بررسی نزاع گفتمان‌ها بر سر معانیِ سیاسی- مذهبی در معرفة الصحابه ابونعیم اصفهانی (مطالعه موردی: تراجم خلفای سه‌گانه و علی (ع)) مقالة

تاریخ اسلام و ایران زمستان 1399 - شماره 48 ، ب (Ministry of Science/ISC (‎27 صفحة - من 71 إلی 97 )

الکلمات المفتاحية: علی(ع) تحلیل گفتمان ابونعیم معرفۀ الصحابه خلفای سه‌گانه three caliphs Abonim Taraz al Sahaba discourse analysis Ali

fa en

خلاصة:

معرفة الصحابه ابونعیم اصفهانی از جمله مهم‌ترین منابع صحابه‌نگاری قرن چهارم تا پنجم قمری است که همانند سایر منابع معرفتی در حوزۀ تاریخ، پدیده‌ای شفاف و خنثی نیست که واقعیت‌های اجتماعی، سیاسی و مذهبی را عیناً بازگو کند، بلکه حقایق را تحریف و یا پنهان می‌کند. از این رو، این دسته از منابع بازتابی دقیق و منطبق بر عینیت نیستند، بلکه به نوعی بازنمایی اراده و اندیشه‌های مورخ‌اند و تحت تأثیر بافت‌های زمانۀ مؤلف تدوین شده‌اند. البته بازتاب این تفکرات دربارۀ روایات مربوط به خلفای راشدین که در برهه‌ای از تاریخ، خود تفکرساز بوده‌اند، بیشتر است. بر همین اساس، نگارندگان پژوهش حاضر درصد برآمده‌اند براساس روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به این مسئله بپردازند که الگو و نحوۀ بازنمایی روایات معرفة الصحابه دربارۀ خلفای سه‌گانه و علی(ع) بازتاب کدام معانی از گفتمان‌های سیاسی- مذهبی جامعه است؟ این پژوهش نوعی تحقیق متن‌محور است که چگونگی شکل‌گیری قدرت (سیاسی- مذهبی و غیره) در متن را که ابونعیم با برجسته‌سازی یک اندیشه و طرد سایر اندیشه‌ها به تقویت آن قدرت پنهان می اندیشد، تفسیر خواهد کرد.

ملخص الجهاز:

بر همین اساس، نگارندگان پژوهش حاضر درصد برآمـدهانـد براسـاس روش تحلیـل گفتمان انتقادی فرکلاف به این مسئله بپردازند که الگو و نحوۀ بازنمایی روایـات معرفـۀ الصحابه دربارۀ خلفای سه گانه و علی (ع) بازتاب کدام معانی از گفتمانهـای سیاسـی - مذهبی جامعه است ؟ ایـن پـژوهش نـوعی تحقیـق مـتن محـور اسـت کـه چگـونگی شکل گیری قدرت (سیاسی - مذهبی و غیره) در متن را که ابـونعیم بـا برجـسته سـازی یک اندیشه و طرد سایر اندیشه ها به تقویت آن قدرت پنهان می اندیشد، تفسیر خواهد کرد. در ایـن روایـت آمـده اسـت : «حذیفه به رسول خدا عرض کرد چرا جانشینی برای خویش انتخاب نکردی ؟ حضرت فرمـود اگر این امر را به عمر بسپارید او را در امر خداوند و در بدنش قدرتمنـد مـی یابیـد» (ابـونعیم اصفهانی ، ١٤٠٨: ٤٩/٣)، اما احمدبن حنبل در مسند خود روایت مذکور را این گونه نقـل کـرده است : «رسول خدا فرمود اگر علی را فرمانروای خویش قرار دهید -که فکـر نمـی کـنم چنـین کنید- او را هدایتگر و هدایت شده خواهیـد یافـت کـه شـما را بـه راه راسـت خواهـد بـرد» (ابن حنبل ، [بی تا]: ١٠٩/١). - Wodak, Ruth & Michael Mayer (2001), Methods of Critical Discourse Analysis, London: SAGE Publications Ltd. Quarterly Journal of History of Islam and Iran, Vol. 30, No. 48, 2021 Alzahra University, http://hii. - Wodak, Ruth; Michael Meyer (2001), Methods of Critical Discourse Analysis, London: SAGE Publications Ltd. Quarterly Journal of History of Islam and Iran, Vol. 30, No. 48, 2021 Alzahra University, http://hii.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول