ملخص الجهاز:
مشهورتر همان است که در شاهنامه و مآخذ بسیار کهن آن آمده است؛ وقتی جمشید به جهان سامان و نظم داد و مردم و مرغ و دیو و پری به فرمانش درآمدند و به اوج بختیاری و کامگاری رسید، تختی گوهرآگین ساخت که مانند خورشید میدرخشید و چشمها را خیره میکرد.
جمشید اگر نماد بزرگ کامگاری بود، نماد بزرگ خودکامگی هم بود: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} خودکامگی او خاتمتی شوم داشت؛ هم خودش با ارّه به دونیم شد و هم ضحاک هزارسال روزگار مردم ایران را سیاه کرد.
ابوریحان بیرونی نقل کرده که نوروز روزی است که جمشید در آن روز اوزان و مقادیر را تعیین کرد و به یاد این کار نیکو این روز جشن گرفته شد(5).
استاد بلوکباشی چون محققی راستین است، به پژوهشهایی که در این موضوع انجام شده مراجعه کرده است تا جایی که چهارشنبه سوری؛ جشن عروج مردگان به عالم ارواح به یک معنا کتابشناسی آثار مربوط به چهارشنبهسوری هم تواند بود و محققان از آن استفادهها خواهند کرد.
اهمیت این دانشنامه – فارغ از کاستیها و فرازوفرودهایی که در روش و محتوا داشت و جای بحثش اینجا نیست - این است که تمرکز دارد بر معرفی کار و کارنامۀ زبان و ادب فارسی در قلمرو تاریخی و فرهنگی آن.
نمک پارسی (تأمّلی در بیتی از سعدی) به این بیت توجه کنید: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مصر به قند و شکر مرغوب معروف بوده است.
فرمود: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} دیدیم شیخ اجل نمک پارس/ فارس را در برابر شکر مصر قرار داده است و این بی چیزی نیست.