خلاصة:
بهرهگیری از فضای سایبر موجب بروز چالشهای نو در قلمرو امنیت ملی شده است، بهنحویکه اساسا مفاهیم امنیتی در همه ارکان قدرت ملی را متحول نموده است. این موارد امنیتی گاهی در قالب تهدیدات و حملات سایبری با خدشهدار نمودن ابعاد امنیت سایبری، لطمات جبرانناپذیری به سیستمها و زیرساختهای حیاتی وارد نموده است که تاثیر مستقیم بر امنیت ملی کشورها داشته است. نظر به اهمیت جلوگیری از این آسیبها و لطمات، ضرورت دارد تا با تدابیری در خصوص اقدامات پیشگیرانه نسبت به مخاطرات مورد بحث اقدام نمود. به همین منظور و به دلیل خلا جدی در مورد بهکارگیری سیستمهایی که بتوانند در زمان مناسب اقدامات مربوط به شناسایی و هشداردهی در فضای سایبر را به انجام برسانند، سعی شده مدلی جهت رصد، پایش و هشداردهی سایبری بر اساس مطالعه تطبیقی ساختارهای موجود در کشورهای منتخب، مطابق با سیاستها و ضوابط بومی ارائه گردد. با توجه به موضوع و هدف پژوهش، نوع تحقیق کاربردی- توسعهای است. روش تحقیق بهکارگیریشده روش ترکیبی؛ شامل مطالعات کتابخانهای جهت گردآوری تجربیات موفق کشورهای منتخب و مقایسه آن و سپس مصاحبه باز، از طریق پانل خبرگان در بخش کیفی و سپس توزیع پرسشنامه جهت ارزیابی مولفههای بهدستآمده مدل ارائهشده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، تعداد 20 نفر از خبرگان عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات و حوزه امنیتی کشور بوده است. در این مقاله بر اساس جمعبندی نتایج مطالعه تطبیقی کشورهای منتخب، یک مدل رصد، پایش و هشداردهی سایبری بر اساس چرخه اودا ارائه گردیده است و مولفههای مدل مذکور بر اساس نظر خبرگان اولویتبندی شده است که بر اساس نظر ایشان، اولویت مراحل چهارگانه به ترتیب شامل مشاهده، تحلیل، اقدام و تصمیمگیری میباشد و بیشترین اهمیت مولفههای ابعاد سایبری نیز بر این اساس به ترتیب شامل فرهنگی، دفاعی-امنیتی، دیپلماسی، اجتماعی، اقتصادی، علم و فناوری و سیاسی میباشد.
The use of cyberspace has created new challenges in the national security domain, in a way that has essentially transformed the concepts of security in all aspects of national power. These security issues have sometimes affected cyber-security systems and infrastructures, which have had a direct impact on the national security of countries in the form of cyber threats and threats, by undermining the dimensions of cyber security. Given the importance of preventing these injuries, it is necessary to take precautionary measures with respect to the hazards in question. To this end, due to the serious vacuum in deploying systems that can perform cyber-space identification and alerting activities at the right time, a model for cyber-monitoring, monitoring and alerting has been attempted based on a comparative study of structures in selected countries. Submitted in accordance with indigenous policies and regulations. According to the subject and purpose of the research, the type of research is applied development. The research methodology of the combined method includes library studies for collecting successful experiences of other countries and comparing them and then open interviews through a panel of experts in the qualitative section and then distributing the questionnaire to evaluate the components of the model presented. The statistical population of the present study was 20 experts in the field of information technology and communications and security sector of the country. In this paper, based on the compilation of the comparative study results of selected countries, a cyber-monitoring, monitoring and warning model based on the OODA(Observation, Orientation, Decision, Action) cycle has been presented and the components of the model are prioritized according to the experts' opinion, which according to their opinion, the priority of the four stages It includes observation, Orientation, action and decision making, and the most important components of cyber dimensions are cultural, defense-security, diplomacy, social, economic, science, technology, and politics, respectively.
ملخص الجهاز:
در اين مقاله بر اساس جمع بندي نتايج مطالعه تطبيقي کشـورهاي منتخـب ، يـک مـدل رصـد، پايش و هشداردهي سايبري بر اساس چرخه اودا ارائـه گرديـده اسـت و مؤلفـه هـاي مـدل مـذکور بـر اسـاس نظـر خبرگـان اولويت بندي شده است که بر اسـاس نظـر ايشـان ، اولويـت مراحـل چهارگانـه بـه ترتيـب شـامل مشـاهده ، تحليـل ، اقـدام و تصميم گيري مي باشد و بيشترين اهميت مؤلفه هاي ابعاد سايبري نيز بر اين اساس بـه ترتيـب شـامل فرهنگـي، دفـاعي-امنيتـي، ديپلماسي، اجتماعي، اقتصادي، علم و فناوري و سياسي مي باشد.
صيانت ، مقاوم سازي و امن سازي کشور در ابعاد مختلف امنيت ملي در برابر تهديدات و مخاطرات ناشي از فضاي سايبر با توجه به چالش هاي پيش رو در ايـن فضـا از موضـوعات مهمي است که بايد از هم اکنون مورد توجه قرار گيـرد و زمينـه و بسـتر لازم بـدين منظـور فراهم گردد.
٤) فرصت سازي و فراهم کردن امکان پيش دستي براي حريف موارد مذکور گوياي اين اهميت و ضرورت است که بايـد يـک مـدل جـامع و فراگيـر رصد، پايش و هشداردهي سايبري با رويکرد امنيت ملي و مناسب کشور جمهوري اسلامي ايران ، در تمامي عرصه هاي فضاي سايبر، اعم از سياسي، نظامي، اقتصادي، فرهنگي، فناوري و ...
بـا توجـه بـه اينکـه نيازمنـدي هـاي مطالعه تطبيقي در حوزه امنيت و رصد فضاي سايبر و در سطوح راهبردي، عمليـاتي و تـاکتيکي تعيين گرديده است لذا بايد کشورهايي براي مطالعـه انتخـاب گردنـد کـه اول اينکـه ، در سـطح راهبردي رصد و پايش سايبري فعاليت نموده ودوم اينکـه ، اسـناد مـرتبط را منتشـر نمـوده و در دسترس قرار داده باشند.