خلاصة:
عبودیت خدا فلسفه اصلی زندگی بشر بوده و دعوت به توحید و عبادت خدای یکتا که از نیازهای غریزی و فطری انسان است، همواره سر لوحة رسالت تمام پیامبران و منادیان الهی بوده است و همة مذاهب و فرق اسلامی در این که عبادت مخصوص خداوند است، اتقاق نظر دارند؛ لیکن رفتار توسّل گونه برخی مسلمانان، همانند شیعیان که پیامبراکرمJ و یا اولیای الهی را میخوانند و در برابر قبور آنان اظهار تذلل و خضوع میکنند، مورد نقد جدی محمّد رشیدرضا در تفسیر المنار قرار گرفته است؛ درحالیکه عموم مسلمانان همواره در طول تاریخ، نه تنها در اعتقاد که در سلوک رفتاری خود، بدان عمل کردهاند؛ مسأله اصلی این است که آیا چنانکه رشیدرضا میگوید، دعا و درخواست از غیر خدا و امامان معصومA، با توحید منافات دارد و عملی شرک آمیز است؟ این پژوهش با روش کتابخانهای و رویکردی تحلیلی و تطبیقیِ دیدگاه علامه طباطبایی و رشیدرضا، با هدف دستیابی به دیدگاه صحیح از منظر قرآن و رفع اتهام از شیعیان در عبادت اولیاء و شرک در توحید عبادی، انجام گرفت که با بررسی مفاهیم اساسی به ویژه مفهوم عبادت، دعا در کتب لغت و کاربردهای قرآنی آن معلوم شدکه مصادیقی از دعا و درخواست از غیر خدا، که مورد نقد رشید رضا بودهاست، نه تنها شرک نبوده که در راستای توحید و عبادت خدا میباشد.
abstract : worship god is the main philosophy of human life and the invitation to monotheism and worship of god which is from the instinctive and innate needs of man is always the priority of all prophets and divine saints . ~~~ however , the behaviour of some muslims as well as the shiites who worship the prophet or the saints of god is considered serious criticism by al - manar and al - manar . while the muslims have always dealt with monotheism in the history , not only by the muslims , who have acted in their own behavior , the main question is whether , as he says , the prayer is incompatible with monotheism . this research has been carried out by a library method and an analytical and comparative approach to allameh tabataba ' i perspective , aiming to obtain a correct view from the perspective of the qur ' an and the removal of the charge from the shi ' ite and pagan shi ' a point of view in the monotheism of worship . key words : monotheism , prayer , divinity , real worship , conjunction , allameh tabataba ' i , allameh tabataba ' i
ملخص الجهاز:
بررسي تطبيقي رابطه توحيد و خواندن غير خدا از ديدگاه رشيد رضا و علامه طباطبايي 1 سيد رضا مودب 2 حسنعلي نوروزي چکيده عبوديت خدا فلسفه اصلي زندگي بشر بوده و دعوت به توحيـد و عبـادت خـداي يکتا که از نيازهاي غريزي و فطري انسان است ، همواره سر لوحۀ رسالت تمام پيـامبران و مناديان الهي بوده است و همۀ مـذاهب و فـرق اسـلامي در ايـن کـه عبـادت مخصـوص خداوند است ، اتقاق نظر دارند؛ ليکن رفتار توسّل گونه برخي مسـلمانان ، هماننـد شـيعيان که پيامبراکرم ع و يا اولياي الهـي را مـي خواننـد و در برابـر قبـور آنـان اظهـار تـذلل و خضوع مي کنند، مورد نقد جدي محمّد رشيدرضـا در تفسـير المنـار قـرار گرفتـه اسـت ؛ درحالي که عموم مسـلمانان همـواره در طـول تـاريخ ، نـه تنهـا در اعتقـاد کـه در سـلوک رفتاري خود، بدان عمل کرده انـد؛ مسـأله اصـلي ايـن اسـت کـه آيـا چنانکـه رشيدرضـا مي گويد، دعا و درخواست از غير خدا و امامان معصـوم ع ، بـا توحيـد منافـات دارد و عملي شرک آميز است ؟ اين پژوهش با روش کتابخانه اي و رويکردي تحليلي و تطبيقـي ديدگاه علامه طباطبايي و رشيدرضا، با هدف دست يابي به ديدگاه صحيح از منظر قـرآن و رفع اتهام از شيعيان در عبادت اولياء و شرک در توحيـد عبـادي ، انجـام گرفـت کـه بـا بررسي مفاهيم اساسي به ويژه مفهوم عبادت ، دعا در کتب لغت و کاربردهاي قرآنـي آن معلوم شـدکه مصـاديقي از دعـا و درخواسـت از غيـر خـدا، کـه مـورد نقـد رشـيد رضـا بوده است ، نه تنها شرک نبوده که در راستاي توحيد و عبادت خدا مي باشد.