خلاصة:
مسلمانان صدر اسلام علی‌رغم اشتراک نظر در اعتقاد به پیامبر خدا (ص)، در مورد جانشینی آن حضرت اختلاف پیدا کردند؛ به گونه‌ای که این امر، موجب به وجود آمدن دو مذهب شیعه و اهل سنت گردید. در این میان فیض کاشانی به عنوان یکی از علمای بزرگ شیعه، به بسیاری از شبهات مطرح در این باره، پاسخ گفته و امر امامت را از منظر علم کلام و سیاست مورد بررسی قرار داده است. هدف پژوهش، این است که نتیجه بررسی، بتواند بخشی از دغدغه‌های فکری و اعتقادی شیعیان را برطرف نماید و پاسخی منطقی به برخی از شبهات مطرح شده برضد مکتب تشیع، ارائه کند.
سوال اصلی پژوهش این است که اندیشه کلامی-سیاسی امامت از منظر فیض کاشانی با تاکید بر آیه 55 سوره مائده در قرآن کریم چیست؟ پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است. نتیجه بررسی ها نشان داد که شیعیان از جمله فیض کاشانی با توجه به آیات قرآن، به‌ویژه آیه ولایت، امامت را یک امر الاهی و انحصاری تلقی نموده و نظریات خویش را با نص پیامبر(ص) تطبیق می‌دهند. وی برای امام، منصب الاهی و ویژگی عصمت -در مقام امامت- قائل‌است و نظام سیاسی و دولت دینی را بر مدار امامی معصوم و حاکمی الاهی در زمین استوار می‌دانند.
The early Muslims of Islam, despite sharing their views in believing in the Prophet of God (pbuh), disagreed over his successor; in a way, this led to the emergence of two Shiite and Sunni religions.
Meanwhile, Faiz Kashani, as one of the great Shiite scholars, has answered many doubts in this regard and studied the matter of Imamate from the perspective of theology and politics.
The aim of this study is to be able to solve some of the Shiite intellectual and religious concerns and provide a logical answer to some of the doubts raised against the Shiite school. The main question of the research is what is the theological-political thought of Imamate from the perspective of Feyz Kashani with emphasis on verse 55 of Surah Ma’idah in the Holy Quran? The research was performed by descriptive and analytical methods. The finding show that Feyz Kashani, according to the verses of the Qur’an, especially the verse of Wilayah, considers “Imamate” as a divine thing and applies her theories to the text of the Prophet (PBUH). He considers the Imamate as a divine position with a characteristic of infallibility - in the position of Imamate - and considers political system and religious state to be based on the orphanage of the infallible Imam and the divine ruler in the field.
ملخص الجهاز:
اندیشه کلامی-سیاسی امامت از منظر فیض کاشانی با تأکید بر آیه 55 سوره مائده در قرآن محمود ابراهیمی ورکیانی 1 حسن دوست محمدی 2 مهرعلی لطفی قادیکلائی 3 چکیده مسلمانان صدر اسلام علی‌رغم اشتراک نظر در اعتقاد به پیامبر خدا (ص)، در مورد جانشینی آن حضرت اختلاف پیدا کردند؛ به گونه‌ای که این امر، موجب به وجود آمدن دو مذهب شیعه و اهل سنت گردید.
اما شیعیان از جمله فیض کاشانی (که به نظرات و شبهات غزالی پاسخ‌گفته است) علی‌رغم فرقه‌های درون مذهبی خود، به‌صورت خاص، امامت بلافصل حضرت علی(ع) و فرزندانش را به‌‌عنوان جانشین پیامبر اکرم(ص) مشروع می‌دانند و فیض با همین پشتوانه علم کلام، دولتی دینی با محوریت امام معصوم(ع) و در غیبت ایشان، نایب‌شان (ولایت فقیه) را استخراج می‌کند.
با این وصف، هسته اصلی تشیع در دوران خلافت و حکومت حضرت علی(ع) شکل‌گرفته است؛ این امر تا قیام توابین پس از شهادت امام حسین(ع) نیز، ادامه داشت؛ تا این‌که با ظهور مختار ثقفی و جذب گسترده «موالی» -یعنی ایرانیان تازه مسلمان که طبق رسوم جاری، خود را به قبیله‌ای عربی منتسب می‌کردند- درشهرهای تازه تأسیس مانند کوفه، عنصر ایرانی در تشیع راه پیدا کرد.
بر این اساس، امام یک فرد عادی و حتی فرهیخته به مفهوم متعارف نیست و منتخب از سوی مردم نسیت، زیرا به اعتقاد شیعیان حتی پیامبر(ص) نیز امام را، از جانب خود انتخاب نکرده است، بلکه به‌واسطه امر الاهی امامت در فردی خاص یعنی علی(ع) تبلور یافته و پیامبر(ص) نیز فقط آشکارکننده این امر الاهی بوده است.
(
, 
, 
)
