خلاصة:
ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ روﯾﮑﺮد ﮐﻮد ﺟﺰای اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن در راﺑﻄﻪ ﺑﻪ«ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻣﺠﺎزات» ﭘﺮداﺧﺘﻪاﺳﺖ. داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺣﻘﻮق، ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻣﺠﺎزات را ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ«ﺑﯿﺶ از ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﺠﺎزات ﻣﻘﺮر ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ»داﻧﺴﺘﻪ و اﯾﻦ اﻣﺮ را ﻣﺴﺘﻠﺰم دو ﺷﺮط، وﺟﻮد ﺳﺒﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ و ﻣﻌﯿﻦﺑﻮدن ﻣﯿﺰان ﺗﺸﺪﯾﺪ، ﻣﯽداﻧﻨﺪ. ﺑﺮﺧﯽﻫﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪاﻧﺪ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻣﺠﺎزات ﯾﻌﻨﯽ«ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﺠﺎزات ﻣﻘﺮر ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ» درﺣﺎﻟﯿﮑﻪ دﯾﮕﺮان، ﻣﻨﻈﻮر از ﺗﺸﺪﯾﺪ را« ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﺠﺎزات ﻣﻘﺮر ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ» و اﺣﯿﺎﻧﺎ ﻫﻢ، ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﺠﺎزات ﺑﻪ ﺟﺰای ﯾﮏدرﺟﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ، ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ. از ﺻﺮاﺣﺖ ﻣﻮاد ﮐﻮد ﺟﺰای اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن در راﺑﻄﻪ ﺑﻪ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻣﺠﺎزات، ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﭘﯽﻣﯽﺑﺮﯾﻢ ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻣﺠﺎزات، ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺟﺰا ﺑﻪ «ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﺠﺎزات ﻣﻘﺮر ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ» ﺑﻞ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺟﺰا ﺑﻪ«ﺑﯿﺶ از ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﺠﺎزات ﻣﻘﺮر ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ » و ﺣﺘﯽ «ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﺠﺎزات ﺑﻪ ﻣﺠﺎزات ﯾﮏدرﺟﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ»، ﻧﯿﺰ، ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.
ملخص الجهاز:
(فتحی، 1379، 96 و رحمدل، 1394: 220) بنابراین، در تشدید مجازات، قاضی ممکن است از حداکثر مجازات مقرر پا فرا نهد و به بیش از حداکثر مجازات رأی دهد اما آنچه مهم است ایناست که برعکس کیفیات مخففه، که در آن قاضی مخیر است، تشدید مجازات مستلزم تجویز قبلی قانونگذار بوده و در موارد قانونی، محکمه مکلف به تشدید مجازات میباشد؛ هرچند طبق ماده 208 کود جزای افغانستان، قاضی مکلف است، هنگام تعیین جزا، انگیزه و ماهیت جرم، تناسب خطر و زیان اجتماعی یا فردی جرم ارتکابی، شخصیت، احوال و سوابق متهم، احوال مخففه و مشدده جرم را در نظر گیرد که درینصورت، قاضی، با بررسی حالات جرمی، ممکن است به حداکثر مجازات حکم نماید و این خود، اختیار قاضی را بین حداقل و حداکثر مجازات، نشان میدهد.
هرچند، اعتقاد ایناست که طبق اصل قانونیبودن مجازات، قانونگذار، حداکثر مجازات قابل اعمال دربارۀ هر جرم را اعلام میکند و قاضی نیز، در این محدوده، به تعیین مجازات میپردازد، ولی برای تعیین مجازاتی کمتر از حداقل یا بیشتر از حداکثر، باید به توجیه تصمیم خود بپردازد؛ چنانچه در فقره (1) ماده 216 کود جزا، چنین، آمدهاست: «هرگاه محکمه به سبب موجودیت احـوال مخففهی مسؤولیت جزایی، به تخفیف جزا حکمنماید، حالاتی را که به موجب آن، جزا تخفیف داده شده، در اسباب و دلایل حکم خود تصریح مینماید.