خلاصة:
مقاله پیش رو قصد دارد بسترهای جامعهپذیری و درونیسازی ازدواج زودهنگام در میان زنان مهاجر افغانستانی مقیم شهر یزد را مطالعه کند. پژوهش با رویکرد کیفی و روش نظریه زمینهای، انجام گرفته است. دادههای تحقیق در زمستان 1397 از طریق مصاحبه عمیق با 20 نفر مشارکتکننده گردآوری شده است. برمبنای یافتهها، ازدواج زودهنگام در بستری رخ میدهد که سنت ازدواج زودهنگام از طریق یادگیری اجتماعی، از نسلی به نسل دیگر انتقال مییابد و این پدیده از مقولاتی چون همسانی نسلها در امر ازدواج و نقش پررنگ مادران در تربیت فرزندان و انتقال ارزشها، برساخت شده است. بهگونهای که زمان و شکل ازدواجها، بهدلیل تسلط تفکرات اجتماعی سنتی، تفاوتهای بیننسلی محسوسی را نشان نمیدهد و جامعهپذیری نیز بهعنوان عاملی مهم، به تثبیت این امر کمک کرده است. اما این زنان بهسبب تجربه زیسته ازدواج زودهنگام و نارضایتی نسبی از آن، خواستهها و تمایلات دستنیافتنی خود برای فرزندانشان را در آیندهای آرمانشهری مطالبه میکنند. گرچه ازدواج زودهنگام ممکن است در گذر زمان و با جابجایی در افقهای ذهنی و نگرشی، به تدریج با مقاومتها و در نتیجه تغییراتی مواجه شوند، اما ارزشهای اجتماعی و سنتهای ریشهدار گذشته، بهصورت بیننسلی در بازتولید ازدواج زودهنگام، همچنان فعالانه ایفای نقش میکنند.
The present paper aims to study the socialization and internalization of early marriage among Afghan migrant women living in Yazd. The study has been conducted through a qualitative approach and grounded theory method. Data were collected among 20 Afghan migrant women living in Yazd through in-depth interviews. Findings show that early marriage occurs in a context where the tradition of early marriage is transmitting from one generation to the next one through social learning, and this phenomenon is made by issues such as generational homogeneity in marriage, and the significant role of mothers in education of children and the values transmission. So that the time and the form of marriages, do not show significant generation difference due to the dominance of traditional-social thoughts and socialization as a factor has also contributed to its stabilization. However, these women, due to their experience of early marriage and the relative dissatisfaction with it, looking for their unattainable desires and demands for their children in an utopian future. Early marriage may gradually change over time as a result of mental and attitudinal shifts, however, social values and past-rooted traditions continue to play an active role in intergenerational reproduction of early marriage.
ملخص الجهاز:
به گونه اي که زمان و شکل ازدواج ها، به دليل تسلط تفکرات اجتماعي سـنتي، تفاوت هاي بين نسـلي محسـوسـي را نشـان نميدهد و جامعه پذيري نيز به عنوان عاملي مهم ، به تثبيت اين امر کمک کرده است .
در خلأ نسبي پژوهش هاي موجود پيرامون جنبه هاي مختلف اقتصادي و اجتماعي حضور مهاجرين خارجي در ايران ، بررسي علل و پديده هاي ازدواج زودهنگام زنان مهاجر افغانستاني مقيم شهر يزد ميتواند گام اوليه اي در شناخت علمي بهتر يکي از رفتارهاي مهم جمعيتي گروه هاي مهاجر و فهم مکانيزم هاي انطباق پذيري و همانندگردي آنها با جامعه ميزبان باشد.
اکسين ٣ و همکارانش (١٩٩٤)، فرايندهاي تأثيرگذار گروه هاي مهم اعم از خواهران ، برادران و والدين بر رفتارها و نگرش هاي مرتبط با خانواده و ازدواج را به ويژگيهاي يکساني مربوط ميدانند که اعضاي خانواده در آن سهيم اند و اين خصوصيات ، زمينه اي را براي جامعه پذيري مشترک آن ها ايجاد نموده است ؛ مانند اشتراک ژنتيکي، اشتراک در ويژگيهاي اقتصادي-اجتماعي و سرانجام شرايط محيطي مشترکي چون دوستان ، اقوام ، همسايگان ، مدرسه و...
فخرايي و ابراهيمي (١٣٩٤) در پژوهشي به اين نتيجه رسيدند که عوامل اجتماعي از قبيل ميزان استفاده از رسانه هاي جمعي، سطح سنتي بودن آداب و رفتار خانواده ، شيوه انتخاب همسر، ميزان احساس امنيت زنان ، ميزان بياعتمادي به زنان و همچنين پايگاه اجتماعي-اقتصادي زنان با سن ازدواج شان مرتبط است .
به نظر ميآيد سواي از قوي بودن سنت و رسوم ، چنين ازدواج ها و تصميم گيريها، درون گرايي شخصيتي عاملي بر رخداد اين پديده است ؛ چراکه اين خصيصه خود محصول جامعه پذيري خانواده و ساختار سنتي مردسالار است که زنان هميشه مطيع و آرام و بدون قدرت انتخاب و اختيار تربيت ميشوند.