خلاصة:
سیاستگذاری مطبوعاتی در ایران تابع بسیاری از متغیرهاست. از دستگاههای اجرایی متولی مدیریت و نظارت بر رسانهها گرفته تا فضای عمومی جامعه و سایر گروههای ذینفع و نهادهای موجود در نظام سیاسی جمهوری اسلامی که بهعنوان بازیگرانی فعال بر فرایندهای سیاستگذاری اثرگذار هستند. بااینهمه در تاریخ 40 ساله جمهوری اسلامی نمیتوان نقش ساختاری و گفتمانی رهبران انقلاب در تبیین فرایندهای سیاستگذاری مطبوعاتی را نادیده گرفت. این مقاله با تحلیل گفتمان دیدگاههای امام خمینی (ره) و حضرت آیتالله خامنهای درباره مطبوعات و رسانهها تلاش کرده تا الگوی مطلوب سیاستگذاری رسانهای را در پرتو اندیشههای این دو شخصیت بازطراحی کند. این مقاله با استفاده از روش تلفیقی، از نظریه سیستمی در سیاستگذاری بهره گرفته و از دادههای تحلیل گفتمان رهبران انقلاب بر اساس مدل نورمن فرکلاف، بهعنوان ورودیهای سیستم استفاده کرده و خروجی سیستم را بر اساس این ورودیها آسیبشناسی کرده است. سابقه قریب به دو دهه روزنامهنگاری پژوهشگر از یکسو و استفاده از روشی تازه برای تحلیل گفتمان بیانات رهبران انقلاب در حوزه رسانه، فرصتی فراهم کرده تا در این پژوهش، مدلی مطلوب برای تعریف رسانه انقلابی در سپهر گفتمانی رهبران انقلاب ارائه شود و پس از آن، مدل مطلوب سیاستگذاری در این حوزه به دست آید.
ملخص الجهاز:
اين مقاله با استفاده از روش تلفيقي، از نظريه سيستمي در سياستگذاري بهره گرفته و از داده هاي تحليل گفتمان رهبران انقلاب بر اساس مدل نورمن فرکلاف ، به عنوان وروديهاي سيستم استفاده کرده و خروجي سيستم را بر اساس اين وروديها آسيب شناسي کرده است .
(به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ٢: چارچوب نظري پژوهش بر اساس فرضيه ماهيت گفتماني چرخه سياستگذاري بنابراين ، چنانکه در شکل ٢ آمده ، از دل اثرگذاري گفتمان غالب در سال هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي بر سياستگذاري مطبوعاتي، نتايجي حاصل شده که الزاما همان داده هاي ورودي به چرخه نيست ، اما گفتمان غالب ، معنابخش اين سياست هاست ؛ بنابراين با تطبيق روش تحليل گفتمان و رهيافت سيستمي سياستگذاري، محصولي انتقادي و آسيب شناسانه به دست آمده که ميتواند الهام بخش سياستگذاران براي بازگشت سياستگذاري به اهداف گفتمان انقلاب بر اساس توصيه هاي رهبران باشد.
باتکيه بر اين روش ، در اين پژوهش ، سياست گذاريهاي حاکميتي در حوزه توليد و کنترل پيام مطبوعاتي به عنوان يک کنش گفتماني در نظر گرفته شده و 1 سياستگذاران ، بازيگراني در چارچوب گفتمان ها تعريف ميشوند که با فراخواني از سوي گفتمان رهبران انقلاب ، در موقعيت هاي متفاوت قرار گرفته و از طريق مفصل بندي ٢ امکان سياسي خاصي به هر واژه سياست گذارانه بر اساس پيش فرضهاي خود ميدهند (مارش و استوکر، ١٣٩٢: ٢٠٢).
اين سخنراني به عنوان نمونه ، براي تحليل گفتمان امام خميني (ره ) موردتوجه قرار مي گيرد چرا که در نسبت با حوادث بيروني و نيز اهداف سياستگذاري از جامعيت برخوردار است : «نقش مطبوعات در کشورها منعکس کردن آرمان هاي ملت است .