خلاصة:
هدف از پژوهش حاضر کاربرد تئوری رفتار برنامهریزی شده در پیشبینی تصمیم افراد به رانندگی با
سرعت غیرمجاز بود.
روش: ۷۰۶ داوطلب شامل ۴۹۵ مرد و ۲۱۱ زن با حداقل یک سال سابقه رانندگی پرسشنامه
پژوهش, را پر کردند. پرسشنامه حاوی ۱۱ سوال تنظیم شده بر اساس مدل توسعه یافته تئوری
رفتار برنامهریزی شده بود. سازههای قصدء نگرش» هنجار ذهنی» احساس کنترل» هنجار توصیفی و
اخلاقی افراد نسبت به رانندگی با سرعت غیرمجاز را میسنجید.
یافتهها: رانندگان زن» بزرگسال و باتجربهتر بیش از دیگر گروهها قصد رعایت سرعت مجاز را
داشتند و نگرش مثبتتری نسبت به آن داشتند. در کل متغیرهای ارزیابی شده تشوری رفتار
برنامهریزی شده به همراه سن توانستند ۲۳۸ از واریانس قصد را توضیح دهند. نگرش و هنجار
اخلاقی قویترین پیشبین کنندههای قصد بودند. در نهایت اینکه میزان تصادفات گزارش شده و
جریمههای اخذ شده به دلیل سرعت غیرمجاز با قصد افراد در رعایت سرعت مجاز ارتباط معکوس
داشت.
Introduction: The aim of the current study was theory of planned
behaviour (TPB) as a theoretical framework to predict the intentions
towards exceeding the speed limits.
Method: 706 participants including 495 male and 211 female with at
least one year driving experience were chosen in the study. The
participants completed a questionnaire of eleven questions inspired by
the TPB. Intentions, attitude, subjective norm, perceived behavioural
control, descriptive norm and moral norm were assessed.
Results: female, older aged and experienced drivers intended more to
observe the speed limits. In total, the constructs of the TPB and age
together could account 38% of intention to exceed the speed limits.
Attitudes and moral norm were the strongest predictors for intention.
Also the number of reported accidents and speed traffic fines had a
negative relationship with intention.
ملخص الجهاز:
تئوري رفتار برنامه ريـزي شـده همچنـين توانـسته 1 McMillan 2 Attitude 3 Subjective norm 4 Perceived behavioural control 5 Forward 6 Zhou 7 Wu 8 Rau 9 Zhang 10 Horrey 11 Yu 12 Simsekoglu 13 Lajunen 14 Holland 15 Hill است تا تصميم رانندگان براي رانندگي با سرعت غيرمجاز را توضيح دهد (اليوت ٣، آرميتاژ٤ و بوغان ، 5 ٢٠٠٣، ٢٠٠٥؛ نيـومن ٦، واتـسون ٧ و مـري ٨، ٢٠٠٤؛ پـارکر٩، منـستيد١٠، اسـتردلينگ ، رييـزن و 12 11 باگستر١٣، ١٩٩٢).
هنجـار توصـيفي جزئـي از 1 Warner 2 Aberg 3 Elliot 4 Armitage 5 Baughan 6 Newman 7 Watson 8 Marry 9 Parker 10 Manstead 11 Straddling 12 Reason 13 Baxter 14 Mindfulness 15 Moral norm 16 Descriptive norm 17 Habituation 18 Abdol Hanan 19 King 20 Lewis باورهاي هنجاري اما سازه اي مجزا از هنجار ذهني است که اشاره دارد بـه ذهنيـت فـرد نـسبت بـه اينکه چقدر ديگران (افراد مهم در زندگي ) آن رفتار خاص را انجام مي دهند (فوروارد، ٢٠٠٦).
جدول ٢- ضرايب همبستگي بين متغيرهاي تئوري رفتار برنامه دار و ويژگي هاي شخصي آزمودني ها نگرش احساس کنترل هنجار هنجار هنجار قصد رفتاري رفتاري ذهني اخلاقي توصيفي سن 0/27*** -0/03 0/07 0/25*** 0/11* 0/24*** تحصيلات -0/10* 0/09* -0/03 -0/10* -0/07 -0/10* تجربه رانندگي 0/17** -0/08* 0/04 0/20*** 0/13** 0/17** ميزان رانندگي ٠/٠٤ 0/08* -0/03 0/05 0/05 0/04 * p نتايج همبستگي پيرسون نشان مـي دهـد کـه سـن و تجربـه راننـدگي قـويترين و تحـصيلات ضعيف ترين ارتباط را با سازه هاي تئوري داشتند.