مبانی رجالی امام خمینی (ره) مقدمة ومراجعة

اربعه («الکافی» و «کتاب من لایحضره الفقیه» و «تهذیب الأحکام» و «الاستبصار»)، از یک «اصل» یا «کتابِ» روایی به ندرتْ نقلِ روایت کنند و یا اینکه اصلاً نقل روایت نکنند، تأثیری در اعتبار آن کتاب به جای می گذارد یا خیر؟ و آیا این عدم نقل و یا نقل اندک در هنگام معارضه با توثیق صاحب کتاب از سوی رجالیان، بر آن مقدّم می شود یا خیر؟ امام(ره) به طور ضمنی و در هنگام بحث درباره «اصل» زید نرسی (که آن را معتبر نمی داند)، به این مطلب اشاره می کند و علاوه بر آنکه عدم نقل یا نقل اندک را موجب بی اعتبار شدن آن «اصل» یا «کتاب» به حساب می آورد، آن را بر توثیق رجالیان نیز مقدّم می دارد و می نویسد: …اختصار المشائخ الثلاثة [أی مؤلفی الکتب الأربعة] من روایات أصله [أی أصل زید النرسی] علی حدیثین أو ثلاث أحادیث، دلیل علی عدم اعتمادهم بأصله من حیث هو أصله أو من حیث روایة ابن أبی عمیر عنه، فکانت لما نقلوا منه خصوصیة خارجیة، والا فلأیّ علّة ترکوا جمیع أصله واقتصروا علی روایتین منه مع کون الأصل عندهم و بمرأی و منظرهم، بل لو ثبت أن کتاباً کان عندهم [أی المشائخ الثلاثة] فترکوا الروایة عنه الا واحداً أو اثنین مثلاً، صار ذلک موجباً لعدم الاکتفاء بتوثیق أصحاب الرجال صاحبه فی جواز الأخذ بالکتاب وهذا واضح جداً و موجب لرفع الید عن کتاب النرسی جزماً، بل ترکهم الروایة عنه مع کون الراوی عنه ابن أبی عمیر دلیلٌ علی عدم تمامیة ما قیل فی شأن ابن أبی عمیر من أنّه لایروی إلا عن ثقة.