خلاصة:
جامعۀ ایرانی تغییرات متنوعی در حوزههای مختلف تجربه نموده است، با وجود شدت و سرعت این تغییرات در مناطق ایلی و محروم کشور ازجمله استان ایلام، قبیله و ایل بهمثابه یک نهاد اجتماعی، همچنان در مناسبات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، عاملی مسلط است. هدف اصلی این مقاله، طبق نظریۀ بوردیو تحلیل و فهم بازپیکربندی قبیلهگرایی بهمثابه یک عادتواره است که دارندگان جایگاههای متفاوت در میدان، با بهرهمندی از حجم و ترکیبهای خاص سرمایه و بنابر نظریههای رز و روثستاین در ارتباط با وضعیت نهادی جامعه، واجد عادتوارههای خاص قبیلهگراییاند و قبیلهگرایی پدیدهای چند بعدی با صورتهای مشابه است که تحتتأثیر شکست سازمانی در ایران امروز، بازپیکربندی شده است. بهاینمنظور، با روش ترکیبی پیمایش و مردمنگاری و استفاده از نمونهگیری خوشهای، به مطالعۀ نمونهای به حجم 524 نفر از جامعۀ آماری شهروندان 18 سال به بالای استان ایلام پرداخته شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهند که بین متغیر قبیلهگرایی با متغیرهای شکست سازمانی، آنومی اجتماعی، چرخۀ شوم نهادی، منطق زیادگی و سرمایۀ فرهنگی رابطۀ مستقیم و معنادار و با سرمایۀ اجتماعی و اعتماد نهادی رابطۀ معکوس و معنادار وجود دارد. آزمون مقایسۀ میانگینها نشان میدهد که میانگین قبیلهگرایی و ابعاد آن در بین اقشار مختلف دارای تفاوت معنادار است، بهنحویکه قبیلهگرایی اجتماعی در بین طبقۀ کارگر و لایههای پایین طوایف در قالب نزاعهای دستهجمعی، وصلتهای خویشاوندی و قبیلهگرایی سیاسی، صورت مشروع قبیلهگرایی است که در بین خردهبورژوازی و بورژوازی جدید بهمنظور ارتقا در سلسلهمراتب اداری و کسب منافع، از طریق قبیلهایکردن سیاست و انتخابات صورت میگیرد.
ملخص الجهاز:
هدف اصلی این مقاله ، طبق نظریۀ بوردیو تحلیل و فهم بازپیکربندی قبیله گرایی به مثابه یک عادت واره است که دارندگان جایگاه های متفاوت در میدان ، با بهره مندی از حجم و ترکیب های خاص سرمایه و بنابر نظریه های رز و روثستاین در ارتباط با وضعیت نهادی جامعه ، واجد عادت واره های خاص قبیله گراییاند و قبیله گرایی پدیده ای چند بعدی با صورت های مشابه است که تحت تأثیر شکست سازمانی در ایران امروز، بازپیکربندی شده است .
یافته های تحقیق نشان میدهند که بین متغیر قبیله گرایی با متغیرهای شکست سازمانی، آنومی اجتماعی، چرخۀ شوم نهادی، منطق زیادگی و سرمایۀ فرهنگی رابطۀ مستقیم و معنادار و با سرمایۀ اجتماعی و اعتماد نهادی رابطۀ معکوس و معنادار وجود دارد.
دانشجوی دکترای جامعه شناسی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران مقدمه و بیان مسئله با وجود تجربۀ تغییرات در حوزه های مختلف ، افزایش نرخ رشد شهرنشینی، تحصیلات ، میزان درآمد و سایر شاخص های اجتماعی_فرهنگی در استان ایلام ، قبیله و ایل به مثابه یک نهاد اجتماعی همچنان در تحولات و مناسبات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی یکی از عوامل تأثیرگذار است .