خلاصة:
پخش تصویر متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی، به جز مصادیق مصرح در ماده 96 آیین دادرسی کیفری، ممنوع است. به همین سبب رسانه ملی در زمان پخش گزارشهای خبری مرتبط با جرم، چهره متهم را تارشده منتشر میکند. این موضوع انگیزهای برای پاسخ به این پرسش شد که: آیا پخش این تصاویر باعث تضییع حقوق خانواده میشود یا خیر؟ برای رسیدن به پاسخ، در گام اول با روش آزمایشی میزان شناسایی هویت اشخاص را در تصاویر شطرنجی منتشرشده از تلویزیون بررسی کردیم. سپس، به وسیله فرمول کوکران، در جامعه آماری شهر تهران، با ضریب خطای ۰.۱ درصد حجم نمونه 103 نفر را تعیین کردیم. آنگاه با نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای، افراد را برای آزمایش انتخاب کردیم و با تصویربرداری و شطرنجیکردن تصویر افراد حجم نمونه، میزان شناسایی هویت این افراد در گروههای خانواده، فامیل، دوستان و همسایگانشان آزمایش شد. دادهها و اطلاعات بهدستآمده با استفاده از نرمافزار spss و با آزمون ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد و شناسایی هویت اشخاص در تصاویر شطرنجی منتشرشده از تلویزیون، در گروههای هدف تأیید شد. در گام دوم نیز با قواعد و اصول لاضرر، وزر، حفظ آبرو و حریم خصوصی اشخاص و استفاده از مواد قانونی 14، 40، 97، 96 حق خانواده برای مطالبه ضرر و زیان مادی و معنوی، و همچنین پیگیری کیفری منتشرکنندگان این تصاویر به جرم افشای اسرار شغلی اثبات شد.
Broadcast of the image of the accused in the preliminary investigation stage is prohibited, except for the cases authorized in Article 96 of the Criminal Procedure Code. For this reason, the national media when broadcasting news reports related to the crime blurs the face of the accused. This raises the following question: Does the release of these images violate family rights? To get the answer, in the first step, we examined the rate of identification of individuals in the checkered images broadcast on television with an experimental method. Then, using the Cochran's formula, in the statistical population of Tehran, we determined a sample size of 103 people with an error coefficient of 0.1%. Afterwards, by sampling multi-stage clusters, we selected individuals for the experiment, and by photographing and rasterizing their images, the degree of their identification in groups of families, relatives, friends and neighbors was tested. The obtained data and information were analyzed using SPSS software and Pearson correlation coefficient test, and the identification of individuals in the checkered images broadcast on television was confirmed in the target groups. In the second step, with the rules and principles of Ladarar (harmlessness), Wizr (personal punishment), protection of honor and privacy of persons, and also by using legal Article 14, 40, 97 and 96, the right of families to claim material and moral damages was proved. In addition, the criminal prosecution of the publishers of these images was demonstrated for revealing business secrets.
ملخص الجهاز:
از اين رو، در تصويب قانون آيين دادرسـي کيفـري در سال ١٣٩٢، براي کاهش آسيب هاي معنوي و جسماني ناشي از دستگيري فرد مـتهم ، حقوقي براي خانواده متهم در مرحله تحقيقات مقدماتي در نظر گرفته اند، از جمله : حـق اطلاع از دستگيري ،١ حق درخواست معاينه پزشکي ،٢ حـق عـدم تعـرض بـه مسـکن و مسائل خانوادگي ٣ و حق حمايت در برابر تهديد و خطر.
بر همين اساس ، قانون گذار براي حفظ آثار جرم و امنيت جسماني و آبرويي متهم و خانواده وي از گزند تهديدات ، در مـاده ٥٩١ آيـين دادرسـي کيفـري، تمـامي مراحـل تحقيقات مقدماتي جرم را، از زماني کـه پرونـده حسـب درخواسـت مقـام قضـايي بـه بازپرس ارجاع ميشود تا مرحله دادگاه ، محرمانه اعلام کرده و متخلفان از اين ماده را به جرم افشاي اسرار شغلي و حرفه اي تحت تعقيب قرار داده است .
لذا پرسش اصلي پژوهش پيش رو اين است که : در نمونه هايي کـه رسـانه ملـي، بـه غير از مادة پيش گفته مذکور در قانون آيـين دادرسـي کيفـري، تصـاوير تارشـدة چهـره متهمان را منتشر ميکند، آيا اين عمل ممکن است باعث تضييع حقوق خانواده آنها شود و عرض و آبرويشان را به خطر بيندازد يا خير؟ و در صورت شناسايي هويت مـتهم در گزارش هاي تلويزيوني، تکاليف قانوني براي حمايت از حقوق خانواده متهم چيست ؟ پاسخ به اين پرسش ها ميتواند باعث حفظ حيثيت معنوي خانواده مـتهم شـود و از بروز صدمات جسماني احتمالي به آنها از ناحيه ديگر اصحاب دعوا جلوگيري کند.