ریسک نقدینگی و کیفیت دارایی‌ها- تامین مالی در بانکداری اسلامی: رویکرد تحلیل همبستگی بنیادی مقالة

یکی از مهم‌ترین ریسک‌هایی که نظام بانکداری اسلامی (همانند بانکداری متعارف) با آن روبروست، ریسک نقدینگی است اما به دلیل ماهیت متفاوت ابزارهای مورداستفاده در نظام بانکداری اسلامی برای مدیریت نقدینگی به دلیل حرمت ربا، مدیریت نقدینگی در نظام بانکداری اسلامی، پیچیده‌تر از نظام بانکداری متعارف است. این تحقیق به دنبال بررسی رابطه بین کیفیت دارایی‌ها – بدهی‌ها و نحوه تامین مالی با ریسک نقدینگی در بانکداری اسلامی و نیز بررسی این موضوع با در نظر گرفتن نقش عنصر زمان در ریسک نقدینگی، با تقسیم نیازهای نقدینگی به دو نیاز آنی و غیر آنی با استفاده از نسبت‌های مالی است. برای بررسی موضوع از اطلاعات ترازنامه پایگاه اطلاعاتی اوربیس و سایت بنکر برای بانک‌های اسلامی در دوره زمانی 2016-2011 استفاده‌شده است. روش مورداستفاده برای بررسی موضوع، روش تحلیل همبستگی بنیادی یا کانونی است. نتایج تحقیق با استفاده از نرم‌افزار استتا حاکی از تغییرپذیری و همبستگی بسیار بالای نسبت‌های نقدینگی معرف ریسک نقدینگی با متغیرهای معرف کیفیت دارایی و تامین مالی است. همچنین نتایج تحقیق نشان می‌دهد که هرگاه از سه نسبت مربوط به سنجش ریسک نقدینگی آنی و غیر آنی هم‌زمان استفاده می‌شود 97 درصد تغییرپذیری ریسک نقدینگی با تغییرپذیری متغیرهای مستقل (کیفیت دارایی- تامین مالی) تبیین می‌شود؛ ولی هرگاه از نسبت‌های فوری و غیر فوری به‌تنهایی برای سنجش استفاده شود میزان تغییرپذیری متغیر وابسته با تغییرپذیری متغیرهای مستقل (کیفیت دارایی- تامین مالی) به ترتیب 531/ 0 و 382/ 0 است.

One of the most important risks that the Islamic banking system faces, such as conventional banking, is liquidity risk. The liquidity management in the Islamic banking system, because of Riba forbidden and different nature of the tools used in the Islamic banking to manage liquidity, is more complicated than the conventional banking system. The aim of this study to investigate the relationship between the qualities of assets - debts with liquidity risk in Islamic banking, and also to examine this issue by considering the role of time element in liquidity risk, by dividing liquidity needs into 2 categories, urgent and non-urgent needs using financial ratios. The data gathered for 67 Islamic banks from ORBIS and Banker database during the 2016-2011. The method used to investigate the subject is Canonical correlation analysis approach. The results, which captured by Stata software, indicate that the liquidity risk is highly correlated with the quality of assets and financing. The results show whenever we use three urgent and non-urgent risk measures simultaneously, 97% of variability of depend variable (the liquidity risk) is explained by the variability of the explained variables (Quality of asset and financing) but when we just use urgent and non-urgent risk ratios independently, the amounts of variability in dependent variable explained by the independent variables (Quality of asset -financing) are almost 0/531 and 0/382 respectively.

این تحقیق به دنبال بررسی رابطه بین کیفیت داراییها – بدهیها و نحوه تأمین مالی با ریسک نقدینگی در بانکداری اسلامی و نیز بررسی این موضوع با در نظر گرفتن نقش عنصر زمان در ریسک نقدینگی، با تقسیم نیازهای نقدینگی به دو نیاز آنی و غیرآنی با استفاده از نسبت های مالی است . با توجه به مطالب بیان شده این تحقیق به دنبال بررسی این مسأله است ، که نحوه تأثیر کیفیت داراییها - بدهیها و نحوه تأمین مالی (به دلیل ماهیت ویژه و خاص داراییهای بانک های اسلامی) بر ریسک نقدینگی در بانکداری اسلامی چگونه است ؟ همچنین در این تحقیق این مسأله با در نظر گرفتنُ بعد زمان و با تقسیم نیازهای نقدینگی بانکی به دو نیاز آنی و غیر آنی نیز بررسی خواهد شد. , اوراق به پشتوانه دارایی , نیازهای نقدینگی غیرآنی منبع : یافته های تحقیق ریسک نقدینگی بانک از عدم تطابق زمانی بین سررسید داراییها و بدهیها به وجود میآید، ریسک نقدینگی متشکل از دو بخش ریسک بازار و ریسک تأمین مالی است ، لذا به منظور سنجش باید به هردو بخش تشکیل دهنده ریسک توجه شود، بنابراین در بانکداری اسلامی ، نقدینگی را با استفاده از رویکردهای اسلامی در سمت دارایی - بدهی و همچنین فراهم آوردن ابزارهای اسلامی نقدشونده مدیریت می کنند. تحلیل متغیرهای کانونی سؤال اصلی که این پژوهش به دنبال بررسی آن است ، نحوه تأثیر مجموعه نسبت های سنجش کیفیت داراییها و تأمین مالی بر ریسک نقدینگی در بانکداری اسلامی است . Liquidity Risk Management: A Comparative Study between Conventional and Islamic Banks in Bangladesh, JBT, Vol. X, 2)42-60.