خلاصة:
وقوع ناپایداریهای دامنهای در محورها و راههای ارتباطی به خصوص در مناطق کوهستانی، از جمله مواردی است که هر ساله خسارتهای زیادی را به راههای مواصلاتی کشور وارد میسازد. در برخی موارد، وقوع این نوع از مخاطرات طبیعی در گردنهها و تنگههایی با شیب تندتر و جادههایی با انحنای بیشتر، نظیر تنگة دره دیز و گردنة ننم وار استان آذربایجان شرقی، منجر به مرگ مسافران میگردد؛ بنابراین شناسایی ویژگیهای طبیعی مناطقی که جهت اجرای پروژههای عمرانی اعم از احداث جاده و سایر راههای ارتباطی نظیر خطوط راهآهن، سدهای آبی و... گزینش میگردند و تعیین میزان استعداد آنها جهت وقوع ناپایداریهای دامنهای بسیار با اهمیت میباشد. در این مقاله با استفاده از روش رگرسیون لجستیک به پهنهبندی و شناسایی مناطق مستعد وقوع این نوع از حرکات دامنهای در محدودۀ مورد مطالعه اقدام شد. برای این مطالعه از تصویر ماهوارة لندست 8 سنجنده oLI-TIRS استفاده شد و فاکتورهای موثر در وقوع ناپایداریهای دامنهای (شیب، جهتشیب، لیتولوژی، کاربری زمین، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، طبقات ارتفاعی) در محیط GISبررسی و از میان آنها مهمترین فاکتور مشخص گردید. سپس بر لایة پراکنش ناپایداریهای دامنهای انطباق داده شد، به این ترتیب نقشة پهنهبندی خطر وقوع ناپایداریهای دامنهای در نرمافزار ادریسی تولید گردید؛ پس از آن نقشۀ پیشبینی احتمال وقوع ناپایداریهای محدوده به پنج گروه با درجه حساسیت بسیار پایین، پایین، متوسط، بالا، بسیار بالا تقسیم شد.
The occurrence of slop instability on the roads and communication domains, especially in the mountainous areas, is one of the cases the causes a lot of damages on the roads of country،and sometimes in the areas in where the slop is very sharp or the roads are more curved the occurrence of this type of natural hazards can cause death of passengers،therefore identification of the areas which because of their natural features are more dangerous and on the other hand they are chosen for construction projects such as roads ore dams ، ……، is really important .In this article the Logistic Regression was used for identifing the dangerous areas. For the study of the image sensor on Landsat 8 oLI-TIRS were used and the effective Factors ، as ، instability slope (slope, aspect, lithology, land use, distance to fault, distance from the river, away from roads, elevation) in GIS environment survey and the most important factors was known, then the distribution layer of instability was adjusted to the hazard zonation map of slope instabilities in software Edrisi then likelihood of slop instability map was divided into five groups with very low sensitivity, low, medium, high, very high.
ملخص الجهاز:
فـیض نیـا و همکـاران (١٣٨٠)، با استفاده از روش آماری رگرسیونِ چند متغیره به پهنـه بنـدی خطـر زمـین لغـزش در حـوزة آبخیـز شـلمانرود پرداختند؛ نتایج نشان داد که اکثر زمین لغزش های وقوع یافتـه در ایـن حـوزه در پهنـۀ بسـیار حسـاس کـه توسـط مـدل پیشنهادی مشخص شده بود، قرار گرفته اند بنابراین صحت مدل پیشنهادی برای منطقـه مـورد مطالعـه مـورد تأییـد قـرار گرفت .
جبـاری ( ١٣٨٣) بـه بررسی عوامل ناپایداری دامنه ها در مناطق کوهستانی غربِ دریاچۀ ارومیه پرداخـت ؛ نتـایج حاصـل نشـان داد کـه نـوع و میزان نفوذپذیری نهشته های سطحی، شیبِ زمین و بارش ها توجیه گر اصلی پراکندگی وقوع زمین لغزش هـای چرخشـی و خاکروانیها به شمار میرود و فعالیت های انسانی از جمله ایجاد کانال آبیاری، جاده ها و ساخت و سازها، کشـت و زرع بـر روی این مواد و عبور لوله های انتقال آب ، در مقیاس وسیعی توانسته است تحرکپذیری مواد زمین را در قبال این حرکات به میزان زیادی تقلیل دهد.
عوامل مؤثر در ناپایداری شـیب هـا در منطقۀ مورد بررسی با توجه به شرایط محیطی، جنس سنگ ها و خاکها، فاصله از گسل ، میزان شیب دامنه هـا، فاصـله از محور جاده و پراکندگی آبراهه ها تشخیص داده شد و نقشۀ پهنه بندی منطقۀ قسمت های مستعد لغـزش را در پـنج رده نشان مشخص ساخت .
(به تصویرصفحه مراجعه شود) شکل ١:محدودة مورد مطالعه داده ها و روش شناسی مدل رگرسیون لجستیک ، یکی از روش های آماری پیش بینی کننده برای متغیرهای وابسته ای است که در آن حالـت صفر و یک ، با وقوع و عدم وقوع پدیده ها ( مانند زمین لغزش ها) رابطه دارد.