خلاصة:
کودکان روحیهای لطیف و حساس دارند و نسبت به بزرگسالان، توانایی کمتری در درک مسائل مذهبی و اعتقادات دینی دارند، ازاینرو متولیان امر تعلیم و تربیت و نیز نویسندگان کودک و نوجوان را بر آن داشته است که آموزهها و باورهای دینی و اخلاقی را در قالب شعر برای کودکان بازگو کنند تا اثری به مراتب عمیقتر در ذهن و اندیشۀ آنها بر جای نهد و به باورپذیری دینی و پرورش معنوی آنان کمک کند. شایان ذکر است که بیان مسائل دینی در قالب شعر نیازمند تامل و تدبر فراوانی است، زیرا کمترین سهلانگاری و بیمبالاتی در این امر سبب ایجاد آسیبهای گاه جبرانناپذیر بر روح و روان کودک و حتی گریز وی از دین و مذهب میشود. بنابراین یکی از مباحث مهم در حیطه تعلیم و تربیت و روانشناسی تربیت نسل آینده میباشد؛ چرا که کودکان امروز هستند که سرنوشت آینده کشور خود را رقم میزنند. تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان شاخهها و زیرمجموعههای متعددی دارد یکی از ابعاد مهم تربیتی در کشور ایران، تربیت مذهبی است. یکی از زمانهای مناسب و راههای درست گنجاندن باورهای دینی و مذهبی در کتابهای درسی بهویژه دوران ابتدایی است. این مقاله که با روش تحلیلی و توصیفی و برمبنای مطالعات کتابخانهای صورت گرفته است، برآن است به بازتاب باورهای دینی و مذهبی شعر کودک بر مبنای کتب فارسی شش سال دوره ابتدایی ازسالهای 89 تا92 بپردازد.
Children have a gentle and sensitive spirit and are less able to understand religious issues and beliefs than adults,
so educators as well as child and adolescent writers have been forced to form religious and moral teachings and
beliefs in the form of Recite poetry to children to make a deeper impact on their minds and contribute to their
religious credibility and spiritual upbringing. It is worth mentioning that expressing religious issues in the form
of poetry requires a lot of reflection and contemplation, because the slightest negligence and carelessness in this
matter sometimes causes irreparable damage to the child's psyche and even his escape from religion. Therefore,
one of the important issues in the field of education and psychology is the education of the next generation;
Because it is the children of today who decide the future destiny of their country. Education of children and
adolescents has several branches and subdivisions. One of the important aspects of education in Iran is religious
education. One of the best times and the right way is to include religious beliefs in textbooks, especially in
elementary school. This article, which has been done by analytical and descriptive method and based on library
studies, intends to reflect the religious beliefs of children's poetry based on Persian books of the six years of
elementary school from 1989 to 1992.
ملخص الجهاز:
بازتاب باورهای دینی و مذهبی شعر کودک بر مبنای کتب فارسی شش سال دوره ابتدایی از سالهای 89 تا92 علی حیدری1، سیده زینب موسوی2 1 استاد زبان و ادبیات فارسی و عضو هیئتعلمی دانشگاه لرستان 2 دانشآموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان چکیده کودکان روحیهای لطیف و حساس دارند و نسبت به بزرگسالان، توانایی کمتری در درک مسائل مذهبی و اعتقادات دینی دارند، ازاینرو متولیان امر تعلیم و تربیت و نیز نویسندگان کودک و نوجوان را بر آن داشته است که آموزهها و باورهای دینی و اخلاقی را در قالب شعر برای کودکان بازگو کنند تا اثری به مراتب عمیقتر در ذهن و اندیشۀ آنها بر جای نهد و به باورپذیری دینی و پرورش معنوی آنان کمک کند.
تربیت و تقویت باورهای دینی و مذهبی از مهمترین و اساسیترین جنبههای تعلیم و تربیت است که از نهاد خانواده آغاز میشود و در مدارس و دیگر ارگانهای آموزشی ادامه مییابد؛ یکی از معمولترین شیوههای آموزش و پرورش اعتقادات مذهبی، بیان آنها از زبان معلمان و مربیان است، زیرا کودک با معلم یا مربی، بهتر و راحتتر ارتباط برقرار میکند و تأثیر نقش این افراد، در روحیه و ذهن بشر غیر قابلانکار است.
جدول شمارهی 1 تنوع موضوعی دین در اشعار ارائه شده در کتب شش سال دبستان از سالهای 89 تا 92 {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} نمودار شمارهی 1 میانگین تنوع مفاهیم دینی بازتاب مضامین دینی و عقیدتی شعر کودک برمبنای کتب فارسی شش سال ابتدایی باید پذیرفت مخاطبان کودک به لحاظ تجربهها و دانش ذهنی دیرتر از بزرگسالان میتوانند مفاهیم انتزاعی را درک کنند و ضرورت دارد طرح این مفاهیم متناسب با زبان و ذهن آنان باشد.