خلاصة:
تحریم های مالی و بانکی به عنوان یکی از مصادیق تحریم های هوشمند همواره اقتصاد و تجارت خارجی ایران را تحت تاثیر
قرار داده است و در این میان یکی از مهم ترین مصادیق تحریم های مالی و بانکی, قطع دسترسی بانک های ایران از شبکه پیام
رسانی مالی سوئیفت در سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۸ بود. از آنجابی که اصولا انجام مبادلات پولی و بانکی. دریافتها و پرداختها و
نقلوانتقال پول از این طریق انجام میشود. لذا تحریم شبکه پیامرسانی بانکی بینالمللی نظیر سوئیفت. کلیه دادوستدهای
بینالمللی کشور را با مشکل مواجه میکند. لذا صرفنظر از زیرساختهای فنی و اجرایی، اعم از اینکه شبکه بانکی ایران در
آینده به سامانه سوئیفت دسترسی داشته یا نداشته باشد امکانسنجی ایجاد شبکه انتقال دادههای بانکی همعرض و جایگزین
سوئیفت بهعنوآنیک راهکار بلندمدت ضرورت دارد. بررسی این موضوع ازیکطرف مستلزم شناخت زیرساختهای سامانه
سوئیفت و نیز تحریمهای ناظر بر شبکههای پیامرسانی مالی سوئیفت بوده و از طرف دیگر مستلزم بررسی تجربه سایر کشورها
درزمینه طراحی و ایجاد سیستمهای پیامرسانی مالی است. در این پژوهش سعی میشود با بررسی سیستمهای پرداخت و
پیامرسان مالی و بهطور خاص سیستم سوئیفت و نیز مقررات تحریمی ایالاتمتحده آمریکا و اتحادیه اروپا و همچنین بررسی
تجربه مهمترین سامانههای پرداخت و پیامرسانی فعال در بلوک غرب. بهعنوان اولین و موفقترین سامانههای پرداخت و
پیامرسانی مالی دنیا و نیز سامانههای پرداخت و پیامرسانی فعال بلوک شرق، بهعنوان سامانههایی که باهدف مقابله با تحریم
سوئیفت ایجاد شدندء زیرساختهای لازم جهت راهاندازی و تاسیس سیستم پیامرسان مالی موردبررسی قرار گیرد. در پایان این
نوشتار چنین نتیجه گیری شده که با توجه به تجربه سایر کشور ها نظیر چین و روسیه در راه اندازی سیستم های پرداخت و
پیام رسانیء با همکاری شرکای عمده تجاری ایران امکان ایجاد سیستم پیام رسان مالی موازی با سوئیفت وجود دارد. همچنین
در راه اندازی چنین سیستمی باید به ساختار قانونی و قراردادی, ساختار مدیریتی و بهطور خاص مدیریت ریسکهایی موجود
در سیستمهای پرداخت و پیامرسانی» زیرساختهای امنیتی و نیز استانداردهای لازم توجه شود.
ملخص الجهاز:
اما با نگاهی به تجربه سایر کشورها همانند سامانه فیدمل در آمریکا که انتقال اطلاعات را بر بستر ایمیل یا نمابر انجام می دهد, وسامانه برون مرزی CIPS در چین که در سال 2016 راه اندازی گشت و در حال حاضر 28 نهاد داخلی و 560 نهاد خارجی به آن متصل اند,همچنین پیامرسان SFMS در هند برای ارتباط بانک های خود راهاندازی کرد, پس از مناقشات کریمه روسیه به دلیل هراس از تحریم سوئیفت با استفاده از فناوری بلاک چین سیستم SPFS را برای بخش بانکی خود راه اندازی کرد.
با استفاده از سپام نه فقط برای اولین بار در کشور، یک زیرساخت پیام رسانی واحد مالی ملی ایجاد می شود، بلکه امکان اتصال به بانک های خارجی دوست و نیز واحدهای بانک های تحریم شده ایرانی در خارج از کشور را می توان به گونه ای برقرار کرد که بدون کاربری امکانات موسسه سوئیفت و نگرانی های مربوط به آن، اما با زبانی مشترک و آشنا، تعاملات مالی با آخرین فناوری های موجود صورت گیرد و در عین حال از ارسال پیام 3-1-1 ساختار بانکی و سیستمهای پرداخت و پیامرسانی با استفاده از مراکز انتقال داده سوئیفت که برای انجام یک تراکنش حداقل دو مرکز آماده بهکار است (یک مرکز اصلی و یک مرکز پشتیبان که در صورت عدم پاسخگویی مناسب مرکز اصلی فعال خواهد شد) میتوان با اطمینان بالایی از انجام صحیح و کارآی تراکنشهای مختلف مالی، بین سپردهگذاریها با یکدیگر، بین سپردهگذاریها و بانکهای داخلی و خارجی و...