خلاصة:
امواج انقلابی همواره به عنوان یک چالش علیه نظام های سیاسی عمل کرده است. اوج این انقلابات در قرن بیستم بود. در قرن 21 نیز انقلابات به یک چالش جدی علیه نظام های سیاسی منطقه خاورمیانه تبدیل شد. برای تبیین چرایی و چگونگی وقوع انقلاب، تئوری ها و مدل های عام انقلاب از سوی اندیشمندان علوم سیاسی ارائه شده است. این امر به ویژه نزد جامعه شناسان انقلاب امری رایج است. حسین بشیریه، استاد سابق دانشگاه تهران با حوزه تخصصی جامعه شناسی سیاسی، سعی در ارائه مدل های عام تحلیلی در این رابطه دارد. کتاب از بحران تا فروپاشی: کندوکاوی در ماندگاری یا آسیب پذیری نظام های سیاسی وی با این رویکرد به رشته تحریر در آمده است که در این پژوهش مورد بررسی و نقد قرار خواهد گرفت. در این راستا در مقدمه کلیاتی در مورد اثر و نویسنده ارائه خواهد شد، سپس در مبحث دوم در دو محور جداگانه به بررسی امتیازات شکلی و محتوایی اثر و نهایتا در مبحث سوم با رویکردی انتقادی کاستی های شکلی و محتوایی کتاب مورد اشاره قرار می گیرد و نتیجه گیری بخش پایانی این نوشتار را به خود اختصاص می دهد.
Revolutionary waves have always been a challenge to political systems. The culmination of these revolutions was in the twentieth century. In the 21st century, revolutions have become a serious challenge to the political systems of the Middle East and North Africa. To explain why and how the revolution took place, the general theories and models of the revolution have been presented by political scientists. This is especially true for sociologists of the revolution. Hossein Bashirieh, a former associate professor at the University of Tehran with a specialization in political sociology, is trying to provide general analytical models in this regard. The book From Crisis to Collapse: An Inquiry into the Persistence or Collapse of Political Systems is written with this approach in mind, which will be reviewed and criticized in this study. In this regard, a general introduction about the work and the author will be presented in the introduction. Then, in the second topic, in two separate domains, the formal and content aspects of the work are examined, and finally, in the third topic, with a critical approach, the formal and content shortcomings of the book are mentioned. Moreover, the conclusion is the final part of this article
ملخص الجهاز:
درمورد اسپانیا نویسنده اعتقاد دارد بحران مالی باعث بیکاری 36 درصدی جامعه در این کشور شد که البته با لحاظ افزایش قیمتها و بالارفتن مالیات بر کالاهای مصرفی درقالب سیاست ریاضت اقتصادی به جنبشی اثرگذار علیه ساختار حکومت تبدیل شد، اما نتوانست از جنبشی اجتماعی و اعتراضی به جنبشی سیاسی و انقلابی تبدیل شود، چراکه اهداف آن صرفاً اقتصادی بود و سردمداران جنبش علاقهای به ایجاد ائتلاف با احزاب سیاسی نداشتند.
این کتاب هرکسی را که قصد داشته باشد درکی کلی از تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا بهویژه بعد از حوادث 2011 میلادی بهدست آورد به خواندن ترغیب میکند، چراکه نویسنده با بررسی مقایسهای کشورها تلاش کرده است تا ریشههای سقوط نظامهای سیاسی در شمال آفریقا و ماندگاری این نظامها در آمریکا و سه کشور اروپایی را بهمنزلۀ فرضیۀ پژوهش خویش بهاثبات برساند و در این زمینه تاکنون کتابی با رویکرد جامعهشناسی انقلاب بهرشتۀ تحریر درنیامده است.
از دیگر نقاط قوت محتوایی کتاب حاکمبودن رویکرد بینرشتهای بر آن است، بهگونهایکه نویسنده با ترکیب مفاهیم سیاسی، اقتصادی، و اجتماعی و حتی گاهاً تاریخی تحلیلی مبتنیبر واقعیت را درمورد وقوع انقلاب در کشورهای منطقۀ شمال آفریقا و عدم وقوع انقلاب در کشورهای غربی ازجمله آمریکا و انگلستان ارائه داده است.
از دیگر ضعفهای شکلی کتاب این است که عنوان کتاب میتوانست بررسی مقایسهای آثار و پیآمدهای بحران مالی بر فروپاشی یا ماندگاری نظامهای سیاسی در خاورمیانه و اروپا باشد.