي كه در دوره اول صادر شده, و چه سخنرانيهايي كه انجام گرفته, مي بينيم كه بحث مشروطه اصلاً مطرح نشده است.
حتي مرحوم طباطبايي و مرحوم تهراني3تا سخنراني دارند در ايام فاطميه و تصريح مي كنند كه ما را متهم مي كنند به مشروطه خواهي, ما دنبال مشروطه نيستيم و چيزي جز عدالت را نمي خواهيم, اين كه معناي مشروطه براي اينها معلوم بوده يا نبوده, مشخص نيست و بنده عرض كردم حتي مجلس عدالتي را كه اينها درخواست مي كردند, كاملاً يك معناي واضح و صريحي از آن پيدا نمي شود.
جالب اين است كه وقتي در سفارت انگليس, روز دوم فيلسوف بهبهاني در يكي از چادرهايي كه زده بودند گفت: ما خواهان قانون هستيم او را بيرون كردند گفتند: ما چيزي حز معاودت علما از مهاجرت كبري به قم و جاري شدن احكام اسلام نمي خواهيم.