امکان‌سنجی تحقق شهر دوستدار سالمند در شهرهای ایران؛ مطالعه موردی: شهر بوکان مقالة

افزایش طول عمر انسان‌ها و اضافه شدن جمعیت سالمندان یکی از دسـتاوردهای قرن 21 بوده و سالخوردگی جمعیت پدیده‌ای است که بـسیاری از جوامع بشری با آن روبه‌رو هستند و برخی دیگر در آینده‌ای نزدیک با آن روبه‌رو خواهند شد. در ایران افزایش طول عمر همراه با کاهش نرخ موالید سبب پیری جمعیت شده است. با توجه به آمار جمعیتی، شهر بوکان نیز در سال‌های آینده با این پدیده مواجه خواهد شد. به همین دلیل پژوهش حاضر باهدف امکان‌سنجی تحقق شهر دوستدار سالمند در بوکانانجام‌ شده است. روش پژوهش از نوع توصیفی_پیمایشی باهدف کاربردی است. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS، و برای مقایسه میانگین شاخص‌ها از آزمون T استفاده‌ شده است. با توجه به استفاده از پرسشنامه استاندارد سازمان بهداشت جهانی، روایی پرسشنامه مورد تأیید است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد از میان شاخص‌های اجتماعی، ارتباطی، فرهنگی_تفریحی و بهداشتی_درمانی موردبررسی به ترتیب بیشترین درصد نارضایتی مربوط به نبود فضای مناسب برای ارتباط با مراکز آموزشی مانند کامپیوتر، اینترنت، اطلاعات در مورد نرم‌افزارها و خدمات با حروف چاپی و بزرگ، نبود بازارچه‌های مخصوص خرید سالمندان و به خانواده‌ها در زمینه مراقبت از خود و سالمندان آموزش‌های لازم داده نمی‌شود، می‌باشد. همچنین یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که میانگین همه معیارهای موردبررسی (اجتماعی، ارتباطی، فرهنگی_تفریحی و بهداشتی_درمانی) پایین‌تر از حد استانداردند و تا رسیدن به سطح مطلوب فاصله زیادی دارند. بنابراین پیشنهاد می‌گردد متولیان امر برای ایجاد رفاه سالمندان در شاخص‌های دارای کمترین حد استاندارد همت بیشتری به خرج دهند و با رفع کاستی‌ها و تأمین نیازهای این قشر، رفاه و سرزندگی را برای سالمندان فراهم نمایند.

National population aging is one of the issues that has been taken into consideration in recent years. In this regard, the United Nations also called 1999 the International Year of Older Persons (IYOP). The population aging rate is now higher in the developed countries, but this does not mean that the developing countries do not face this issue. Because of the change in the population pattern in the coming years, there is a potential for population aging in developing countries such as Iran. Despite being one of the very young countries in the world with more than 50% of its population being under twenty years old, Iran will experience a transition phase in the age structure of the population from youth to aged people due to the current population control policies, the promotion of nutrition and health quality and an increase in the life expectancy. In this regard, the head of the Welfare Organization considers the issues regarding the elderly to be very critical and believes that “If you are not already thinking about these issues and the costs involved, in the years to come, even the entire country’s budget will not be enough for the elderly.” Ignoring the situation of the elderly in urban planning is a shortcoming. Therefore, it is imperative that national laws and regulations be established for this purpose. The research method is descriptive-analytical with an applied purpose. In the present research, documentary studies were used to select the indices and theoretical bases. The selected indicators are derived from Zarghani’s study (2015), which is in accordance with WHO criteria. In this research, four major social (10 items), cultural and recreational (10 items), health (7 items) and communication indices (8 items) in the city of Bokan were examined using the Likert scale (complete disagreement to full agreement). The study population consisted of 100 citizens over 40 years of age in Bokan. A 35-item questionnaire was distributed among 154 people over 40 years of age in Bokan, and 100 questionnaires were collected and analyzed. Data was analyzed in SPSS. T-test was used to compare the mean values. Findings show that the average value of all the considered criteria (social, communicative, cultural-recreational and health-care) is lower than the standard. That is, they do not even meet the basic needs of the elderly, which is indicative of a great failure in the related services. Also, the research findings indicate that the status of some of the studied indicators is worse, such as lack of job opportunities for the elderly, lack of suitable space for communication with educational centers (e.g. computers, the Internet, etc.), absence of signs for facilities and services in the elderlies’ homes, the impossibility of free membership of the elderly in all governmental and nongovernmental libraries, absence of shopping malls for the purchase of the elderly, lack of proper physical design of the buildings of physicians, clinics, offices, etc. for the use of the elderly and non-provision of the necessary education to families in the field of self-care and the elderly. The older people in Bokan are mostly disappointed with the above indices. Therefore, future planning must prioritize the welfare of the elderly.