خلاصة:
تصویر زن بهعنوان نقشی انسانی از نقشهای رایج در قالیهای عشایری است که در مناطق مختلف کشور در قالبها و ساختارهای متفاوت بافته شده است و قطعاً مفهومی نمادین و خاص هم دارد. «نُه زن» از نقشهایی است که در آن تصویر زن بافته شده است و در این پژوهش در سه نمونه قالی از سه ایل متفاوت بررسی میشود. پژوهشگران در پی نوع تصویرگری زن در این دسته از فرشهای دستباف ایرانی و ارتباط این نوع تصویرپردازی با شکل ظاهری و اجتماعی زنان عشایرند. درواقع، نوع پوشش و آرایش بهمنزلة یکی از هنجارهای اجتماعی برای زنان در این تحقیق بررسی میشود. پرسش اصلی این تحقیق اینچنین بیان میشود که: نوع تصویرپردازی زن در این قالیها با ساختاری که جامعة عشایری برای زنان خود بهعنوان هنجار، رسم و سنت در قالب پوشش و پوشاک میپسندد، تا چه میزان در رابطه است؟ این تحقیق به روش توصیفیـ تحلیلی و با جمعآوری اطلاعات کتابخانهای و اینترنتی انجام شد. پوشش زنان در قالی بلوچ به پوشش اجتماعی زنان عشایر بلوچ نزدیک است، پوشش زنان در قالی کرد با پوشش اجتماعی زنان عشایر کرد خراسان شباهت لازم را ندارد و همچنین پوشش زنان در قالی افشار هیچ قرابت و شباهتی با پوشاک زنان در عشایر افشار کرمان ندارد.
The image of a woman as a human figure is one of the common motifs in nomadic carpets that are woven in different shapes and structures in different parts of the country and certainly has a symbolic and special meaning. The role of "nine women" is one of the designs in which the image of a woman is woven. In this research, carpets from three different tribes are examined. Researchers are looking for the type of female illustration in this category of Iranian handmade carpets and the relationship between this type of illustration and the appearance and social form of nomadic women. In fact, the type of clothing and makeup as one of the social norms for women in this study is examined. The main question of this research is as follows: to what extent is the type of female imagery in these rugs related to the structure that the nomadic community likes for its women as a norm, tradition and tradition in the form of clothing? This research is done in a descriptive-analytical method by collecting library and internet information. Women's clothing in Baluch carpets is close to the social clothing of Baluch nomadic women. Women's clothing in Kurdish carpets does not have the necessary resemblance to the social clothing of Kurdish nomadic women in Khorasan, and women's clothing in Afshar carpets bears no resemblance to women's clothing in Afshar nomads in Kerman.
ملخص الجهاز:
بررسی تصویر زن در قالی های عشایری نقش «نه زن » با تأکید بر مؤلفۀ اجتماعی پوشش زنان عشایری اکرم نوری ١*، هما موسی نژاد خبیصی ٢، مهدی کشاورز افشار 3 چکیده تصویر زن به عنوان نقشی انسانی از نقش های رایج در قالی های عشایری اسـت کـه در منـاطق مختلـف کشـور در قالب ها و ساختارهای متفاوت بافته شده است و قطعا مفهومی نمادین و خاص هـم دارد.
آنچه در این پـژوهش بررسـی مـی شـود تصـویر زن بـر قـالی هـای عشایری در نقش «نه زن » در سه ایل افشار کرمـان ، بلـوچ سیسـتان و کـرد قوچـان اسـت کـه درواقع به نوع تصویرگری زن با تکیه بر شباهت ها و تفاوت های هر سه نمونه پرداخته مـی شـود.
پیشینۀ تحقیق در ارتباط با نقش زن در هنرهایی چون سفالگری و نقاشی تـألیف و نگـارش هـای خـوبی انجـام گرفته است که برخی از آن ها با رویکرد جامعه شناختی آمیخته شده اند و راهنمـایی بـر تحقیـق حاضر بودند؛ ولی در زمینه با تصویر زن در قالی های عشایری ، پژوهش متمرکـزی ، چـه در بـاب مقاله یا کتاب ، نمونه ای مشاهده نشده است ، به چند مورد مربـوط بـه هنرهـای دیگـر در ادامـه اشاره شده است : مقالۀ «بازنمایی هویت زنان عشایر بختیاری در نقاشی های معاصر ایران » [١٦] نوشتۀ نغمـه صفرزاده به تصویر زنان بختیاری در نقاشی پرداخته است و تا حدودی به جایگـاه اجتمـاعی زن در بختیاری ها نیز اشاره کرده است .