خلاصة:
نقد به معنای جدا کردن خوب از بد و پرداختن به نقاط ضعف و قوت چیزی است. نقد و ارزیابی کتاب‌های آموزشی، به عنوان حلقه کوچکی از زنجیره مراحل و اجزاء فرایند آموزش و یادگیری، می‌تواند به مخاطبان آثار علمی، بویژه استادان و دانشجویان، برای انتخاب کتاب متناسب با نیازها و علائق شان کمک کند. در مقاله حاضر کتاب ویراست سیزدهم روان‌شناسی تربیتی (نسخه جهانی) نوشته آنیتا وولفوک مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. این مقاله تحلیلی است کیفی مبتنی بر تحلیل محتوا و بر اساس تجربه چندین ساله نویسنده در تدریس این کتاب در مقاطع تحصیلات تکمیلی و بر مبنای بررسی مشخصات شکلی و محتوایی اثر و میزان کامیابی آن در رسیدن به اهدافی است که نویسنده در مقدمه کتاب روی آنها تاکید کرده است. با توجه به نتایج این تحلیل نقادانه، امید است این نقد باعث آشنایی بیشتر علاقمندان این حوزه با این کتاب و استفاده بیشتر از آن در جامعه علمی ایران بشود.
Criticism is judging the merits and demerits of something and showing its weaknesses and strengths. Textbook evaluation, as a small step in learning and teaching process, can help teachers and learners find books that suit their needs and likes. In the present article, the book ‘Educational Psychology’ (the 13th global edition) authored by Anita Woolfolk (2016) is reviewed and evaluated. This is a qualitative evaluation based on the writer’s experience in teaching this source in postgraduate classes for several years. To do so, the formal characteristics and the content of the book and the degree of its success in fulfilling the objectives, which are mentioned in the introduction of the book, are examined. Although this book, like any other book, is not flawless, it can surely be recommended to those who are interested in the learning-teaching process. It is hoped that, via this article, this book would be read and used by more people in the scientific community of Iran.
ملخص الجهاز:
انتخاب قطع رحلی باعث شده است که نویسنده فضای لازم برای استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مختلف روان‌شناختی برای کمک به تفهیم و تثبیت مطالب آموزشی و کاربردی‌کردن آنها را در اختیار داشته باشد؛ مثلاً در صفحة سوم هر فصل، نمای کلی (outline) مطالب آن فصل نشان داده شده است که می‌تواند در سازمان‌دهی مطالب آموزشی در ذهن خوانندة آن فصل مؤثر باشد یا در حاشیة بعضی از صفحات نکات کلیدی با عنوان «بسط و ارتباط به آزمون پرکسیس» (Connect and Extend to PRAXIS®) وجود دارد که نکاتی را برای آماده‌کردن خوانندگان برای شرکت در آزمون پرکسیس بیان می‌کند.
در انتهای کتاب، علاوه‌بر فهرست منابع، فرهنگ واژگان تخصصی (glossary)، نمایة موضوعی (subject index)، نمایة اسامی (name index)، و بخشی با عنوان ضمیمة گواهی‌نامه‌‌های حرفه‌ای (licensure appendix) وجود دارد که به شرح ارتباط بین مطالب فصل‌های مختلف کتاب و ارتباط آنها با آزمون‌های تخصصی مربوط به حرفة معلمی مانند پرکسیس و این تسک (InTASC) می‌پردازد.
فعال‌شدن این طرح‌واره‌ها باعث می‌شود در زمان خواندن مطالب آن فصل، این مشکلات در پس‌زمینة ذهنی خواننده وجود داشته باشد و توجه خواننده به ارتباط مشکل آموزشی مطرح‌شده در قسمت «کتابچة راه‌نمای معلم» در ابتدای فصل با نظریه‌های علمی مطرح‌شده در آن فصل معطوف شود.
اغلب کتاب‌های علمی، حتی آن‌هایی که دربارة یادگیری و آموزش هستند، ساختاری شبیه کتاب رمان دارند؛ یعنی نویسنده مطالب را براساس ارتباط موضوعی آنها مرتبط کرده و در فصل‌های مختلف عرضه می‌کند.
نویسنده‌ای که متخصص آموزش و یادگیری است قاعدتاً باید از این موقعیت به‌شیوه‌ای درست و مبتنی‌بر یافته‌های علمی در روان‌شناسی تربیتی استفاده کند تا خوانندة کتاب مطالب آن را بهتر و آسان‌تر بیاموزد.
(
, 
, 
)
