خلاصة:
یکی از آثارادبی قرن نهم» بهارستان جامی است که از متون تعلیمی ادب فارسی به شمار می‌آید و
به تقلید از گلستان سعدی با نثری آمیخته به نظم نگاشته شده است. به دلیل جایگاه ویژة اخلاق در
دین مبین اسلام و لزوم طرح آن در گسترة ادبیّات فارسی» ایجاب نمود که در تحقیق حاضر ضمن
توصیف و تحلیل محتوایی مضامین اخحلاقی در بهارستان» با تعمّق در نهج‌البلاغه و استنباط از این منبع
غنی» تاثیرپذیری جامی در این اثر» از مضامین اخلاقی کلام امام علی (ع) مورد بررسی قرار گیرد.
جامی در بهارستان به نمونه‌های بسیاری از مضامین اخلاقی از قبیل عدالت, قناعت» راستگویی»؛
رازداری» پرهیز از حرص و طمع؛ حسادت و... پرداخته است و در بیان این مضمون‌ها سخن خود را
با بار معنایی شبیه به عبارت نهج البلاغه بیان کرده است که نشانگر توجّه جامی به ترویج آموزه‌های
اخلاقی این کتاب و بیان عشق و ارادت و تاسّی به امام علی (ع) دارد. او بیشتر به تبلیغ فضایل اخلاقی
می‌پردازد و سعی در آموزش و رواج اخلاق حمیده با اهتمام به معارف دینی در بین افراد جامعه دارد.
توجّه به آموزه‌های اخلاقی دو اثر و کاربست و تبدیل آن‌ها به رفتار» اسری مهم تلّی می‌شود که
خروجی آن انسانی سالم از بعد اخلاقی و داشتن سلامت روانی است.
ملخص الجهاز:
به دلیل جایگاه ویژۀ اخلاق در دین مبین اسلام و لزوم طرح آن در گسترۀ ادبيّات فارسی، ایجاب نمود که در تحقیق حاضر ضمن توصیف و تحلیل محتوایی مضامین اخلاقی در بهارستان، با تعمّق در نهج‌البلاغه و استنباط از این منبع غنی، تأثیر‌پذیری جامی در این اثر، از مضامین اخلاقی کلام امام علی(ع) مورد بررسی قرار گیرد.
یافتن مفاهیم و مضامین اخلاقی نهج‌البلاغه در آثار شاعران و نویسندگان، ره‌آورد فراوانی در آموزش معارف دینی و اخلاقی دارد و قدرت فراگیری عموم اقشار جامعه را تا حد مطلوبی بالا می‌برد با بررسی اثرپذیری و مشابهت مضامین اخلاقی در بهارستان جامی از نهج‌البلاغۀ امام علی(ع) می‌توان به این پرسش‌ها پاسخ داد.
1- فرهنگ اسلامی و معارف دینی، در مقولة اخلاق چه اثری برآفرینش بهارستان داشته‌اند ؟ 2- تحصیل و شناخت این مضامین، چه نتایجی در پی خواهد داشت؟ پیشینۀ پژوهش بهارستان جامی و نهج‌البلاغۀ امام علی(ع) از زوایای گوناگون مورد بحث و بررسی قرارگرفته‌اند؛ از جمله: وحید سبزیان پور وفرزانۀ فتاحیان (1391) در مقالۀ خود تحت عنوان «سرچشمه‌های عربی حکایات و سخنان حکیمانۀ بهارستان روضۀ سوم» به شناسایی منبع عربی پانزده حکایت از روضۀ سوم که موضوع آن عدالت و کشورداری است پرداخته‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند؛ که جامی از منابع عربی بدون هیچ دخل و تصرّفی استفاده کرده و این حکایات زاییدۀ ذهن جامی نیست و خلاقیّت جامی در شکل دادن آن‌ها در قالب نظم و نثر شیرین فارسی است.
(
, 
, 
)
