خلاصة:
شعر و ادبیات همواره بازتابی از رویدادهای زندگی فردی و اجتماعی افراد است. از سوی دیگر نقش مهمی در ایجاد انگیزش دارد، لذا شعر در دوره‌های مختلف تاریخی در عین حال که ابزاری برای بیان احساسات بوده است، قدرت زیادی نیز در ایجاد انگیزه در عرصه‌های مختلف داشته است. مصر از یکی از کشورهایی است که در دوره معاصر مجموعه پیچیده از رویدادهای داخلی و خارجی را تجربه کرده است. مسئله‌ای که می‌توان اینجا مطرح کرد، بازتاب این تحولات و نوع مواجهه با آن در اشعار شاعران معاصر مصری مانند محمد عفیفی مطر است. عفیفی مطر از شاعران متعهد مصر در دوره معاصر است که با بن‌مایه‌های پایداری علیه استبداد داخلی و ظلم و ستم آن‌ها شعر سروده و جلوه‌های مقاومت با رویکرد آگاهی‌بخشی و ملی- میهنی و با تکیه بر وطن‌دوستی و ظلم‌ستیزی، مشخصه‌ی اصلی آثار و درون مایه اشعارش شده است. این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی و با تکیه بر داده‌های کتابخانه‌ای انجام شده است. یافته‌های این پژوهش حاکی از این است که مطر ساختار شعر نو را بر قالب کهن شعر ترجیح داده و این قالب را وسیله‌ای دلنشین برای بیان آرمان‌ها و اهداف خود برگزیده است. دیوان محمد عفیفی مطر سرشار از مضامینی چون برانگیختن مردم برای مبارزه با حاکمان ستمگر، میهن‌پرستی، عدم سکوت در برابر ظلم و ستم، لزوم خروج اشغالگران از مصر، امید به آزادی و از بین رفتن ظلم و جور و ... است. همین مسئله سبب شده است تا توصیفات بصری درباره آزادگی و مقاومت در اشعار او مشهود باشد.
اهداف پژوهش
1. بررسی مضامین تشکیل‌دهنده اشعار محمد عفیفی مطر
2. تبیین و ترسیم نمادهای بصری آزادگی و پایداری در اشعار محمد عفیفی مطر
سؤالات پژوهش
1. اشعار محمد عفیفی مطر دارای چه مضامینی است؟
2. نمادهای بصری آزادگی و مقاومت چه جایگاهی در اشعار محمد عفیفی مطر دارند؟
Mohammad Afifi matar is one of the contemporary arab poets who has preferred the structure of the new poetry to the old style of poetry and has chosen the template as a pleasing tool for his aspirations and desires . Afifi matar is a poet of Egyptian poetry who wrote poetry with perseverance against domestic tyranny and cruelty and oppression and resilience with a patriotic consciousness and nationality orientation , based on the homeland of friendship and oppression , the main feature of the poem in this way , suffering from exile and imprisonment has also suffered . This article aims to explain and characterize the effects of resistance and stability in Mohammad Afifi matar's poetry through descriptive – analytic method . one of the most important findings of this research is that the divan Mohammad Afifi matar is intended as motivating people to fight against tyrannical rulers , patriotism , silence in the face of tyranny and oppression , the outbreak of cruelty and violence … each of these cases represents the effects of tyranny and oppression in his poems .
ملخص الجهاز:
توصیفات (نمادهای) بصری آزادگی در اشعار محمد عفیفی مطر مقدمه ادبیات نقش مهمی در زندگی انسان دارد؛ این نقش از ایجاد انگیزش مورد نیاز در حیات فردی و اجتماعی انسان تا نقش مهمی که در ایجاد غریزه‌ی پایداری و تولید نیروی ایستادگی دارد، متغیّر است.
مطالعه سبک شعری عفیفی مطر نشان می‌دهد که در دوره معاصرّ مصر، بخشی از اشعار شاعران دارای این سبک و مضامین ویژه است.
با این تفاسیر محمد عفیفی مطر در سبک شعری خود دنبال رو نهضتی جدید شد که در شعر معاصر عرب به وجود آمده بود.
باید به این نکته اشاره داشت که تناص عفیفی مطر در چنیدین زمینه صورت گرفته است که قرآن کریم، مفاهیم عرفانی و صوفیانه، اشعار قدیم عربی و شعر لورکا از جمله آن‌ها است(اقبالی و سلیمی،1391: 65-66).
عفیفی مطر در این شعر باور قلبی خود به مقاومت را ترسیم کرده است.
بنابراین این شعر در عین حال که تجسم وضعیت بد جامعه مصر است سعی دارد مردم را برای مبارزه با ظلم تحریک و تشویق کند.
بنابراین عفیفی مطر در شعر خود کوشیده است تا به موازات ترسیم شرایط سیاسی و اجتماعی مصر، مشکلات داخلی و خارجی، نوعی پیام آور مبارزه و پایداری در برابر این وضعیت باشد.
بررسی مضامین اشعار محمد عفیفی مطر نشان می‌دهد که آزادگی و مبارزه با ظلم دغدغه اصلی شاعر است.
حاکمیت استبداد و گسترش ظلم و بی‌عدالتی از عوامل اصلی بروز عناصر و جلوه‌های پایداری در شعر محمد عفیفی مطر است.
(
, 
, 
)
