بررسی الگوهای همدیدی آتش‌سوزی جنگل (مطالعه موردی: جنگل‌های استان گلستان) مقالة

تشخیص سریع و بررسی حجم و مقیاس آتش‌سوزی، عنصری حیاتی برای کنترل چنین بلایای طبیعی است. بنابراین در پژوهش حاضر الگوهای همدیدی آتش‌سوزی‌های جنگل‌های استان گلستان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور اطلاعات مربوط به توزیع زمانی، مکانی و سطح آتش‌سوزی‌ها از اداره کل منابع طبیعی استان گلستان در دوره آماری (1390-1384) اخذ گردید و روزهایی که در آن، آتش‌سوزی با دلایل طبیعی قید شده بود شناسایی شد. سپس الگوهای همدیدی حاکم بر منطقه استخراج و مسیر حرکت آن‌ها در زمان رخداد آتش‌سوزی با استفاده از الگوریتم لاگرانژی ردیابی گردید. در گام بعدی با استفاده از تحلیل مؤلفه‌های اصلی، تیپ‌های حاکم در تراز مذکور در زمان رخداد آتش‌سوزی‌های فراگیر شناسایی گردید. نتایج حاکی از آن است که در زمان رخداد آتش‌سوزی در منطقه مورد مطالعه 4 الگو حاکمیت دارند. الگوی اول بندال امگایی شکل مابین طول‌های 40 تا 70 درجه شرقی و عرض‌های 30 تا 70 درجه شمالی، الگوی دوم ناوه بسیار عمیقی بر جانب غرب روسیه و خاورمیانه، الگوی سوم تشکیل ناوه نسبتاً عمیق در غرب دریای سیاه و کشیده شدن آن به عرض‌های پایین‌تر و الگوی چهارم یک مانع با ارتفاع مرکزی 5800 ژئوپتانسیل متر بر روی ایران می‌باشد.

Rapid detection and investigation of volume and scale fires, is a critical element to control such natural disasters. Therefore in current research synoptic pattern of forests fires of Golestan province was investigated. For this purpose were collected the information related to the distribution of temporal and spatial level fires from the Department of Natural Resources of Golestan province in the period (1390-1384) and the days in which the fire was mentioned by natural causes were identified. Then the synoptic patterns of the region at the time of occurrence of fire to extract and track their movements were tracked using Lagrangian algorithm. In the next step by using principal component analysis, were identified prevailing types in mentioned level in the event of pervasive fires. The results showed that at the time of occurrence of fires in the study area are 4 pattern of rule. The first pattern is omega-shaped blocking in longitude between 40 and 70 degrees east and latitude 30 and 70 degrees north, the second pattern is very deep trough on the West side of Russia and the Middle East, The third pattern formed relatively deep trough in the West Black Sea and dragged it to lower latitudes And the fourth pattern is a barrier with height of the center 5800 geo potential meters on Iran.

برای نمونه ، فشار ٧٠٠ میلی بار در ارتفاع زیر و یا تقریبا ٣ کیلومتری از سطح دریای آزاد رخ خواهد داد: رابطه (٢) t ٠٠ =[ ( ) ١] ٠ = دمای نقطه شبنم نیز با توجه به جدول (٢) نمره گذاری می گردد: جدول ٢- تعیین وضعیت رطوبتی هوا بر اساس نقطه شبنم در سطوح مختلف اتمسفر Table 2 - Determination of air humidity status based on dew point at different levels of the atmosphere {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} از مجموع اعداد به ناپایداری جو و دمای نقطه شبنم اعدادی بین ٢ تا ٦ به دست می آید که به صورت جدول (٣) طبقه بندی می شوند: جدول ٣- تعیین میزان حساسیت به آتش سوزی بر اساس روش هاینس Table 3 - Determination of fire sensitivity based on Haines method {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} در نهایت برای بررسی و شناخت منشأ توده هوای وارد شده به منطقه در زمان رخداد آتش سوزی از مدل لاگرانژی HYSPLIT به روش پسگرد از ٢٤ ساعت قبل از وقوع حادثه ، استفاده شد. (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٤: نقشه وضعیت ناهنجاری دمای هوا در سطح زمین و ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ٥٠٠ هکتوپاسکال Figure 4: Map of air temperature anomalies at ground level and geopotential height of 500 hPa در الگوی دوم شرایط به گونه ای دیگر است به طوری که به موازات تاوایی مثبت بر روی منطقه هسته کمینه ارتفاع ژئوپتانسیل با هسته مرکزی کم تر از ١٨٠- ژئوپتانسیل متر در مناطق غربی خاورمیانه به وجود آمده و در ضلع مقابل آن به دلیل تشکیل ناوه نسبتا عمیق مناطق شمال هند و غرب چین نیز ارتفاع به کم تر ١٥٠- می رسد.