خلاصة:
انواع گوناگون هنر اسلامی در برهههای مختلف تاریخی در هنر سایر کشورها بازنمایی شدهاند. سبکهای هنری رومانسک و گوتیک در ایتالیا (قرن ۱۲ و ۱۳ م)، که از حیث محتوا و کاربرد کاملاً مذهبی میباشند، معاصران هنر اسلامی و تاثیرپذیرِ از آن هستند. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق توصیفی ـت طبیقی، حضور هنر اسلامی را در معماری و مجسمهسازی قرن دوازدهم و نقاشی قرن سیزدهم میلادی در کشور ایتالیا را بررسی میکند. نتایج این تحقیق نشان میدهند که الگوهای هنر اسلامی فارغ از اینکه برآمده از کدام بخش جغرافیایی تمدن اسلامی هستند، در این دو سبک هنری ایتالیایی پدیدار میشوند و مطالعه این موضوع میتواند منبعی برای بررسی تاریخ هنر این کشور باشد که در خلال آن میتوان به بررسی وضعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن پرداخت.
ملخص الجهاز:
بين هنرهاي مختلف، معماري و مجسمهسازي دوران رومانسك و نقاشي دوره گوتيك، داراي بيشترين تأثير از هنرهاي اسلامي هستند كه در هنر رومانسك ميتوان اين تأثيرات را در پيروي از آيين اسلامي نيز مطالعه كرد.
پژوهش حاضر بهعنوان مدخل بحث، كلياتي پيرامون چيستي هنر اسلامي و تاريخ هنر رومانسك و گوتيك در ايتاليا بيان كرده و سپس عوامل برگرفته از هنر اسلامي و جايگاه آنان در معماري، مجسمهسازي و نقاشي دورههاي مذكور در اين كشور را مورد بررسي قرار داده است.
از اينرو براي توصيف اين هنر، بايد به اين نكته بسيار مهم توجه كنيم كه هنر اسلامي داراي ويژگيهاي فرمي و زيباشناسي واحدي در سراسر جغرافياي اسلام است كه علیرغم حضور در ساير سرزمينها (خارج از كشورهاي اسلامي)، هنرمندان همچنان در آفرينش آثار به آنها وفادار ماندهاند.
2 با وجود آنكه نميتوان تاريخ دقيقي براي شروع و پايان اين سبك در نظر گرفت، اما به عقيده مورخين، رومانسك در ايتاليا در اواسط قرن يازدهم ميلادي بهوجود آمد و با شروع معماري گوتيك (۱۱۴۴ م) از بين رفت.
استفاده از گونههاي مختلف هنر اسلامي بهعنوان منبع الهام براي هنرمندان ايتاليايي كه تأثيرات آنها در هنر اين كشور قابل مشاهده است.
3 گروه دوم و سوم در سراسر جغرافياي تمدن اسلامي بهكار برده شدهاند و نميتوان منبع خاصي براي آنها در نظر گرفت اما با نگاهي به تاريخ هنر اسلامي ميتوان به اين مهم پيبرد كه استفاده از اين نقوش از قرن نهم ميلادي به بعد بسيار رواج يافته و بيشك ابداع مسلمانان بوده است.