خلاصة:
هدف پژوهش حاضر، بررسی فهم نخبگان و استعدادهای برتر از جایگاه خود در نظام اجتماعی ایران است؛. تحقیق حاضر که به روش کتابخانهای انجام گرفته، مشتمل بر دو بخش است این تحقیق به مبانی تئوریک نخبه گرایی، به جامعه شناسی طبقات اجتماعی از دیدگاه مارکس. همچنین الیتیسم، پلورالیسم و نقد دموکراسی و همچنین تبیین مناسبات قدرت در جامعه ایران در دوران قاجار و پهلوی میپردازد که به تفکیک در مورد دوران قاجار، سلطنت رضاشاه و سلطنت محمد رضا شاه بحث میگردد. نتایج تحقیق نشان میدهد که صورت بندی مفهوم دموکراسی در غرب در قالب "پلورالیسم الیتیستی" یا "پلورالیسم نخبگان" برخاسته از تحول ساختار کاپیتالیستی است. زیرا ویژگیهای اساسی سرمایه داری قرن بیستم را بدون تردید باید در سلطه اقتصادی بنگاههای بزرگ و افول سرمایه داری رقابتی جستجو کرد. شاه که در مرکز مدار الیتیسم قرار داشت همچنین شاه میتوانست نخبگان غیر حاکم از طبقات پایین را وارد مدار الیتیسم کند. ساختار نخبه گرایی در دوره پهلوی هم دارای ویژگیهایی چون شاه مداری، اشراف سالاری به جای شایسته سالاری، کنترل مشارکت سیاسی و موازنه قوا میان نخبگان بود.
The purpose of this study is to investigate the understanding of elites and top talents of their position in the Iranian social system; the present study, which is conducted in the library method, consists of two parts. It deals with theoretical foundations of elitism, pluralism, social classes from Marx point of view and the critique of democracy, as well as the explanation of power relations in Iranian society during the Qajar and Pahlavi eras, which discuss the Qajar period, the reign of Reza Shah and the reign of Mohammad Reza Shah separately. The results of the research show that the formulation of the concept of democracy in the West in the form of "elitist pluralism" arises from the evolution of the capitalist structure. Because the basic features of twentieth-century capitalism must undoubtedly be sought in the economic domination of large enterprises and the decline of competitive capitalism. The Shah, who was at the center of the orbit of the elitism, could also bring the non-ruling elites from the lower classes into the orbit of the elitism. The structure of elitism in the Pahlavi period also had characteristics such as monarchy, aristocracy instead of meritocracy, control of political participation and balance of power among the elites.
ملخص الجهاز:
آثار و نقش الیتیسم در توسعه سیاسی و اقتصادی در کشور در عصر پهلوی دوم سعید جهانگیری * ناصر گروسی ** چکیده هدف پژوهش حاضدر بررسدی فهم نخبگان و اسدتعدادهای برتر از جایگاه خود در نظام اجتهاعی ایران اسدت ؛ تحقیق حاضدر که به روش کتابخآنهای انجام گرفته مشدتهل بر دو بخش اسددت این تحقیق به مبانی تئوریک نخبه گرایی به جامعه شددن اسددی طبقات اجتهاعی از دیدگاه مارکس ههچن ین الیتیسدم پلورالیسدم و نقد دموکراسی و ههچن ین تبیین من اسدبات قدرت در جامعه ایران در دوران قاجار و پهلوی می پردازد که به تفکیک در مورد دوران قاجار سدلطن ت رضداشاه و سلطن ت محهد رضا شاه بحث می گردد نتایج تحقیق نشدان می دهد که صدورت بن دی مفهوم دموکراسدی در غرب در قالب "پلورالیسم الیتیسدتی " یا "پلورالیسدم نخبگان" برخاسدته از تحول ساختار کاپیتالیستی است زیرا ویژگی های اسداسدی سدرمایه داری قرن بیسدتم را بدون تردید باید در سدلطه اقتصدادی بن گاه های بزرگ و افول سدرمایه داری رقابتی جستجو کرد شاه که در مرکز مدار الیتیسم قرار داشددت ههچن ین شدداه می توانسددت نخبگان غیر حاکم از طبقات پایین را وارد مدار الیتیسددم کن د سدداختار نخبه گرایی در دوره پهلوی هم دارای ویژگی هایی چون شدداه مداری اشدراف سدالاری به جای شدایسته سالاری کن ترل مشارکت سیاسی و موازنه قوا میان نخبگان بود واژگان کلیدی *.